Pnin

"Pnin" Vladimira Nabokova nie wywarł na mnie większego wrażenia. Akcja toczyła się bardzo ślamazarnie, co powodowało znużenie i zmęczenie lekturą.
Po początkowo ciekawym starcie, gdzie Pnin podróżuje nie tym pociągiem co trzeba, gubi walizkę i ma niewłaściwy referat w kieszeni, akcja mocno przystopowała. Mój początkowy entuzjazm rozwiał się się jak wiatr, a pozostało nieprzyjemne uczucie nudy.
Spodziewałam się uczty literackiej, ale dla mnie ta książka nie okazała się literacką perełką. Na plus barwny, kwiecisty język powieści i poruszane kwestie społeczne, takie jak życie Rosjan na emigracji, wyobcowanie w środowisku akademickim, częste zmiany miejsca zamieszkania czy lęki z powodu wyimaginowanych chorób.

Rozumiem, że autor posługuje się nowatorskim stylem narracji, gdzie występuje postać narratora. Nie można nic zarzucić językowi. Jednak sama fabuła jest nudna. Po początkowych scenach, gdzie jeszcze od czasu do czasu uśmiechałam się, resztę czasu zastanawiałam się czy ją skończyć. Na szczęście książka jest krótka. Sama postać przypomina trochę współczesnego Obłomowa. Autor opisuje emigrację Rosyjską w Stanach i jednego z jej przedstawicieli czyli tytułowego Pinina. Postać jest pełna sprzeczności, niby nieprzystosowany, a jednak bardzo dobrze sobie radzi. Gdzieś dla mnie było za dużo sprzeczności. Gdy doczytałam do końca, to przeczytałam, że powieść najlepiej przeczytać co najmniej dwa razy. Moja pierwsza myśl była: „za jakie grzechy”.

„Pnin” to dość smutna w rzeczywistości opowieść z życia wykładowcy uniwersyteckiego, Timofeja Pawłowicza. Na głowę tego skądinąd przesympatycznego i poczciwego pana w słusznym wieku spadają serie mniej lub bardziej przypadkowych zdarzeń, którym dziarsko i z niezwykłą lekkością stawia czoła. Pan profesor to postać wybitnie inteligentna, uczciwa i pokorna. Zamyślony romantyk, pochłonięty sprawami wyższymi ma za nic sferę życia codziennego – prowadzenie samochodu jest dla niego nie lada wyzwaniem. Świetnie posługuje się francuskim (lepiej nawet niż wykładowcy tegoż języka) i spotyka na swej drodze ludzi małych, których jedyną bronią jest obśmiewanie profesora po kątach.
To rzeczywistość sprawia mu kłopoty, dlatego Timofej oddaje się wspomnieniom. Niekiedy czyni to zupełnie świadomie, czasami jednak przeszłość, niczym nieokrzesany diablik, zbyt intensywnie przebija się do „teraz” i „dzisiaj”.

Można napisać, że to najlżejsza książka spośród wszystkich dzieł Nabokova. Byłoby to jednak niesprawiedliwe i nieco umniejszające jej wartość. Bo w tym wypadku lekkość nie oznacza banału i pustych frazesów. „Pnin” to kawał naprawdę świetnej literatury, w której możemy przeglądać się jak w lustrze. Jeśli zatem czyta się „Pnina” pomiędzy „Lolitą” a (przykładowo) rewelacyjnym „Prawdziwym życiem Sebastiana Knighta”, odczuwa się „ulgę w ciężarze”, co nie wyklucza konkluzji, że oba dzieła warte były każdej spędzonej z nimi minuty. Ale zostawmy porównania gatunkowe profesorom – da...