Aby nie pozostawiać niedomówień, od razu wyjaśnię sens powyższego zwrotu w niemiłosiernym spoilerze z książki (str. 401): „Zacząłem tę książkę od wymyślonej historii o firmie, która wysyła dzieci z Ziemi na Marsa bez zgody ich rodziców. Niewyobrażalne jest, abyśmy na coś takiego pozwolili. Ale w pewnym sensie właśnie coś takiego się stało. Nasz... Recenzja książki Niespokojne pokolenie
Może i czyjś sam entuzjazm wystarcza do naśladownictwa? Ucz się po swojemu, wytrwale, lekko, z optymizmem, całe życie i z przekonaniem, że warto to robić. Mnie to przekonuje, bo według klasyfikacji autorów książki jestem mistykiem, skoro poszukiwanie wiedzy jest dla mnie celem samym w sobie. Tylko czy na tym bezkompromisowym idealizmie da się zbud... Recenzja książki Rewolucja w uczeniu
Richard Dawkins i wszystko wiadomo. A może jednak nie? Przecież już nawet „Bóg urojony” stał się pełnoletni i mamy coraz więcej młodych, którzy nie pamiętają społecznej burzy po premierze tej i kilku innych publikacji z początku stulecia. Choć „Religiol. I inne eseje o rozumie i nierozumie” nie jest najlepszym wprowadzeniem do poglądów zoologa, to... Recenzja książki Religiol i inne eseje o rozumie i nierozumie
Wykazanie czegokolwiek w psychologii, tak ‘ponad wszelką wątpliwość’, jest możliwe chyba tylko w przypadku oczywistości. ‘Zakotwiczenia obiektywizującego jej wnioski’ dokonują dla niej albo nauki przyrodnicze albo eksperymenty ilościowe oparte o liczby czy kliniczne badania. W pierwszym przypadku, to odrzucony przez Fromma instynktywizm reprezento... Recenzja książki Anatomia ludzkiej destrukcyjności
Po nieco mylącym tytule (*), sama książka astronoma lawiruje po dość niszowych wodach wiedzy, gdzie nauki przyrodnicze uzyskują status podstawy, uzasadnienia czy korelacji dla kulturowych ludzkich aktywności. John Barrow w nieformalnym sensie rozwija myśl, która zbudowała jego najsłynniejszy tekst. (**) Pokazuje, że ciekawym polem nowatorskich ust... Recenzja książki Wszechświat a sztuka
Ewolucja biologiczna od kilkunastu dekad odpowiada za tłumaczenie obserwowanych formy życia. Mało w tym kontrowersji. Jednak powiązanie darwinizmu z emocjami, celami jednostkowymi i grupowymi czy socjalizacją buduje szerokie pole do poszukiwań odpowiedzi w ramach otwartych debat. „Ewolucja” jako element dydaktycznej serii (*) w takim duchy rozkład... Recenzja książki Ewolucja
Dobra historia techniki powinna pokazywać przede wszystkim zaplecze, zarówno sposób dochodzenia do idei wynalazku i jego realizacji, jak i pomyłki czy ślepe tropy. Ainissie Ramirez udało się w dużym stopniu taki cel osiągnąć. „Magia wynalazków. O tym, jak połączyła nas stal, miedź dała głos, a krzem odmienił nasze umysły” (*) dostarcza sporo kultu... Recenzja książki Magia wynalazków
Być może hasło ‘komputer kwantowy’ to nieuchronny element czekającego nas skoku cywilizacyjnego. Być może to coś więcej niż AI. A być może to ślepa uliczka, przynajmniej w obecnej wersji hipotetycznych planów realizacji. Już samo zaakcentowanie w publikacjach ostatnich dekad tematyki związanej z inżynierią kwantową i redefinicja sposobu prezentacj... Recenzja książki Procesor Feynmana
