Opowieść o trzech Metysach jest nie tylko ostatnim dziełem ukończonym przez Autora, ale stanowi także dzieło, o którym Teodor Parnicki myślał niemal od dziesięcioleci, planował je, zapowiadał znacznie wcześniej niż wiele książek, które później zajęły jego uwagę i doczekały się szybszej realizacji. Jednak do tej Opowieści wciąż wracał, by wreszcie ją podjąć znowu i ukończyć. Jest więc ta dwutomowa Opowieść także czymś w rodzaju powrotu twórcy do głównych jego pasji intelektualno - pisarskich, stanowi sui generis testament ideowo - artystyczny znakomitego pisarza, niezbywalny w jego twórczości i w literaturze, do której wniósł ogromny wkład jako architekt także powieści fantastyczno - historycznej.