Chrześcijaństwo. Amoralna religia recenzja

Książka jeszcze przed publikacją wzbudzała wielkie kontrowersje, a i po opublikowaniu od wielu czytelników skreśliło ją bez czytania, pewnie na podstawie mocno bulwersującego tytułu i okładki.

Pochylają się autorzy nad głównymi elementami nauki katolickiej: miłością bliźniego, miłością nieprzyjaciół, miłosierdziem i innymi, dekonstruują je, rozrywają na strzępy. Metoda analizy jest prosta: czytają pisma kościoła chłodnym okiem, bez żadnych uprzedzeń. To wbrew pozorom całkiem niełatwe, od dzieciństwa wbija nam się bowiem do głów, że Stary i Nowy Testament to Słowo Boże i trzeba je czytać na klęczkach, zdecydowana większość więc wyłącza umysł przy tej lekturze, ja zresztą kiedyś też tak miałem. Zatem proponowany przez autorów odbiór tych dzieł na zimno, bez uprzedzeń jest bardzo odświeżający, często wręcz szokujący.

I tak miłość bliźniego jest jedynie „tłem relacji z Bogiem, która zawsze ma charakter nadrzędny. Na pierwszym bowiem miejscu mamy kochać Boga, dopiero na drugim – człowieka.” Zatem: „W sytuacji konfliktu między obowiązkiem wobec Boga a obowiązkiem wobec człowieka osoba religijna musi w pierwszym rzędzie spełnić obowiązek wobec Boga.” To dosyć ważna konstatacja, wystarczy przypomnieć opowieść o Abrahamie i Izaaku. Dla mnie oczywiste jest, że można kochać drugiego człowieka bez pośrednictwa Boga. Niemniej wielu chrześcijan z uporem godnym lepszej sprawy twierdzi, że wiara jest konieczna dla doświadczenia miłości. Tu cytat z niedawnego artykułu prof. Woleńskiego: „Niedawno uczestniczyłem w dyskusji, w trakcie której jeden z uczestników, katolik i profesor, zadał mi pytanie: "Czy pan jako ateista potrafi przeżywać takie uczucia, jak miłość, przyjaźń i poświęcenie?".” Bez komentarzy...

Jeśli zaś chodzi o miłość nieprzyjaciół, to autorzy słusznie zauważają, że stwierdzenie Jezusa, który na pytanie ucznia „Panie, ile razy mam przebaczyć, jeśli mój brat wykroczy przeciwko mnie? Czy aż siedem razy?” odpowiedział: „Nie mówię ci, że aż siedem razy, lecz aż siedemdziesiąt siedem razy” (Mt 18, 21–22)”, jest co najmniej kontrowersyjne. Co więcej, jest w tym coś moralnie przerażającego, jak możemy przebaczyć, oprawcom, mordercom, ludziom, którzy nas skrzywdzili. Wtedy: „właściwie stajemy nie po stronie ofiar, lecz katów” .

Znajdziemy w książce więcej elementów moralności chrześcijańskiej rozbieranych na czynniki pierwsze: miłosierdzie, odkupienie, posłuszeństwo. Mamy też sporo rozważań o współczesnej roli i polityce kościoła, bardzo to są ciekawe wywody, zainteresowanych odsyłam do lektury.

Z drugiej strony zmęczyła mnie ta książka, za dużo w niej wątków, zbytnia tam też jednostronność, autorzy wręcz lubują się w atakowaniu kościoła. Niemniej to bardzo odświeżająca rzecz, pozwalająca popatrzeć na nauki kościoła nie na klęczkach.

Pisało mi się tę opinię długo, jakoś miałem kłopoty z jej ukończeniem, może dlatego, że wciąż traktuję nauki kościelne trochę na klęczkach?