Ewolucja biologiczna od kilkunastu dekad odpowiada za tłumaczenie obserwowanych formy życia. Mało w tym kontrowersji. Jednak powiązanie darwinizmu z emocjami, celami jednostkowymi i grupowymi czy socjalizacją buduje szerokie pole do poszukiwań odpowiedzi w ramach otwartych debat. „Ewolucja” jako element dydaktycznej serii (*) w takim duchy rozkład... Recenzja książki Ewolucja
Dobra historia techniki powinna pokazywać przede wszystkim zaplecze, zarówno sposób dochodzenia do idei wynalazku i jego realizacji, jak i pomyłki czy ślepe tropy. Ainissie Ramirez udało się w dużym stopniu taki cel osiągnąć. „Magia wynalazków. O tym, jak połączyła nas stal, miedź dała głos, a krzem odmienił nasze umysły” (*) dostarcza sporo kultu... Recenzja książki Magia wynalazków
Być może hasło ‘komputer kwantowy’ to nieuchronny element czekającego nas skoku cywilizacyjnego. Być może to coś więcej niż AI. A być może to ślepa uliczka, przynajmniej w obecnej wersji hipotetycznych planów realizacji. Już samo zaakcentowanie w publikacjach ostatnich dekad tematyki związanej z inżynierią kwantową i redefinicja sposobu prezentacj... Recenzja książki Procesor Feynmana
Po tej lekturze pozostało sporo ambiwalencji. Temat ważny, poważny, podany z ciekawymi przykładami. Jednocześnie autor pogubił proporcje, zatracił się w detalach, nie zachował równowagi potrzebnej publikacjom z ambicjami. Zaś sam tytuł to miał chyba zmylić czytelnika. Fakty, które Maciej Górny przypomina, to nasz cywilizacyjny wstyd. Wstyd styku n... Recenzja książki Historia głupich idei albo duch narodu w świątyni nauki
Po dość chaotycznym początku, druga część książki Roberta M. Hazena okazała się lepsza, a sama końcówka zasługuje na wyróżnienie. „Symfonia C. Węgiel i ewolucja prawie wszystkiego” jest mieszanką kilku narracji, co wymaga dużej sprawności literackiej by mnie zaciekawić, neutralizując moje uprzedzenia do takiego eklektyzmu. Czasem autorowi to udawa... Recenzja książki Symfonia C. Węgiel i ewolucja prawie wszystkiego
Kiedyś rolnik odkrywał kometę w ciszy i anonimowo, snuł wizje o konsekwencjach tego fenomenu; ot tak podczas nocnych prac. Teraz o jej pojawianiu się w okolicy Ziemi muszą nam zakomunikować media, inaczej to zjawisko nie istnieje w zasadzie w przestrzeni publicznej. Żyjemy w ‘prześwietlonych wioskach cyfrowych’, gdzie nocą niewiele poza Księżycem ... Recenzja książki Komety
„Dlaczego narody przegrywają” pokazuje, że nasze szanse w dużym stopniu zależą od miejsca i czasu urodzenia. Organizacja struktur polityczno-społeczno-gospodarczych, jako wynik działania sił w zbiorowościach ludzkich, definiuje stopień uporządkowania i przewidywalności lokalnego dla nas otoczenia. Z jednej strony autorzy książki ‘nie odkryli Amery... Recenzja książki Dlaczego narody przegrywają
Każdy powinien poszukiwać zniuansowanych odpowiedzi na wyzwania, które stawia przed nami nieuchronna sztuczna inteligencja (AI). Można ją kochać, nienawidzić, ale na pewno trzeba budować o niej poglądy, bo ona nas zna coraz lepiej. Ray Kurzweil od lat jest zwolennikiem technicyzacji i postępu z niej wynikającego. Jest znanym futurologiem, który pr... Recenzja książki Osobliwość coraz bliżej
