@Carmel-by-the-Sea

Niewielka książka „Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania” to ostatnia publikacja popularna Stephena Hawkinga. Stanowi ona podsumowanie poglądów fizyka na świat oraz krótkie zreferowanie stanu nauk podstawowych. Bardziej formalnie, tekst podzielony na 10 esejów należy chyba komentować/przyswajać na kilku rozbieżnych poziomach. Pierwszy to osobisty ... Recenzja książki Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania

Książki przekrojowe, które popularyzują naukę, a jednocześnie są analizą wielu źródeł poznania złożonej rzeczywistości, mogą być ogólnikowe, niepełne, trywialne, błędne. Zagrożeń jest dużo, stąd albo takie książki nie powinny powstawać, albo trzeba zaufać autorowi i jego kompetencjom. Martin Elvis to ‘rasowy’ astrofizyk wysokich energii, który z c... Recenzja książki Asteroidy

Pierwszy tom (*) efektu współpracy Darlinga i Banerjee był lepszy, bardziej przemyślany, iskrzył się ciekawymi pomysłami falowania między poglądowością, chęcią wciągnięcia czytelnika w dziwy matematyki i garścią formalnych składników królowej nauk. „Jeszcze dziwniejsza matematyka. Na granicy poznania” w każdym z tych dobrych elementów pierwszej cz... Recenzja książki Jeszcze dziwniejsza matematyka. Na granicy poznania

Pamięciowo wtłaczana do głów matematyka szkolna, nawet jeśli nie utrwali się ostatecznie jako zło konieczne, to z reguły trafia do przegródki ‘dawno temu wymyślone zasady, które setki lat temu pokryła patyna’. Prostym językiem opowiedzenie o matematyce tak, by pokazać jej żywy wkład w intelektualną przygodę cywilizacji, to wyzwanie. Bo jednak z re... Recenzja książki Dziwna matematyka

To nie jest pierwsza historia z gatunku ‘jak się w tym Wszechświecie pojawiliśmy’, ale wyróżniają ją dwa fundamentalne fakty kluczowe w popularyzacji nauki. Książka „Wszechświat. Biografia” jest napisana eleganckim i równym (o stałym stopniu zaawansowania) językiem. Po drugie, autor Paul Murdin jest astronomem obserwacyjnym, co zasadniczo wpływa n... Recenzja książki Wszechświat. Biografia

Ponieważ biologia musi lawirować między wyjaśnieniami natury redukcyjnej a holizmem bliższej nam codzienności, to w jej ramach napięcia intelektualne różnych trendów, hipotez, szkół badawczych, perspektyw przykładów ziemskiego życia, są nieuchronne. W szczególności, sfera płciowości w kontekście doboru naturalnego i kulturowych potrzeb człowieka n... Recenzja książki Ewolucja piękna

Feynman, obok Einsteina i być może Hawkinga, to fizyk, którego w społecznym odbiorze otoczono nimbem geniuszu. Był wybitny, nieszablonowy, twórczy i anty-elitarystyczny. Jego wkład w zrozumienie mechanizmów świata choć wielki, to nie stanowił kluczowego komponentu do orzekania o jego publicznym statusie. To było raczej ‘to coś’, co pomagało się wy... Recenzja książki Feynman. Fizyka aż po grób

Zanim inżynieria genetyczna pozwoli nam na formowanie człowieka na miarę rzeczywistości wykreowanej czy wyśnionej, jesteśmy skazani (a raczej z dwojga złego to lepsza sytuacja) na konfrontacje struktury biologicznej i jej adaptacji ewolucyjnych z szybkozmiennym światem społecznym czy z konsekwencjami technicznych możliwości (od przetworzonego poży... Recenzja książki Niedostosowani. Dlaczego ewolucja nie nadąża

