Akcja romansu kryminalnego skupia się wokół intrygi lub tajemnicy, którą muszą rozwiązać główni bohaterowie. Bohaterka jest zazwyczaj ofiarą lub celem zamierzonego przestępstwa i współpracuje z bohaterem, który jako policjant, agent, ochroniarz lub żołnierz ma za zadanie ją chronić. Na końcu powieści sprawa zostaje rozwiązana, a relacje między bohaterami przekształcają się w stały związek.
Jak w każdej powieści tego typu romans kryminalny koncentruje się na wątku miłosnym. Wzajemny stosunek bohaterów musi wpływać na każdą ich decyzję i wzmagać napięcie związane z intrygą, która napędza fabułę. I odwrotnie: intryga/tajemnica ma wpływ na kształtowanie się wątku miłosnego. Język romansu kryminalnego jest „czystszy”, tzn. bez pełnych emocji i zmysłowych opisów często używanych w romansach tradycyjnych.