Ryngraf

Dodatkowy tom kolekcji z czterema opowiadaniami Marii Rodziewiczówny o tematyce patriotyczno-religijnej: „Pierwsza kula”, „Jan Borucki”, „Perpetuum mobile” i „Ryngraf”. Każde z nich poświęcone jest walce o podtrzymanie tożsamości i wiary Polaków, zwłaszcza w okresie zaborów. „Gdy zza munduru błysnął ryngraf, który Konstanty zdjął i na ścianie powiesił, Hiszpan się przeżegnał i o krok się zbliżył. Blacha ta srebrna ze złocistą Bogarodzicą w środku zajęła go niezmiernie; ciągle na nią zerkał, a przez oliwkową, pomarszczoną jego twarz przechodziły różnorodne wrażenia. Gdy porucznik dokończył opatrunku, zagadnął go pierwszy: - Wy katolicy? - Tak. (…) - A s jakiego wojska? - Ułani los infernos. Alcad przyjrzał mu się z podziwem. - Bardzo jesteś odważny, że się do tego znienawidzonego pułku przyznajesz. (…) Nie boisz się naszej zemsty? - Nie. Możecie mnie zabić, byleście oszczędzili ranionego. Żołnierz ze śmiercią oswojony i jestem bezbronny wśród was, wrogów. Nie ruszajcie tylko jego, bo on teraz jest święty! Gdy mnie zabijecie, będzie to zemsta, ale gdy jego dotkniecie, to będzie kryminał przed ludźmi i Bogiem.”