@Carmel-by-the-Sea

Bez wątpienia to dla mnie Książka Roku 2021 (*). Musiałem to zasygnalizować, szczególnie że polskojęzyczna czytelnicza 'trendo-generatywna' społeczność właściwie tej publikacji nie zauważyła. A powinna krzyczeć: 'ludzie, macie okazję do lektury, po której lepiej zrozumiecie siebie, a co ważniejsze zaczniecie bardziej szanować swój mózg, uzasadnion... Recenzja książki Zachowuj się

Od około dwudziestu lat wiemy, że tempo zwiększania się odległości między obiektami we Wszechświecie rośnie. Oznacza to, że w pewnym momencie zaczniemy tracić szansę na dostrzeganie obiektów (galaktyk), które aktualnie są na granicy naszych możliwości obserwacyjnych. Trzeba za to ‘podziękować’ ciemnej energii, która we wzorach opisujących kosmos r... Recenzja książki Mała księga kosmologii

Chciałoby się, żeby takie książki nie musiały powstawać. Zbyt dużo mamy innych problemów, by marnować czas na przepracowywanie napięcia w sferze, która z definicji nie ma prawa w sposób pełny łączyć wszystkich wokół egzystencjalnego wspólnego celu. Ponieważ jednak jesteśmy w Polsce to, dla oddania sprawiedliwości, trzeba ująć problem hierarchiczne... Recenzja książki Gomora. Władza, strach i pieniądze w polskim Kościele

Prawdopodobieństwo - język poszukujący przyczyny? Obserwacja świata obciążona jest mnóstwem założeń i lukami różnej natury, które ciąg przyczyna-skutek rozpuszczają w niepewności tworzonych sądów. Wydobycie prawdy wymaga cierpliwości, spójnego mechanizmu porządkowania 'elementów układanki', z których chcemy zbudować opowieść. Matematyka z wieloas... Recenzja książki Przyczyny i skutki

Równo przycięte dywany trawników na dziedzińcach Oxbridge mogą symbolizować kilkusetletni status dominacji niezbyt dużej wyspy, której kaprzy, admirałowie, lordowie, filantropi, podróżnicy, urzędnicy i politycy ogarnięci mniej lub bardziej szczytną misją różnej natury, zawojowali świat. Nadali sobie prawo do dźwigania brzemienia przeszczepiania 'a... Recenzja książki Brzemię białego człowieka. Jak zbudowano Imperium Brytyjskie

Świat mechaniki kwantowej po stu latach wygląda dość klarownie. Mamy formalizm, który świetnie opisuje eksperymenty. Nad tym poziomem ‘operacyjnej zgody’ tli się jednak dyskusja o interpretację. Większość zawodowych fizyków w niej nie uczestniczy. Unikają jej, czując, że jest niekonkluzywna. Raczej zostawiają metafizykę innym. Do grona filozofów j... Recenzja książki Kwantowa rzeczywistość

Odkrycie struktury DNA zamknęło pewien etap, z drugiej strony rozpoczęło wielką przygodę człowieka, który teraz mógł bardziej świadomie wpływać na świat genów. Obecnie znajdujemy się w newralgicznym punkcie rozwoju genetyki i inżynierii manipulowania nimi. Niemal dekadę temu przełomu dostarczyła nowa metoda ‘dobierania się’ do struktury kodu życia... Recenzja książki Edycja genów. Władza nad ewolucją

Jeśli o stereotypach i uprzedzeniach napisano sporo publikacji, to o spiskach wciąż brakuje wyczerpujących opracowań. Temat w epoce ogromnej dostępności do informacji, takiej tworzonej 'bez opamiętania' i z bardzo rożnych powodów, coraz bardziej wymaga pogłębionych analiz. Materiał rozrasta się, choć wciąż zupełnie brak powiązań stanów psychicznyc... Recenzja książki Psychologia myślenia spiskowego