Zasada kopernikańska, czyli strącenie nas z piedestału ku miejscu pośledniemu – na margines galaktyki w niezbyt wyjątkowym rejonie Wszechświata, do Układu Słonecznego w roli orbitującej małej planetki wokół przeciętnej gwiazdy - to w zasadzie dominujący koncept naukowego myślenia o kontekście człowieka wobec całej reszty. Jednak od kilku stuleci j... Recenzja książki Kompleks Kopernika

Ludzie krzyczą, a karawana polityczna jedzie dalej. Globalizacja, radykalizacje światopoglądowe, klimat podczas niebezpiecznego wzrostu dynamiki (nie lubię słowa ‘kryzys’ w tym kontekście, bo szykuje nam się właśnie wieloletni proces zmian, których konsekwencji nie jesteśmy świadomi), niezasłużona śmierć i cierpienie w niedemokratycznych krajach, ... Recenzja książki Nadchodzi zima

Trudna historia, która wciąż żyje w głowach ludzi, musi być przepracowywana i niuansowania, powinna równoważyć sprzeczności. W przypadku dziejów ludzi ze Śląska, szczególnie w chronologii z minionego stulecia, problem jest zawiły. Wymaga precyzji, wszelkich dostępnych warstw kontekstu, a i tak nie sposób napisać jednej historii. Zbigniew Rokita, p... Recenzja książki Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku

Po lekturze tej książki powinno być oczywiste, że przeczytanie przez kogoś tej opinii nie ma właściwie związku z autorem książki czy sensownością treści, ale jest kwestią przypadku lub zupełnie nieoczywistych uwarunkowań (takich jak to, że ktoś przeczytał moją inną opinię). Piękno matematyki polega miedzy innymi na tym, że tłumaczy rzeczy, które w... Recenzja książki Chwiejnym krokiem. Jak przypadki wpływają na nasz los

Skoro wciąż zdarza się, że jakiś chrześcijanin wypiera fakt, że Jezus był Żydem, to takie książki należy czytać i popularyzować. Hyam Maccoby, historyk specjalizujący się w starożytnych dziejach żydowskich, poszukuje prawdy o narodzinach chrześcijaństwa. Prawdy, która (str. XI ze wstępu wydawcy): „(…) znajduje się pod stertą wielu starych dokum... Recenzja książki Jezus i żydowska walka wyzwoleńcza

Trudno powiedzieć, czemu w dobie tabunów celebrytów, którzy są znani z tego, że ktoś ich nimi ogłosił, nie miałby się pojawić czasem celebryta, który zna się świetnie na fizyce? W przypadku Stephena Hawkinga problem jest subtelniejszy, a przez to pokazujący społeczne mechanizmy pozwalające utworzyć w głowach ‘zwykłych Kowalskich’, którzy w 99,9% n... Recenzja książki Hawking, Hawking. Geniusz i celebryta

Poradników psychologicznych jest dużo. Im więcej ich jest, tym łatwiej trafić na banał, wtórność czy rażące i szkodliwe nieprawdy sprzedawane przez ich autorów. Jordan B. Peterson wdarł się z hukiem w medialną anglojęzyczną przestrzeń i opiniami wywołuje czasem skrajne emocje sygnalizowane z różnych stron światopoglądowych podziałów. Trochę poczyt... Recenzja książki 12 życiowych zasad. Antidotum na chaos

To miała być inna książka, a przynajmniej tak wynikało z moich wstępnych oczekiwań. Liczyłem na tekst popularyzujący obecny status badań w biologii rozwoju zarodkowego, specjalizacji która fundamentalnością stawianych pytań mnie przyciąga. Tekst okazał się bardzo osobistym wyznaniem polskiej badaczki Magdaleny Żernickiej-Goetz, która wniosła poważ... Recenzja książki Taniec życia. Jak stajemy się ludźmi

Złożoność świata i nasz wielowarstwowy ‘rozchaotyzowany’ sposób jego odbioru, wypada przyjąć do wiadomości, zdiagnozować, opisać i w miarę możliwości rozsądnie unikać. Taki szum w podejmowaniu decyzji dotyczy życia prywatnego i mechanizmów codzienności struktur formalnych. Ciąży w salach sądowych, podczas rekrutacji w firmach, podczas konsyliów le... Recenzja książki Szum, czyli skąd się biorą błędy w naszych decyzjach

