Takimi jak ta książka nie zachęci się ludzi do sięgania po literaturę popularnonaukową, a raczej zniechęci. Ponieważ tego typu publikacje (w zasadzie bez wzorów, pisane i tłumaczone na polski z intencją dotarcia do każdego) sprawdzam zawsze pod kątem kilku kryteriów, to autora, człowieka zmagającego się z etnicznymi przeciwnościami, nie mogę pochw... Recenzja książki Lęk przed czarnym wszechświatem
Wbrew powyższej sugestii, wybrany zbiór tekstów Andrzeja Nowickiego jest w zasadzie spójny, szczególnie jeśli krytykę kościoła rozumiemy szeroko. „Atezim. Dzieła wybrane” to 7 struktur spisanych przez profesora w kilku dekadach powojennych. Tytuł, zaczerpnięty z ostatniego tekstu zboru, jest dość mylący dla całości. Filozof w swojej pracy skupiał ... Recenzja książki Ateizm. Dzieła wybrane
Geny wstępnie determinują nasze biologiczne możliwości – co lubimy, jak się stresujemy, czy mamy predyspozycje do chorób. Ostatecznie stanowią szansę i przekleństwo. Co wybierzemy, po części zależy od prowadzonego życia, choć w tle zawsze są te zakodowane w DNA elementy. Nie trzeba być ekspertem w genetyce, by rozsądnie korzystać z konsekwencji is... Recenzja książki Co kryje się w naszych genach?
Kosmologia szuka odpowiedzi na pochodzenie kosmosu, stara się poznać jego wczesne etapy, głównie procesy determinujące zachowanie Wszechświata jako całości. Bada więc to co najdalsze i najstarsze. Przejście od książkowej prostej opowieści z bardzo nośnymi medialnie hasłami do czegoś bliższego codzienności naukowców wymaga od autora dydaktycznych u... Recenzja książki Nieskończoność światów
Z reguły spisane i wydane w postaci książki rozmowy tracą ‘osobowość’ poprzez zanik dynamiki formy wizualnej, a jednocześnie niewiele na ‘upapierowieniu’ zyskują. W tym przypadku nie jest tak źle, szczególnie, że autorzy dyskusji przed publikacją przejrzeli swoje myśli, pewne rzeczy doprecyzowali, uaktualnili, itd. Sam Harris wybrał do tomu 11. ro... Recenzja książki Nadając sens
WSTĘP To będzie dziwna opinia, taka na miarę książki, której dotyczy. Będzie więc zdziwienie, pochwała, krytyka, oburzenie i żal. Taki mały dramat, akurat pasujący do rozmiarów polskiego środowiska astronomicznego. Jeśli do tego dodam, że autor jest w zasadzie spoza środowiska ekspertów w temacie, to zapowiada się niezła ambiwalencja na miarę c... Recenzja książki Kosmochemia
Od czasu słynnej deklaracji Hawkinga, w książkach popularyzujących nauki ścisłe wzorów unika się wręcz obsesyjnie, a tu mamy szczęśliwie tekst, który niepomny koniunkturalności dostarcza sporo tych symboli. Są one na poziomie elementarnym, nie wymagają szczególnej wiedzy, jak zapewnia autor (*). „Matematyka a świat fizyczny” to rozbudowana próba p... Recenzja książki Matematyka a świat fizyczny
Świetna seria PIW-u ‘życie codzienne’ powiększyła się o ciekawą pozycję. Tym razem to swoista biografia miasta. XIX-wieczny Londyn - serce machiny kapitalizmu i kolonializmu – kolos konsumujący konsekwencje rewolucji przemysłowej. Pokazany tygiel przez Judith Flanders, to raczej trud, błoto, ubóstwo. Obraz taki mocno kontrastuje z pięknem łąki wok... Recenzja książki Życie codzienne w Londynie Dickensa
