Po pozornie rozczulającej deklaracji z pierwszego rozdziału (str. 42): „Przyczyna tego, że fizyka wydaje się bardzo trudna, leży tak naprawdę w tym, że w porównaniu z innymi dziedzinami nauki jest dość prosta. W fizyce (przynajmniej w niektórych jej działach) mamy tę cudowną możliwość odłożenia na bok różnych składowych rozważanego układu, rozw... Recenzja książki Przestrzeń, czas i ruch
Po sukcesie dwóch poprzednich książek (o nowotworach i o genach), Siddhartha Mukherjee pokusił się przygotowanie opowieści o komórce. „Pieśń komórek. Nowa epoka medycyny” to połączenie narracji historycznej i popularnonaukowej z wstawkami autobiograficznymi klinicysty i badacza. Książka nie jest podręcznikiem cytologii, nie jest też strukturalnie ... Recenzja książki Pieśń komórek
Trzeci tom reporterskiej trylogii amerykańskiej Macieja Jarkowca tworzy zbiór historii, inspirowanych kilkunastoma filmami, czasem stanowiących wprost zaplecze dla konkretnych produkcji. To nie jest laurka dla Fabryki Snów i jej twórców. To połączenie wyciągu ze słynnych afer stanowiących ciemne karty, zarówno budujących fikcje jak i rzeczywistość... Recenzja książki Na bulwarach czyhają potwory
To moja jedenasta przeczytana książka Normana Daviesa. Tym razem to zbiór esejów na różne tematy, które trudno sprowadzić do wspólnego mianownika. W pewnym sensie jest kontynuacją tematyki reportersko-geograficzno-historycznej z „Na krańce świata”. Dodatkowo, uparcie profesor wraca w nim do próby zaakcentowania wymarłych czy zapomnianych struktur ... Recenzja książki Plus ultra. Sięgaj dalej
Złożoność otoczenia płata nam różne figle w umyśle. Robert Sapolsky demaskuje na poziomie biologii te wzbudzane karkołomne procesy myślowe. Tym razem zaatakował pojęcie z długą brodą – ‘wolną wolę’ – jako źródło nieporozumień, które z punktu widzenia współczesnej nauki o człowieku należy odrzucić. Bardzo wysoko miałem postawioną poprzeczkę oczekiw... Recenzja książki Zdeterminowany
Sztuczna inteligencja nie działa, gdy dziecko wyjmie jej wtyczkę z prądem. Ale wciąż zostaje człowiek zwabiony jej powabem. A to już nie tak łatwo zdematerializować. Może jesteśmy jak średniowieczni ludzie zaniepokojeni niewiadomym i chwilowo błądzimy jak oni? Bo nie wiedzieli co przyniesie zaraza ze wschodu i czy na skraju świata żyją te smoki. W... Recenzja książki Nexus. Krótka historia informacji
Człowiek uwielbia opowieści. Nikt tak pasjonująco o przyrodzie nie opowiada jak David Attenborough. Nie tylko Jego filmy są świetne. Pisze równie ciekawie. Zaktualizowana w ostatnich latach książka „Życie na Ziemi” ma jedną wadę – jej lektura kiedyś się kończy. Publikacja jest konsekwencją kilkuletniej wyprawy autora w różne rejony świata. Materia... Recenzja książki Życie na Ziemi
Na fali sukcesów rozpoznawalności medialnej Neil deGrasse Tyson pisze kolejne książki. Najnowsza publikacja to taki groch z kapustą bez klarownej myśli przewodniej. W "Gwiezdnym posłańcu" przyjrzał się kondycji współczesnego człowieka z perspektywy racjonalnej dopełnionej kosmicznym wymiarem. W zasadzie wszystkie wybrane przez astronoma zagadnieni... Recenzja książki Gwiezdny posłaniec
