Zbiór znakomitych opowiadań Marii Rodziewiczówny, których akcja rozgrywa się na kresach wschodnich. Odkrywamy świat już nieistniejący, zniszczony przez wichry szalejące w Europie w XIX i XX wieku - świat, który mimo różnorodnych zawirowań jest częścią naszej bogatej i złożonej historii. Bohaterowie "Południcy" są z krwi i kości. Bywają dobrzy i podli, kochają i popełniają błędy, a niekiedy nie potrafią znaleźć swego miejsca w świecie, ale łączy ich jedno - miłość do wschodnich ziem Polski.
"Skrzypnęły drzwi sieni. Kobieta zgarbiona i siwa wyjrzała z chaty, nawołując psa. Wędrowiec zbliżył się do niej.
- Kto tam? - spytała cofając się na widok czarnej postaci.
- Ja matko... - odparł stłumionym głosem.
Kobieta zatrzęsła się całym ciałem. Przez dwanaście lat nie zapomniała dźwięków tej mowy. (...) On stał w progu, pochylony, mnąc czapkę w ręku; ona naprzeciw niego, blada, drżąca, bez głosu.
Nagle poczerwieniała od gniewu i wstrętu, odstąpiła jeszcze dalej i spytała surowo:
- Skądże ty przychodzisz? Z więzienia czy z szynku? (...) I czegoś wrócił? - zawołała znowu - Dość ja wstydu miałam przez ciebie i dość łez. Daj mi umrzeć w spokoju!"