Nie chciałbym zniechęcać autorki do pisania kolejnych popularnonaukowo książek. Ponieważ jednak zależy mi trochę bardziej na czytelnikach, to wysłowię wrażenia po lekturze w dość krytycznym tonie. Chodzi o książkę „Tak działa mózg. Jak mądrze dbać o jego funkcjonowanie” młodej biolożki Joanny Podgórskiej. W niewielkim uproszczeniu, tytuł realizuje... Recenzja książki Tak działa mózg
Podróż sentymentalna w przeszłość by neutralizować mity, przypomnieć o godności skrzywdzonych, opowiedzieć o projekcie wielokulturowym, który przeminął – to chyba główne cele najnowszej książki Normana Daviesa. Historyk postanowił rozwinąć do dużej pracy nieco odkładany przez lata temat, którym pośrednio realizuje rodzinną powinność (**). Spojrzen... Recenzja książki Galicja
Ten temat zasługuje na bardziej harmonijny tekst. Autor zaryzykował w formie i treści. Do tego bardzo mocno nakreślił profil odbiorcy w rewolucyjnej deklaracji ze wstępu (str. V): „Tak więc celem książki jest wyjaśnienie – wszystkim babciom, a także dziadkom, matkom, ojcom, dzieciom, wnukom, ciotkom, wujkom, siostrom, braciom, kuzynom, kuzynkom... Recenzja książki Zrozumieć fale grawitacyjne
Nie uciekniemy przed poczuciem własnej ludzkiej wyjątkowości. To taka nasza gatunkowa uzurpacja. Nauki przyrodnicze dały nam jednak ‘po głowie’ i samouwielbienie musimy temperować. Z drugiej strony, panpsychiczna potrzeba ‘rozmowy z drzewami’ czy wręcz przekonanie o ‘uzdrawiającej mocy kamieni’ pozornie tylko biegunowo różni się od antropocentryzm... Recenzja książki Metazoa
Mały może mniej, ale cieszą nas z reguły historie, w których duża organizacja i wielkie pieniądze okazują się czasem niewystarczającymi argumentami do osiągania sukcesu. Lubimy wyjątki, które potwierdzają regułę. Z największej internetowej encyklopedii (*) dowiemy się o innej opowieści z pionierskich praca nad laserami, niż od człowieka, który był... Recenzja książki Odyseja laserowa
Dziwi mnie czasem zdziwienie, że jako ludzie mamy ludzkie cechy. Jeśli istnieje Bóg i mamy wolną wolę (te hipotezy są odwiecznie dyskusyjne), to cokolwiek robimy w moralnych wyborach światopoglądowych, jest dobre w tym sensie, że jakieś decyzje aksjologiczne podejmujemy. Założenie o dogmatycznych prawdach, wyjątkowości konkretnej religii, uzasadni... Recenzja książki Chrześcijaństwo. Amoralna religia
Walorem podręcznika, który prezentuje całość zagadnienia na zadanym poziomie zaawansowania, jest jego użyteczność i duży ładunek ustabilizowanej wiedzy. Chodzimy po czymś, oddychamy czymś, w jednym miejscu są góry czy lodowce, w innym nizinne lasy deszczowe czy głębiny z pracującym wytrwale nad opadającą materią strzykwami. To wszystko ma wyjaśnie... Recenzja książki Historia Ziemi
Nie wiem, czy jest lepiej czy coraz gorzej. Nie wiem nawet, czy dla człowiek lepiej być optymistą ideowym czy konstruktywnym pesymistą. Nie wiem też, czy zjawisko zmienności na poziomie ludzkiej perspektywy potrzeb i oczekiwań można jakoś obiektywizować poszukując faktów i trendów. Już nawet analizując suche dane układające się w jakieś tendencje ... Recenzja książki Coraz lepiej
Tytuł książki sugeruje odważny eksperyment dydaktyczny, ale to tylko zabieg marketingowy. W środku dostajemy dobrze napisany i przewidywalny, choć w kilku miejscach nieszablonowy, tekst wprowadzający w świat teorii względności. Nacisk tym razem położono na poglądowość, analizę graficzną słynnych Einsteinowskich nieintuicyjności z rozbudowanym ich ... Recenzja książki Jak nauczyć teorii względności swojego psa