Chyba największym węzłem skomplikowania globalnej sytuacji w ostatnim stuleciu jest obszar wielkości polskiego województwa. Izrael i Zachodni Brzeg Jordanu to takie swoiste oko cyklonu z epicentrum na jerozolimskim Wzgórzu Świątynnym, gdzie miał chadzać król Dawid i Jezus, a Mahomet miał wstąpić do nieba. Między innymi z powodu tych trzech osób ma... Recenzja książki Pokój z widokiem na wojnę
To była dość nużąca, przewidywalna i po części zbyt spekulatywna lektura. Pojawiło się w niej na szczęście też kilka obserwacji godnych odnotowania. Małżeństwo autorów – Heather Heying i Bret Weinstein – swoją wiedzę biologów ewolucyjnych wykorzystało do przyjrzenia się człowiekowi w szybkozmiennym (pełnym ‘hipernowości’, jak nazwali nasze dynamic... Recenzja książki Przewodnik łowcy i zbieracza po XXI wieku
Po pozornie rozczulającej deklaracji z pierwszego rozdziału (str. 42): „Przyczyna tego, że fizyka wydaje się bardzo trudna, leży tak naprawdę w tym, że w porównaniu z innymi dziedzinami nauki jest dość prosta. W fizyce (przynajmniej w niektórych jej działach) mamy tę cudowną możliwość odłożenia na bok różnych składowych rozważanego układu, rozw... Recenzja książki Przestrzeń, czas i ruch
Po sukcesie dwóch poprzednich książek (o nowotworach i o genach), Siddhartha Mukherjee pokusił się przygotowanie opowieści o komórce. „Pieśń komórek. Nowa epoka medycyny” to połączenie narracji historycznej i popularnonaukowej z wstawkami autobiograficznymi klinicysty i badacza. Książka nie jest podręcznikiem cytologii, nie jest też strukturalnie ... Recenzja książki Pieśń komórek
Trzeci tom reporterskiej trylogii amerykańskiej Macieja Jarkowca tworzy zbiór historii, inspirowanych kilkunastoma filmami, czasem stanowiących wprost zaplecze dla konkretnych produkcji. To nie jest laurka dla Fabryki Snów i jej twórców. To połączenie wyciągu ze słynnych afer stanowiących ciemne karty, zarówno budujących fikcje jak i rzeczywistość... Recenzja książki Na bulwarach czyhają potwory
To moja jedenasta przeczytana książka Normana Daviesa. Tym razem to zbiór esejów na różne tematy, które trudno sprowadzić do wspólnego mianownika. W pewnym sensie jest kontynuacją tematyki reportersko-geograficzno-historycznej z „Na krańce świata”. Dodatkowo, uparcie profesor wraca w nim do próby zaakcentowania wymarłych czy zapomnianych struktur ... Recenzja książki Plus ultra. Sięgaj dalej
Złożoność otoczenia płata nam różne figle w umyśle. Robert Sapolsky demaskuje na poziomie biologii te wzbudzane karkołomne procesy myślowe. Tym razem zaatakował pojęcie z długą brodą – ‘wolną wolę’ – jako źródło nieporozumień, które z punktu widzenia współczesnej nauki o człowieku należy odrzucić. Bardzo wysoko miałem postawioną poprzeczkę oczekiw... Recenzja książki Zdeterminowany
Sztuczna inteligencja nie działa, gdy dziecko wyjmie jej wtyczkę z prądem. Ale wciąż zostaje człowiek zwabiony jej powabem. A to już nie tak łatwo zdematerializować. Może jesteśmy jak średniowieczni ludzie zaniepokojeni niewiadomym i chwilowo błądzimy jak oni? Bo nie wiedzieli co przyniesie zaraza ze wschodu i czy na skraju świata żyją te smoki. W... Recenzja książki Nexus. Krótka historia informacji
Człowiek uwielbia opowieści. Nikt tak pasjonująco o przyrodzie nie opowiada jak David Attenborough. Nie tylko Jego filmy są świetne. Pisze równie ciekawie. Zaktualizowana w ostatnich latach książka „Życie na Ziemi” ma jedną wadę – jej lektura kiedyś się kończy. Publikacja jest konsekwencją kilkuletniej wyprawy autora w różne rejony świata. Materia... Recenzja książki Życie na Ziemi
