Im dojrzalsi, tym młodsi. Refleksje i wiersze o starości

Starzenie się to przecież naturalny proces, a człowiek w wieku sześćdziesięciu pięciu czy siedemdziesięciu pięciu lat jest - jeśli nie chce się odmładzać - tak samo zdrowy i normalny jak człowiek w wieku lat trzydziestu czy pięćdziesięciu. Ale nie zawsze ludzie godzą się ze swoim wiekiem, często wewnętrznie ucieka się od niego, a jeszcze częściej próbuje się pozostać nieco w tyle - świadomość i poczucie życia są wówczas mniej dojrzałe od ciała, bronią się przed naturalnymi procesami fizycznymi i żądają od siebie czegoś, na co nie mogą sobie pozwolić. Im dojrzalszy jest człowiek, tym młodszy. Ze mną dzieje się to samo, choć w tym wypadku nie jest to zbyt wymowne, jako że w gruncie rzeczy dane mi było zachować poczucie życia mych lat chłopięcych, a mą dorosłość i starość zawsze odczuwałem jako coś w rodzaju komedii. Kto się zestarzał i zwraca na to uwagę, ten może zauważyć, jak mimo zaniku sił i możliwości życie ciągle jeszcze, do późna, do samego końca z każdym krokiem powiększa i pomnaża nieskończoną sieć związków i splotów, jak - dopóki pamięć dopisuje - mimo całej swojej ulotności i przemijania w gruncie rzeczy niczego nie traci. [fragmenty książki] Spis treści: Przechadzka wiosną Nasłuchiwanie Koniec lata Starzenie Późne lato Kuracjusz Pouczenie Człowiek w wieku lat pięćdziesięciu Starość Spotkanie z Niną Starzenie Kartka ze szkicownika Zwiędły liść [Harmonia ruchu i spoczynku] Słońce marcowe O starości Deszcz jesienią Szary dzień zimowy Mały chłopiec Stopnie Mowa wiosny Znużony wieczór Stary człowiek i jego ręce Kominiarczyk Wspomnienie [Przemiana wstecz] Przedwczesna jesień [Rausz rozbudowany i gorączka spekulacji gruntami] Bądź zdrów mój świecie [Wołanie spoza konwencji] Koniec sierpnia Jesienne przeżycia Spacer późną jesienią [Skłonność do powtórzeń i stałych przyzwyczajeń] Prastara figurka Buddy Przypowieść chińska [Podniesiony palec] Wszystkie śmierci Siostra śmierć Razu pewnego przed wieloma laty Śpiewka Posłowie (Volker Michels)