Portret wisielca

Po powrocie z Zamościa do Lublina komisarz Zyga Maciejewski dostaje sprawę domniemanego samobójstwa żydowskiego studenta. Dzieje się tak dlatego, że Zyga mówi i rozumie po żydowsku. Jak zawsze autor świetnie odzwierciedlił ówczesne lubelskie środowisko, zarówno polskie jak i żydowskie oraz panujące między nimi stosunki, podziały i animozje. Czytając książkę Pana Marcina widziałam siebie na ulicach Lublina, nie miałam żadnego problemu z lokalizacją akcji. Sama fabuła dość ciekawa, sprawnie poprowadzona i wyjaśniona. Mimo, że Zyga Maciejewski nie jest dla mnie wzorcem do naśladowania ( arogancja, pijaństwo) to polubiłam jego sprawny umysł i jego samego. Z przyjemnością sięgnę po kolejną książkę z cyklu.

Kolejny świetny kryminał pióra Wrońskiego. Najciekawsze było w nim to 'gonienie króliczka', bo samo rozwiązanie było chyba symbolem losów Zygi i jego ekipy, które znamy z poprzednich tomów? W każdym razie Wroński zanurzył się w świat międzywojennych studentów obu lubelskich uczelni: katolickiego KULu i żydowskiej jesziwy. W typowym dla siebie stylu autor 'obiera' świat przedstawiony z pozorów i dogmatów i szuka prawdziwych motywów postępowania bohaterów. W gruncie rzeczy to w tej części było wiele humoru, bo i te deski, i ta skąpa gospodyni.
Tym razem zwracałam uwagę na dialogi, w których autor zawarł całe retro tej książki. Świetna jest, po raz kolejny.

Niestety, w przypadku „Portretu wisielca” ciężko nie mówić o dużym rozczarowaniu. Motywacje i zachowanie Maciejewskiego są niejasne, zagadka kryminalna raczej nieciekawa, a niektóre wątki bardzo, bardzo mgliste i niezbyt porywające. Kryminału tu zresztą stosunkowo niewiele, na pierwszy plany wychodzą sprawy obyczajowo – socjologiczne.
Podjazdowa wojna pomiędzy lubelskim jeszybotem, a jego katolickim odpowiednikiem, czyli KUL-em, byłaby ciekawa, gdyby autor bardziej to rozwinął, za to zrezygnował z kabalistycznych wtrętów.
Serio, jak mam dziwną słabość do żydowskiej kultury i klimatu jak u Singera, tak w „Portrecie wisielca” ciężko było się doszukać pozytywów pod tym względem.
Kolejna sprawa, to brak charakterystycznych dla ostatnich części fragmentów, w których widzimy Maciejewskiego w innym czasie i innych realiach – chociażby pierwszych latach PRL-u. Nie wiem jak inni, ale ja jestem bardzo ciekaw jego późniejszych losów.
„Jak zachwyca, kiedy nie zachwyca?” – pytałem sam siebie w trakcie lektury, bo nie jestem przyzwyczajony do wystawiania słabych ocen książkom z tej serii. Co prawda do plusów należy dodać tradycyjną ironię Zygi, ciekawe i dowcipne dialogi, a całość polecić można do czytania w dłuższej podróży, ale to nader słabe pocieszenie.

Ciekawe czy lepiej wypadnie „Czas Herkulesów”, o którym pan Wroński mówi, że: „mniej będzie literatury, za to więcej mordobicia!” – kto wie, może wyjdzie to serii na dobre.