Łakome recenzja

Mocna, poetycka proza o chorobie i odchodzeniu. Książka zaczyna się tak, że narratorka, młoda kobieta przybywa wraz z przyjaciółką o imieniu Ann do domu babki na wsi, aby asystować babce w chorobie i umieraniu. Jest też tam dziadek, który nie umie sobie poradzić z całą sytuacją: „Dziadek unika choroby babki, ceremonie wokół choroby są mu obce, nie chce nic o chorobie wiedzieć, niczego w chorobie dotykać.”

To oszczędna, wysmakowana proza, w której każde słowo wręcz fizycznie waży. Wiele tam krótkich zdań, mało rozmów, mało dialogów. Zacząłem słuchać audiobooka w znakomitym wykonaniu Martyny Szymańskiej, ale to było trudne. Słuchanie bowiem wymagało maksymalnej uważności, bo aż czułem olbrzymi ciężar każdego słowa. A ja w czasie słuchania robię różne rzeczy i nie mam przestrzeni na skupienie się całkowite na książce, przerzuciłem się zatem na ebooka, tak mi było łatwiej.

To bardzo gęsta proza, o życiu zgodnie z naturą: roślinami, zwierzętami, ziemią. Mamy w książce piękne sceny jak to zwierzęta domowe: kot Klakier i pies Dunaj przychodzą do łóżka babki i trwają z nią razem; jak dziadek ściąga pszczeli rój z okna i prowadzi go do ula.

I dlatego takim dysonansem w książce jest opowieść o pobliskiej ubojni, gdzie tiry przywożą bydło na rzeź. To są straszne obrazy trochę nie z tego świata: krzyk, przemoc, krew, beton, apokaliptyczne obrazy zabijania krów. Dla mnie ubojnia i wszystko wokół niej jest symbolem piekła.

Mamy też ciekawe sceny jak to krewni przyjeżdżają do umierającej babki, mówią dużo i płaczą, narratorkę to denerwuje; sądzi, że w obliczu rzeczy ostatecznych lepszy jest spokój i milczenie. Jakoś to koresponduje z moim doświadczeniem towarzyszenia: bliskiej osobie w odchodzeniu, w pewnym momencie ogarnia człowieka spokój i pogodzenie się z losem: taka jest kolej rzeczy i tyle. Dlatego lamenty i wiele słów innych ludzi odbierane są jako dysonans.

Czasami dostajemy czystą poezję, na przykład wtedy, gdy autorka pisze o wietrze: „Wiatr jest pieśnią ziemi, mówię. Jest duchem lasu. Jest sumieniem lasu. Jest krwiobiegiem. Jest litanią. Pachnie. Śpiewa.”

To książka, którą trzeba czytać powoli, delektować się każdym słowem. Myślę, że inaczej odbiorą ją ci, którzy towarzyszyli bliskiej osobie w odchodzeniu z tego świata; będzie im bliska, przypomną się pewne sytuacje i obrazy. Dlatego to niełatwa, ale na swój sposób oczyszczająca lektura.