Po tej lekturze pozostało sporo ambiwalencji. Temat ważny, poważny, podany z ciekawymi przykładami. Jednocześnie autor pogubił proporcje, zatracił się w detalach, nie zachował równowagi potrzebnej publikacjom z ambicjami. Zaś sam tytuł to miał chyba zmylić czytelnika. Fakty, które Maciej Górny przypomina, to nasz cywilizacyjny wstyd. Wstyd styku n... Recenzja książki Historia głupich idei albo duch narodu w świątyni nauki
Po dość chaotycznym początku, druga część książki Roberta M. Hazena okazała się lepsza, a sama końcówka zasługuje na wyróżnienie. „Symfonia C. Węgiel i ewolucja prawie wszystkiego” jest mieszanką kilku narracji, co wymaga dużej sprawności literackiej by mnie zaciekawić, neutralizując moje uprzedzenia do takiego eklektyzmu. Czasem autorowi to udawa... Recenzja książki Symfonia C. Węgiel i ewolucja prawie wszystkiego
Kiedyś rolnik odkrywał kometę w ciszy i anonimowo, snuł wizje o konsekwencjach tego fenomenu; ot tak podczas nocnych prac. Teraz o jej pojawianiu się w okolicy Ziemi muszą nam zakomunikować media, inaczej to zjawisko nie istnieje w zasadzie w przestrzeni publicznej. Żyjemy w ‘prześwietlonych wioskach cyfrowych’, gdzie nocą niewiele poza Księżycem ... Recenzja książki Komety
„Dlaczego narody przegrywają” pokazuje, że nasze szanse w dużym stopniu zależą od miejsca i czasu urodzenia. Organizacja struktur polityczno-społeczno-gospodarczych, jako wynik działania sił w zbiorowościach ludzkich, definiuje stopień uporządkowania i przewidywalności lokalnego dla nas otoczenia. Z jednej strony autorzy książki ‘nie odkryli Amery... Recenzja książki Dlaczego narody przegrywają
Każdy powinien poszukiwać zniuansowanych odpowiedzi na wyzwania, które stawia przed nami nieuchronna sztuczna inteligencja (AI). Można ją kochać, nienawidzić, ale na pewno trzeba budować o niej poglądy, bo ona nas zna coraz lepiej. Ray Kurzweil od lat jest zwolennikiem technicyzacji i postępu z niej wynikającego. Jest znanym futurologiem, który pr... Recenzja książki Osobliwość coraz bliżej
Chyba największym węzłem skomplikowania globalnej sytuacji w ostatnim stuleciu jest obszar wielkości polskiego województwa. Izrael i Zachodni Brzeg Jordanu to takie swoiste oko cyklonu z epicentrum na jerozolimskim Wzgórzu Świątynnym, gdzie miał chadzać król Dawid i Jezus, a Mahomet miał wstąpić do nieba. Między innymi z powodu tych trzech osób ma... Recenzja książki Pokój z widokiem na wojnę
To była dość nużąca, przewidywalna i po części zbyt spekulatywna lektura. Pojawiło się w niej na szczęście też kilka obserwacji godnych odnotowania. Małżeństwo autorów – Heather Heying i Bret Weinstein – swoją wiedzę biologów ewolucyjnych wykorzystało do przyjrzenia się człowiekowi w szybkozmiennym (pełnym ‘hipernowości’, jak nazwali nasze dynamic... Recenzja książki Przewodnik łowcy i zbieracza po XXI wieku
Po pozornie rozczulającej deklaracji z pierwszego rozdziału (str. 42): „Przyczyna tego, że fizyka wydaje się bardzo trudna, leży tak naprawdę w tym, że w porównaniu z innymi dziedzinami nauki jest dość prosta. W fizyce (przynajmniej w niektórych jej działach) mamy tę cudowną możliwość odłożenia na bok różnych składowych rozważanego układu, rozw... Recenzja książki Przestrzeń, czas i ruch
Po sukcesie dwóch poprzednich książek (o nowotworach i o genach), Siddhartha Mukherjee pokusił się przygotowanie opowieści o komórce. „Pieśń komórek. Nowa epoka medycyny” to połączenie narracji historycznej i popularnonaukowej z wstawkami autobiograficznymi klinicysty i badacza. Książka nie jest podręcznikiem cytologii, nie jest też strukturalnie ... Recenzja książki Pieśń komórek
