Powieść detektywistyczna to rodzaj powieści kryminalnej, w której bohaterem jest detektyw, niekoniecznie zawodowy. Nierzadko, główny bohater staje się detektywem całkiem przypadkowo na skutek serii niefortunnych zdarzeń. Tak czy inaczej bohater musi się zmierzyć z zagadką kryminalistyczną np: morderstwem, zaginięciem czy kradzieżą. Co raz więcej autorów, ignoruje jednak te warunki opierając fabułę tylko na wyjaśnieniu jakiejś tajemnicy czy zagadki. Powstały w ten sposób podgatunek, określa się w języku angielskim jako "mystery fiction", i zyskuje on co raz większą popularność wśród czytelników. Aby fabuła powieści detektywistycznej (jak i tej pseudokryminalnej) była jak najbardziej atrakcyjna, autor powinien odwrócić jej porządek, wprowadzać liczne retrospekcje aby czytelnik dowiedział się wszystkiego o zbrodni/tajemnicy dopiero w ostatnim rozdziale.
Ojciec powieści detektywistycznej Edgar Allan Poe, chyba nieświadomie przewidział potencjał tego gatunku wkładając w usta swego bohatera-detektywa z utworu "Zabójstwo przy Rue Morgue" słowa: " Śledztwo, będzie dla nas rozrywką", gdyż wiele publikacji tego typu trafia często na listy bestsellerów, a ich popularność ciągle rośnie.