Na fali sukcesów rozpoznawalności medialnej Neil deGrasse Tyson pisze kolejne książki. Najnowsza publikacja to taki groch z kapustą bez klarownej myśli przewodniej. W "Gwiezdnym posłańcu" przyjrzał się kondycji współczesnego człowieka z perspektywy racjonalnej dopełnionej kosmicznym wymiarem. W zasadzie wszystkie wybrane przez astronoma zagadnieni... Recenzja książki Gwiezdny posłaniec
Pisanie przystępnym językiem nie jest chyba mocną stroną Jamesa Peeblesa. Jego atutem jest ogromna wiedza i wyjątkowa perspektywa uczestnika procesu przenoszenia kosmologii z rejonów spekulatywnych w doświadczalnie usytuowaną dziedzinę nauk fizycznych. Najnowsza książka Noblisty „Cała prawda. Rozważania kosmologa o poszukiwaniach obiektywnej rzecz... Recenzja książki Cała prawda
Alex Bellos to wciąż młody pisarz, matematyk i dziennikarz, którego publikacje doczekały się nawet statusu inspiracji w wyborze dróg życiowych. A to już dużo. Lekki język, podążanie za emocjonującymi inspiracjami i pozostawianie czytelnikowi pola i czasu do namysłu, to chyba podstawowy klucz do sukcesu „Przygód Alexa w krainie liczb. Podróże po cu... Recenzja książki Przygody Alexa w krainie liczb
Z punktu widzenia psychologii i socjologii, media społecznościowe są niemal niewyczerpanym źródłem potencjalnych eksperymentów, za których przeprowadzenie właściwie nie trzeba płacić. Psycholog Dan Ariely po ‘zderzeniu się’ z machiną hejtu (*) postanowił napisać książkę o psychologii błędnych przekonań skutkujących zanikiem zaufania społecznego. W... Recenzja książki Nie do wiary!
Latanie jest piękne, ale niezbyt oczywiste. Wymaga czasu, sprytu, odwagi, spostrzegawczości, niezależnie czy szuka sposobu na oderwanie się od ziemi przyroda czy ludzka technika. Popularnie, z pasją i ciekawie o sposobach w jakich organizmy ziemskie radzą sobie w grawitacją napisał Richard Dawkins. „Na skrzydłach wyobraźni. Walka człowieka i ewolu... Recenzja książki Na skrzydłach wyobraźni
Sztuczna inteligencja (AI) jest jak wszędobylski mem. Ktoś ją widział, inny się jej boi, wielu na niej zarabia. W zasadzie nie ma przed tym odwrotu. Można to oswoić, wręcz wypada zrozumieć procesy społeczne z AI związane. Jednak jej pełne ujarzmienie techniczne, to już dla wybranych i to we fragmentach, bo ‘czarna skrzynka’ zasad jej działania to ... Recenzja książki Moralna AI
Daniel Dennett, zmarły niedawno filozof, prezentował w sposobie widzenia świata coś, co mnie zmuszało do wysiłku umysłowego i ciekawiło. Jednocześnie potrafił być dosadny, taktowny, przenikliwy, zdystansowany i zaangażowany. W sposób bardzo nieszablonowy, jak na filozofa, łączył nauki przyrodnicze z poszukiwaniem mądrości, tak jak definiuje się fo... Recenzja książki Autobiografia. Daniel C. Dennett
Jeżeli grzyb kojarzy się komuś tylko z tym, co jest zaledwie owocnikiem niewielkiej grupy organizmów w ramach królestwa Fungi, to powinien tę książkę przeczytać. Jej autor, młody mykolog Merlin Sheldrake, ma ‘fioła’ na punkcie mikoryzy. I to nie tylko w konsekwencji testowana właściwości halucynogennych grzybów. „Strzępki życia” to dość nieskładna... Recenzja książki Strzępki życia