Obserwujemy w świecie regularności, które chcielibyśmy wykorzystać dla naszych celów. Jeśli przypiszemy różnym elementom zmienności liczbowe wartości i będziemy oczekiwać, że to nam pomoże zapanować nad zjawiskami, to zaczynamy zajmować się statystyką. Ostatnio książek o ‘popularnej statystyce stosowanej’ trochę w Polsce wydano. Hugh Barker, pisar... Recenzja książki Liczby, które kłamią

Dawno nie czytałem tak 'świdrującej umysł' niepokojącymi treściami książki. Opisane przez autora zjawiska ostro widać w 'domenie' nauk przyrodniczych i ścisłych. Frank Furedi, jako socjolog, współczesną infantylizację, subiektywizację, sformalizowaną i domyślną inkluzję i afirmację przeciętności z niepokojem obserwuje również w obszarze kultury i ... Recenzja książki Gdzie się podziali wszyscy intelektualiści

Gdyby była możliwość spotkania na ulicy neandertalczyka, takiego który jakieś 40 tysięcy lat temu miał dziecko z naszym przodkiem linii Homo sapiens, jak bardzo bylibyśmy zdziwieni? Czy różniłby się od nas zasadniczo? O czym on mógłby myśleć obserwując nas? Czy zrozumiałby nasze emocje wypisane na twarzy? Dużo pytań wartych odpowiedzi. Młoda bryty... Recenzja książki Krewniacy

Stany Zjednoczone Ameryki potrzebują mitu, one zostały na nim ufundowane. Imigranci (w pokoleniu pierwszym, trzecim, ósmym,...) uciekając przed beznadzieją, zasilają wyidealizowany kraj dobudowując do niego kolejne piętra przekłamanej opowieści. Co uważniejsi nowi obywatele USA (i ci, którym się sen nie ziścił) pozbywają się szybko naiwnego spojrz... Recenzja książki Rewolwer obok Biblii. W co wierzy Ameryka

Eschatologia, aksjologia, etyka, … w filozofii od wieków znane i obracanie na każde stron problemy dotyczące fundamentów życia, doczekały się całej klasy odpowiedzi. Są między nimi rozwiązania głupie, zbyt utopijne, sprzeczne czy przesadnie zawiłe. Zbyt często ‘odbijają się’ tylko po korytarzach katedr filozofii i z reguły kompletnie nie pomagają ... Recenzja książki Dusza bez Boga

Można, jak Molierowski pan Jourdain nieświadomie posługujący się prozą od urodzenia, czynność czytania przeżywać bez potrzeby zmierzenia się z ‘metaliterackością’. Czasem jednak warto zatrzymać się i zastanowić nad kontekstem aktywności czytania, i szerzej nad pismem, jako dynamicznym elementem kultury. Zbiór sześciu esejów Jacka Dukaja „Po piśmie... Recenzja książki Po piśmie

Nie tego oczekiwałem, choć to jeszcze nie oznacza, że lektura była bezwartościowa. Francuski filozof Maxime Rovere pisząc "Co zrobić z idiotami. I jak samemu nie wyjść na idiotę" chciał jakoś emocjonalnie uspokoić niektóre jednostki obserwujące zalew przestrzeni społecznej 'niedoskonałościami poznawczymi' innych współobywateli. Powstał poradnik w ... Recenzja książki Co zrobić z idiotami. I samemu nie wyjść na idiotę

Richard Dawkins, będąc neodarwinistą, pozostaje zwolennikiem opowiadania o życiu poprzez genetyczne zdeterminowanie. W tej perspektywie właściwie cała materia organiczna reprodukuje się jako tymczasowa powłoka ułatwiająca replikację DNA. Opowieść zaprezentowana w niewielkiej książce „Rzeka genów” to zbiór kilkunastu przykładów działania doboru nat... Recenzja książki Rzeka genów

Skuteczna popularyzacja nauki, czyli operowanie językiem pomagającym uczestniczyć każdemu w postępie wiedzy, to dar. Wielki matematyk Hermann Weyl nieszczególnie objawiał tego typu talent. Czytając jego "Symetrię" 70 lat po publikowaniu po raz pierwszy zbioru wykładów, które poprowadził w Princeton, jestem sceptyczny w stosunku do poglądowości tek... Recenzja książki Symetria