Dziwne książki też czasami się czyta. Otrzymana Nagroda Nobla bywa zachętą dla badaczy, by skierować do szerokiego grona odbiorców jakiś przekaz, myśl, zbiór obserwacji czy ‘zaledwie’ usystematyzowany wyciąg dydaktyczny. Życie biologiczne jest dziwne, fenomenalnie osobliwe w konkretnych realizacjach, choć nie tylko ono dysponuje, nawet z ludzkiej ... Recenzja książki Przypadek i konieczność
Chyba jestem na nieodpowiednim etapie czytelniczego życia, by tracić czas na pozycje stanowiące odtwórczy zbiór dostępnych powszechnie faktów. Ważniejsze jednak w niskiej ocenie tej akurat publikacji jest to, że autor nie wysilił się na pogłębienie problemu ‘mijania się z prawdą’. Do tego, same przykłady wydają się być dobrane dość przypadkowo. To... Recenzja książki Prawda. Krótka historia wciskania kitu
Może matematyka to nieskończony labirynt struktur, który będziemy cywilizacyjnie eksplorować do naszego końca, bez szans na zbudowanie obrazu całości? Pozostając w tej stylistyce, źle uczona jako przedmiot szkolny, formuje sfrustrowanego adepta ulokowanego w ślepych korytarzach z mylnym poczuciem nieatrakcyjności konstrukcji. Doprowadza czasem do ... Recenzja książki Różne oblicza matematyki
Jeżeli można (co jest dopuszczalne, gdy alternatywy to zbiór niesprzeczny stanów jednego świadomego umysłu) akceptować redukcjonizm z deklaracją istnienia wyłącznie materii – atomów – która za wszystko odpowiada i jednocześnie zastanawiać się nad solipsyzmem, to znaczy, że wciąż mamy otwarte fundamentalne kwestie. Jeżeli, jak przekonuje autorka, m... Recenzja książki Czy Wszechświat myśli?
Nie ma ich dużo. Trzeba, tak statystycznie, minąć jakieś 800000 ludzi, by trafić na jednego (*). Kiedyś szansa rosła na takie spotkanie w rejonach daleko od świateł podczas bezchmurnej nocy. Dziś, gdy wszystko się zmienia szybko, to i przedstawiciel tego zawodu, uznawanego za romantyczny, inaczej funkcjonuje. Nie pracuje z emblematyczną lunetą, na... Recenzja książki Obserwatorzy gwiazd
Oswajanie się z ograniczeniami biologiczności poprzez literaturę nie może mieć sztywnej formuły. Jednak zdecydowanie lepiej do mnie przemawiają oszczędne narracyjnie konstrukcje skupione na faktach. Zaskoczyła mnie więc struktura książki „Życie i śmierć. Wielka księga pytań” (*) autorstwa paleontologa Juana Luisa Arsuagi i pisarza Juana José Millá... Recenzja książki Życie i śmierć
Jako niewolnicy własnej wyobraźni skończeni czasowo, poszukujemy opowieści o tym, co wykracza poza nasze życie. ‘Puszczamy sondy umysłu’ w przyszłość, by marzenia o lepszym świecie i nas objęły. Michio Kaku umiejętnie realizuje takie ludzkie potrzeby. Z fizyka przekształcił się w popularyzatora futurologii. Mając dobre formalne wykształcenie, suge... Recenzja książki Fizyka przyszłości. Nauka do 2100 roku
„Czterej jeźdźcy Apokalipsy. Jak się zaczęła ateistyczna rewolucja”, to książka w pewnym sensie niepotrzebna, choć dzięki przedmowie nabiera nieco pogłębionej perspektywy. Jej zasadniczą treścią jest spisana rozmowa, dostępna na YT, która odbyła się w 2007. Richard Dawkins, Daniel Dennett, Sam Harris i Christopher Hitchens (nazwijmy ich DDHH) prze... Recenzja książki Czterej jeźdźcy Apokalipsy