Ralph Emerson to postać chyba dość ‘osobna’ w amerykańskim XIX-wiecznym świecie intelektualnym. Oracjami wywierał wpływ na myślenie Amerykanów o ich własnych grzechach wynikających z niewolnictwa, szukał konstrukcji psychiki ‘obywatela Nowego Świata’, sondował możliwości pełniejszego samorealizowania się przedstawicieli nauk przyrodniczych. Poszuk... Recenzja książki Wybór pism filozoficznych

Nie będzie to laurka. Czasy są trudne, a od naukowców należy wymagać, by własne zasoby inwestowali w sposób zbliżający się do optymalnego, zgodnie z realnymi celami stawianymi aktywności akademicko-popularyzatorskiej. Może na początek uczestnicy dramatu (z podaniem ich reprezentacji naukowej i specjalizacji - to się w kilku miejscach przyda): ... Recenzja książki Kosmos i życie

Inspirowanie innych w ich życiowych wyborach, to rzadki dar. Ponieważ powoływanie się wybitnych osobowości na konkretne powinowactwo intelektualne jest jedną z najlepszych form uznania, to tylko wspomnę, że autor tej książki wywarł ogromny wpływ na przykład na Davida Attenborough czy Carla Sagana. „Potęga wyobraźni” to tekst oparty na brytyjski... Recenzja książki Potęga wyobraźni

A może obiektywnie nie jesteśmy w stanie zrozumieć w pełni czegoś, co ma dać odpowiedź o sobie samym poprzez analizę tego problemu przy użyciu właśnie tego czegoś? Ponieważ ta zagadka poznawcza dotyczy umysłu ludzkiego, to nasze fiksacje mogą nie pozwolić nam na przyjęcie tymczasowych odpowiedzi za wystarczające. Chyba po prostu jesteśmy skazani n... Recenzja książki Jak działa umysł

Jednak da się napisać lekko, z szerokim społecznym kontekstem i bez sugerowania czytelnikowi deficytów poznawczych, o naukach ścisłych. Neil de Grasse Tyson w swoich esejach zabiera odbiorcę w podróż do granic poznania. „Kosmiczne zachwyty i rozterki” to ponownie wydane jego dwie poczytne książki, tym razem w jednym zbiorze (*). Dyrektor nowojorsk... Recenzja książki Kosmiczne zachwyty i rozterki

W jakim stopniu ludzkie postrzeganie świata pozwala na ogólne wnioski o regularnościach, celowości, kierunku zmian? Według mnie poszukiwanie odpowiedzi w mariażu dyskursu i realiów przyrodniczych z kulturowymi jest zadaniem niemal beznadziejnym. Pozwala on co najwyżej na zbudowanie zbioru ogólników, a i tak wymaga ostrożności by nie popaść w banał... Recenzja książki Nonzero. Logika ludzkiego przeznaczenia

Książka ‘do poduszki’ z fizyki? Chyba można coś takiego napisać, bo mam materialny dowód. W tym sensie eksperyment Jima Al-Khalili się udał. Nie siląc się na oczarowanie czytelnika, unikając meandrowania w pobocznych wątkach i przekonywania go do poglądowych analogii, zgrabnym stylem postanowił przekazać najistotniejsze ustalenia fizyków o świecie... Recenzja książki Świat według fizyki

„Nie ma Boga oprócz Allaha. Powstanie, ewolucja i przyszłość islamu” to niedokładny tytuł (*) pracy irańskiego emigranta Rezy Aslana mieszkającego w USA. Zapewne była ona odpowiedzią na zapotrzebowanie amerykańskiego rynku doby prezydentury Busha i walki z terroryzmem (**). Książka jest po części popularnie podaną historią islamu, po części próbą ... Recenzja książki Nie ma Boga oprócz Allaha