Astronomia się zmienia również na poziomie społecznym. Brakowało kobiet jako badaczek kosmosu. Po długich dekadach męskiej dominacji, kobiety powoli uzyskują podobny wpływ na kierunek badań, sposób ich realizacji i popularyzację. Ten ostatni typ aktywności śledzę ostatnio z zaciekawieniem. Wręcz wyszukuję publikacji kobiet, bo jak się okazuje – bu... Recenzja książki Pierwsze światło. Jak Wszechświat wyszedł z mroku

Trudno nie mieć przekonań o czymś, co stanowi podstawę komunikacji społecznej każdego człowieka. Język towarzyszy nam przez całe życie. Daniel L. Everett napisał „Język. Narzędzie kultury” zbierając pewne własne przekonania lingwistyczne i obserwacje kilku izolowanych społeczności. Moja ciekawość nie została jednak zaspokojona na tym interesującym... Recenzja książki Język - narzędzie kultury

Pedagogika do pełniejszego zrozumienia procesu uczenia się uzyskuje w ostatnich latach rewolucyjny materiał o pracy mózgu dzięki technikom obrazowania jego aktywności. Przy okazji upadają niektóre mity i wyznawane prawdy budowane i społecznie akceptowane przez wieki - od Arystotelesa przez Rousseau po Piageta. Neurobiolog i psycholog poznawczy Sta... Recenzja książki Jak się uczymy? Dlaczego mózgi uczą się lepiej niż komputery

Ostatnia książka Carla Sagana to mieszanka esejów na różne tematy, głównie społeczne związane z globalnymi zagrożeniami końca XX wieku. „Miliardy, miliardy. Rozmyślania o życiu i śmierci u schyłku tysiąclecia” jest pożegnaniem astrofizyka ze światem, który tak ciekawie i z pasją opisywał każdemu, kto chciał słuchać. Publikacja nie jest wybitna jak... Recenzja książki Miliardy, miliardy. Rozmyślania o życiu i śmierci u schyłku tysiąclecia

Przyglądając się użytkowej potędze rachunku różniczkowego i całkowego (RRC), w szczególności ludzkiej aktywności, którą można opisać ilościowo jego językiem (pogodę, dynamikę struktury DNA, powstawanie korków na ulicach, obrazowanie mózgu, …, sporo chemii, większość fizyki i astronomii,…), aż zdumiewa, jak proste i genialne były początki. Trzeba b... Recenzja książki Potęga nieskończoności

Rozbudzone oczekiwania czasem się rozmijają z rzeczywistością. "Supernawigatorzy. Jak zwierzęta odnajdują drogę" to świetny pomysł na temat, który jednak zrealizowano średnio. David Barrie, pisarz z przyrodniczymi zainteresowaniami, podzielił się swoimi fascynacjami związanymi z zagadkowymi mechanizmami orientowania się zwierząt w przestrzeni. Jed... Recenzja książki Supernawigatorzy. Jak zwierzęta odnajdują drogę

Moja ogólne ocean opiniowanej książki jest bardzo dobra, choć poniżej zbieram zdumiewająco dużo uwag krytycznych. To jedna z tych prac, które wymagają chyba pogłębionego odbioru, z którego czasem może wyjść po prostu niezgoda. „Społeczna historia wiedzy” jest boleśnie subiektywna, a mimo to wartościowa. Peter Burke przez 40 lat badał historię wied... Recenzja książki Społeczna historia wiedzy

Z perspektywy człowieka, który poświęcił życie na poszukiwanie odpowiedzi, podsumowanie jest z reguły słodko-gorzkie. Bycie realistą nie pozwala na większy komfort. Jeśli do tego pracuje się nad fundamentalnymi problemami rzeczywistości, to wątpliwości i pytania o sens doskwierają. Fizyk Lee Smolin wybrał niewdzięczny kierunek pracy zawodowej, któ... Recenzja książki Niedokończona rewolucja Einsteina