Trzeci tom reporterskiej trylogii amerykańskiej Macieja Jarkowca tworzy zbiór historii, inspirowanych kilkunastoma filmami, czasem stanowiących wprost zaplecze dla konkretnych produkcji. To nie jest laurka dla Fabryki Snów i jej twórców. To połączenie wyciągu ze słynnych afer stanowiących ciemne karty, zarówno budujących fikcje jak i rzeczywistość... Recenzja książki Na bulwarach czyhają potwory
To moja jedenasta przeczytana książka Normana Daviesa. Tym razem to zbiór esejów na różne tematy, które trudno sprowadzić do wspólnego mianownika. W pewnym sensie jest kontynuacją tematyki reportersko-geograficzno-historycznej z „Na krańce świata”. Dodatkowo, uparcie profesor wraca w nim do próby zaakcentowania wymarłych czy zapomnianych struktur ... Recenzja książki Plus ultra. Sięgaj dalej
Złożoność otoczenia płata nam różne figle w umyśle. Robert Sapolsky demaskuje na poziomie biologii te wzbudzane karkołomne procesy myślowe. Tym razem zaatakował pojęcie z długą brodą – ‘wolną wolę’ – jako źródło nieporozumień, które z punktu widzenia współczesnej nauki o człowieku należy odrzucić. Bardzo wysoko miałem postawioną poprzeczkę oczekiw... Recenzja książki Zdeterminowany
Sztuczna inteligencja nie działa, gdy dziecko wyjmie jej wtyczkę z prądem. Ale wciąż zostaje człowiek zwabiony jej powabem. A to już nie tak łatwo zdematerializować. Może jesteśmy jak średniowieczni ludzie zaniepokojeni niewiadomym i chwilowo błądzimy jak oni? Bo nie wiedzieli co przyniesie zaraza ze wschodu i czy na skraju świata żyją te smoki. W... Recenzja książki Nexus. Krótka historia informacji
Człowiek uwielbia opowieści. Nikt tak pasjonująco o przyrodzie nie opowiada jak David Attenborough. Nie tylko Jego filmy są świetne. Pisze równie ciekawie. Zaktualizowana w ostatnich latach książka „Życie na Ziemi” ma jedną wadę – jej lektura kiedyś się kończy. Publikacja jest konsekwencją kilkuletniej wyprawy autora w różne rejony świata. Materia... Recenzja książki Życie na Ziemi
Na fali sukcesów rozpoznawalności medialnej Neil deGrasse Tyson pisze kolejne książki. Najnowsza publikacja to taki groch z kapustą bez klarownej myśli przewodniej. W "Gwiezdnym posłańcu" przyjrzał się kondycji współczesnego człowieka z perspektywy racjonalnej dopełnionej kosmicznym wymiarem. W zasadzie wszystkie wybrane przez astronoma zagadnieni... Recenzja książki Gwiezdny posłaniec
Pisanie przystępnym językiem nie jest chyba mocną stroną Jamesa Peeblesa. Jego atutem jest ogromna wiedza i wyjątkowa perspektywa uczestnika procesu przenoszenia kosmologii z rejonów spekulatywnych w doświadczalnie usytuowaną dziedzinę nauk fizycznych. Najnowsza książka Noblisty „Cała prawda. Rozważania kosmologa o poszukiwaniach obiektywnej rzecz... Recenzja książki Cała prawda
Alex Bellos to wciąż młody pisarz, matematyk i dziennikarz, którego publikacje doczekały się nawet statusu inspiracji w wyborze dróg życiowych. A to już dużo. Lekki język, podążanie za emocjonującymi inspiracjami i pozostawianie czytelnikowi pola i czasu do namysłu, to chyba podstawowy klucz do sukcesu „Przygód Alexa w krainie liczb. Podróże po cu... Recenzja książki Przygody Alexa w krainie liczb