Pisanie przystępnym językiem nie jest chyba mocną stroną Jamesa Peeblesa. Jego atutem jest ogromna wiedza i wyjątkowa perspektywa uczestnika procesu przenoszenia kosmologii z rejonów spekulatywnych w doświadczalnie usytuowaną dziedzinę nauk fizycznych. Najnowsza książka Noblisty „Cała prawda. Rozważania kosmologa o poszukiwaniach obiektywnej rzecz... Recenzja książki Cała prawda
Alex Bellos to wciąż młody pisarz, matematyk i dziennikarz, którego publikacje doczekały się nawet statusu inspiracji w wyborze dróg życiowych. A to już dużo. Lekki język, podążanie za emocjonującymi inspiracjami i pozostawianie czytelnikowi pola i czasu do namysłu, to chyba podstawowy klucz do sukcesu „Przygód Alexa w krainie liczb. Podróże po cu... Recenzja książki Przygody Alexa w krainie liczb
Z punktu widzenia psychologii i socjologii, media społecznościowe są niemal niewyczerpanym źródłem potencjalnych eksperymentów, za których przeprowadzenie właściwie nie trzeba płacić. Psycholog Dan Ariely po ‘zderzeniu się’ z machiną hejtu (*) postanowił napisać książkę o psychologii błędnych przekonań skutkujących zanikiem zaufania społecznego. W... Recenzja książki Nie do wiary!
Latanie jest piękne, ale niezbyt oczywiste. Wymaga czasu, sprytu, odwagi, spostrzegawczości, niezależnie czy szuka sposobu na oderwanie się od ziemi przyroda czy ludzka technika. Popularnie, z pasją i ciekawie o sposobach w jakich organizmy ziemskie radzą sobie w grawitacją napisał Richard Dawkins. „Na skrzydłach wyobraźni. Walka człowieka i ewolu... Recenzja książki Na skrzydłach wyobraźni
Sztuczna inteligencja (AI) jest jak wszędobylski mem. Ktoś ją widział, inny się jej boi, wielu na niej zarabia. W zasadzie nie ma przed tym odwrotu. Można to oswoić, wręcz wypada zrozumieć procesy społeczne z AI związane. Jednak jej pełne ujarzmienie techniczne, to już dla wybranych i to we fragmentach, bo ‘czarna skrzynka’ zasad jej działania to ... Recenzja książki Moralna AI
Daniel Dennett, zmarły niedawno filozof, prezentował w sposobie widzenia świata coś, co mnie zmuszało do wysiłku umysłowego i ciekawiło. Jednocześnie potrafił być dosadny, taktowny, przenikliwy, zdystansowany i zaangażowany. W sposób bardzo nieszablonowy, jak na filozofa, łączył nauki przyrodnicze z poszukiwaniem mądrości, tak jak definiuje się fo... Recenzja książki Autobiografia. Daniel C. Dennett
Jeżeli grzyb kojarzy się komuś tylko z tym, co jest zaledwie owocnikiem niewielkiej grupy organizmów w ramach królestwa Fungi, to powinien tę książkę przeczytać. Jej autor, młody mykolog Merlin Sheldrake, ma ‘fioła’ na punkcie mikoryzy. I to nie tylko w konsekwencji testowana właściwości halucynogennych grzybów. „Strzępki życia” to dość nieskładna... Recenzja książki Strzępki życia
Być może niepotrzebnie zacząłem poznawanie twórczości Simon Sebaga Montefiore od tej książki. Pierwszy tom dwuelementowego(*) dzieła „Świat. Historia rodzinna” męczył mnie przez miesiąc. Jego syntetyczność nie jest wyjątkiem w pisarstwie historycznym. Montefiore wykonał z jednej stron tytaniczną pracę, z drugie tak dobrana forma może sugerować ‘pó... Recenzja książki Świat. Historia rodzinna. Tom 1
Tej książce niewiele brakuje do ideału popularyzacji nauki. Jest dbałość o prezentację ogólnego poziomu problematyki, jest dopracowany detal. Do tego odbiorca treści traktowany jest z odpowiednią atencją rozumianą jako skupienie się autora na procesie jasnego przekazywania wiedzy. Astronom David Helfand podjął się trudnego zadania opowiedzenia o w... Recenzja książki Zegary Wszechświata. Atom
