Znalazłam tę niedużą książeczkę przypadkiem. Tytuł nie mówi kompletnie nic. Okładka też niewiele mówiąca. Wydanie pochodzi z roku 1975 w wydawnictwie Czytelnik. Oto po lewej ta niewiele mówiąca, po prostu brzydka okładka. A poniżej znalazłam o wiele lepszą okładkę z nowszego wydania.
Jest to zapis kilku wywiadów autora z byłymi nazistowskimi, niemieckimi ważnymi postaciami z machiny III Rzeszy. Ludzie ci zostali uniewinnieni przez Trybunał w Strasburgu od zarzutu zbrodni wojennych i prowadzą normalne życie, wykonują normalne zawody, często te wyuczone, ale autor chce spojrzeć im w twarz i poznać ich poglądy i zobaczyć, czy żałują, czy nie czują się winni udziału w śmierci tylu milionów ludzi. Kim są Ci ludzie? To antropolog, profesor, który badał czaszki u różnych nacji, to człowiek, który nadzorował tłumienie powstania warszawskiego, to współpracownik Himmlera, to człowiek który widział obozy itd. Chyba tylko jeden widział śmierć na żywo, dla reszty były to statystyki albo martwa ideologia na papierze, ale każda taka cegiełka stworzyła tę upiorną machinę zabijania i upiorną ideologię, w której całe nacje skazywano na zagładę.
Ta krótka książeczka jest ostrzeżeniem przed chorymi ideologiami, przed pomysłami, jakie mogą wymyślić naukowcy albo urzędnicy, przed stworzeniem machiny śmierci. Żaden z nich nie widział całości, każdy był trybikiem, ale w sumie dało to straszny rezultat, skutkujący wysiedleniami, mordowaniem ludzi w komorach gazowych i unicestwianiem...