Nim dojrzeją maliny recenzja

"Nim dojrzeją maliny" jest debiutem prozatorskim Eugenii Kuzniecowej, określanej jako jeden z najważniejszych głosów młodego pokolenia Ukraińców. W ubiegłym roku jej książka uzyskała wyróżnienie w konkursie na Europejską Nagrodą Literacką. Zaskoczył mnie klimat tej powieści.

Bohaterkami "Nim dojrzeją maliny" są młode kobiety, które w poszukiwaniu oddechu i z chęci zatrzymania się na chwilę w biegu przyjeżdżają do babci na wieś. W domu swojego dzieciństwa, w otoczeniu przyrody i zaniedbanego sadu próbują odnaleźć odpowiedź na pytanie: co dalej? Jedna z nich rozważa, czy wyjechać ze swoim partnerem do Australii. Druga spodziewa się bliźniąt. Trzecia stara się uporządkować swoje sprawy uczuciowe. Wszystkie potrzebują wytchnienia, o które najłatwiej w starym domu na odległej wsi, zamieszkiwanym przez 96-letnią babcię.

Za sprawą dziewczyn opuszczone domostwo wkrótce zaczęło tętnić życiem. Ich żywiołowość prędko odmieniła tę samotnię. W domu pojawiły się dzieci, potem mężczyźni, a nawet przyszła teściowa jednej z bohaterek.

"Nim dojrzeją maliny" prezentuje przede wszystkim wzorzec siostrzeństwa. Kobiety, które spotykają się w domu babci, są tam akceptowane bez żadnych warunków i pytań. Skoro potrzebują oddechu, to nikt nie pyta, dlaczego i na jak długo. Dbają przy tym wzajemnie o swoje potrzeby, zostawiając sobie jednocześnie mnóstwo swobody. Realizują zatem nawet najbardziej szalone pomysły, jak uprawa dyń – z myślą o ich sprzedaży w okresie Halloween. To wszystko sprawia, że dom w malinowym chruśniaku jest miejscem bezpiecznym, spokojnym, jakby oderwanym od reszty świata.

Książka dużo mówi o relacjach kobiet z mężczyznami. Bohaterki poszukują swojego miejsca w relacjach z płcią przeciwną. Każda z nich robi to w inny sposób – testując swoich partnerów, formalizując związki albo też utrzymując dystans. Jednak za każdym razem są to indywidualne decyzje, świadczące o niezależności. Jak mówi jedna z bohaterek:

Powieść Kuzniecowej balansuje na krawędzi sielanki, jednak nie przekracza w żadnym momencie granicy, za którą stałaby się kiczowata. Książka jest ciepła, często zabawna, a przez to podnosząca na duchu. Chciałoby się zamieszkać razem z bohaterkami w tym domu zarośniętym bluszczem i malinami, w sąsiedztwie pachnącego sadu jabłkowego. Tak mógłby wyglądać raj na ziemi dla osób poszukujących wytchnienia. Każdy z nas potrzebuje miejsca, w którym może zatrzymać się w biegu i przemyśleć kolejne kroki.

Bardzo się cieszę, że na polskim rynku ukazują się utwory ukraińskich pisarzy, których do niedawna brakowało. Uświadomiona przez lekturę książek Oksany Zabużko, że głos Ukraińców był zagłuszany, sięgam po te dzieła z poczuciem misji – otwierania nowych horyzontów. Wielu czytelników może być zawiedzionych prozaicznością fabuły powieści. Jednak jej wartość tkwi w przemyśleniach o kobiecej solidarności, mądrości i samodzielności.