Potrzebujemy pomocy – wszyscy i każdy z osobna – by zrozumieć sytuację klimatyczno-energetyczną świata. Problem jest na każdym poziomie trudny, choć w kilku obszarach istnieje dość oczywista diagnoza i profil kierunku potrzebnych zmian. Marcin Popkiewicz od lat prowadzi zakrojoną na szeroką skalę kampanię społeczną, której celem jest uświadamianie... Recenzja książki Zrozumieć transformację energetyczną
Wolność rozumiem jako deklaratywny stan rzeczywisty lub cel w procesie. Warto chyba rozróżniać wolność wewnętrzną i zewnętrzną, jako emocjonalne struktury z częściowo wspólnymi wskaźnikami je charakteryzującymi. Trochę zabrakło mi takiej perspektywy w pracy dwóch libertarian Davida Schmidtza i Jasona Brennana. „Krótka historia wolności” pozostawił... Recenzja książki Krótka historia wolności
Chociaż modele językowe coraz lepiej generują kompilacje czegokolwiek, to wciąż tacy ludzie jak Łukasz Lamża są potrzebni. Śledzą nowości ukazujące się w periodykach naukowych i po przyswojeniu istoty za pomocą organicznego umysłu, piszą o nich książki. „Połącz kropki. Nanoboty medyczne, drony zabójcy, odczytanie myśli i inne technologie przyszłoś... Recenzja książki Połącz kropki
W dorobku popularyzatorskim Carla Sagana ta akurat książka jest chyba najpełniejszą próbą prezentacji przemyśleń natury ogólnej. Metoda naukowa, jako przygoda ludzi ze sceptycyzmem, racjonalizmem czy z fascynacją światem przyrody motywowała astronoma całe życie. "Świat opanowany przez demony. Nauka jako światło w mroku" jest jednocześnie solidną d... Recenzja książki Świat opanowany przez demony
Chyba największym sukcesem fizyki współczesnej jest sformułowanie modelu rzeczywistości, który bardzo dobrze tłumaczy procesy fundamentalne, czyli mechanizmy leżące u podstaw wszystkiego co jest nam dostępne. Choć z kłopotami, to udało się ludziom wyjść poza proste racjonalizowanie otoczenia, bo coraz subtelniejsze przyglądanie się światu doprowad... Recenzja książki O siłach rządzących światem
Fikcja w nauce to zupełne zaprzeczenie idei, że w życiu chodzi o coś więcej. O coś więcej niż o człowieka. Tak uważam. Ponieważ w poznaniu jesteśmy skazani na ludzi z bagażem pełnym ułomności, to wypada im robić okresowo chociaż rachunek sumienia z deklaracją poprawy. Dotyczy to wszystkiego co ludzkie. Nie jest więc niczym paradoksalnym, że uprawi... Recenzja książki Science Fiction
Kosmolog kwantowa i Albanka z pochodzenia być może zasługuje na szczególne zainteresowanie, choć chyba dopiero osiągnięcia naukowe przenoszą ciekawość człowiekiem w odpowiednie rejony. Laura Mersini-Houghton zasłynęła w środowisku kilkanaście lat temu, budując teoretyczny model, który odpowiada na kilka zagadek wczesnego Wszechświata. Książka „Prz... Recenzja książki Przed wielkim wybuchem
Chyba odzwyczaiłem się od powieści i patrzę na literaturę fikcji dość ‘staromodnie’. (*) Świat nie zawsze jest piękny, a już na pewno nie skrojony na potrzeby dowolnego człowieka, który w nim zawita. Barbara Kingsolver tworząc antybohatera dotknęła istotnej klasy zagadnień trapiących współcześnie amerykańską prowincję. „Demon Copperhead” jest chyb... Recenzja książki Demon Copperhead