ANDRZEJ NOWICKI (1919-2011) – Filozof kultury, historyk filozofii i ateizmu, italianista, religioznawca. Do jego nauczycieli należały wybitne postacie świata akademickiego, takie jak Władysław Witwicki, Tadeusz Kotarbiński i Władysław Tatarkiewicz, który był promotorem jego pracy magisterskiej, a później doktorskiej. Andrzej Nowicki współpracował z trzema ośrodkami naukowymi: Uniwersytetem Warszawskim (1952-1963) Uniwersytetem Wrocławskim (1963-1973) oraz Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (1973-1991). Założyciel i przewodniczący Stowarzyszenia Ateistów i Wolnomyślicieli, współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Religioznawczego. W okresie wrocławskim zajmował się filozofią włoskiego renesansu. Jego działalność naukowa koncentrowała się głównie wokół postaci dwóch włoskich filozofów i wolnomyślicieli: Giordana Bruna oraz Giulia Cesare Vaniniego, spalonych na stosie za propagowanie ateizmu. W latach lubelskich poświęcił się przede wszystkim filozofii kultury. Od lat dziewięćdziesiątych związany z wolnomularstwem, co zaowocowało książką Filozofia masonerii.
W ręce Czytelnika trafia wybór najważniejszych tekstów Autora związanych z tematyką ateistyczną. Powstały one w różnych okresach jego życia oraz w różnych momentach ustrojowych Polski. Publikowane dzieła pozostały niezmienione.
Można by zapytać, co nowego może wnieść książka o ateizmie napisana w ubiegłym wieku, jeszcze przed pojawieniem się wielu nowych danych z dziedziny biologii ewolucyjnej, genetyki, neuronauk, fizyki czy astrofizyki i przed pojawieniem się Nowego Ateizmu. Jednak to właśnie profesora Nowickiego należy uznać za prekursora Nowego Ateizmu ze względu na jego konsekwentną, rzeczową i pozbawioną rewerencji krytykę religii na gruncie racjonalistycznym. Nie pozostawia ona żadnych wątpliwości co do sprzeczności religii z nauką oraz wyższości kultury świeckiej nad wszelkimi religiami, co może ją zbliżać do antyteizmu. Jednocześnie jest to książka, w której autor zaprezentował, niespotykaną już dziś, erudycję humanistyczną, w tym imponującą wiedzę o starożytnych ateistach różnych nurtów.
Nina Sankari
Profesor Andrzej Nowicki to wybitny filozof i historyk, który przywrócił Włochom, Polsce i całej Europie dorobek prekursorów europejskiej wolnej myśli: Vaniniego i Łyszczyńskiego, zamęczonych przez kościół katolicki i związane z nim władze świeckie. Wspaniale, że Wydawnictwo Stapis zaznajamia nas teraz z osiągnięciami Nowickiego, jednego z najwybitniejszych ateistów w dziejach Polski.
Adam Cioch, publicysta
Fragment I
Pojawienie się krytyki religii jest zjawiskiem powszechnym i prawidłowym. Zjawisko to ma przeważnie dwa źródła: jednym jest społeczny protest przeciwko religii jako podporze niesprawiedliwego porządku społecznego, drugim jest rozwój samodzielnego, rozumnego myślenia i zauważenie sprzeczności między religią a rozumem. Krytyka religii jest więc zarówno przejawem walki klasowej jak przejawem rozwoju filozofii.
Dzieje znanej nam krytyki religii liczą prawie trzy tysiące lat. Poza Grecją i Rzymem spotykamy w starożytności krytykę religii w kulturze chińskiej, hinduskiej, żydowskiej, fenickiej itd. W czasach wojny trojańskiej (około XII wieku przed naszą erą) działał podobno jeden z pierwszych filozofów fenickich, atomista Mochos z Sydonu. Jednym z pierwszych ateistów hinduskich był mędrzec Brihaspati. Szkołę starożytnych materialistów hinduskich (Dchiszan, Adżita Keszakambali i inni) nazywano „lokajatiką” lub „czarwaką”. Twierdzili oni, że święte księgi hinduskie (Wedy) zostały napisane przez chytrych i chciwych kapłanów, utrzymujących się z oszukiwania prostych ludzi. Istnienie Boga, raju i piekła uważali za wymysł kapłanów.
======
dopisek
Zbiór zawiera teksty:
"Starożytni o religii" (1959)
"Kłopoty rodzinne papieży" (1950)
"O Świetej Inkwizycji" (1959)
"Papieże przeciw Polsce" (1949)
"Vanini" (1987)
"Kazimierz Łyszczyński 1634-1689" (1989)
"Ateizm" (1964)
======
dopisek
Zbiór zawiera teksty:
"Starożytni o religii" (1959)
"Kłopoty rodzinne papieży" (1950)
"O Świetej Inkwizycji" (1959)
"Papieże przeciw Polsce" (1949)
"Vanini" (1987)
"Kazimierz Łyszczyński 1634-1689" (1989)
"Ateizm" (1964)