Imię róży

Czym jest ta ksiażka tak naprawdę? Takie pytanie trzeba sobie postawić przed zabraniem się za peany pochwalne, lub festiwal nienawiści literackiej. Na przestrzeni internetowej czeluści powieść ta jest postrzegana głównie jako literatura piękna, jako powieść historyczna. W istocie można ją tak traktować, choć skłaniałbym się ku oznaczeniom dokładniejszym, jest to przecież kryminał czystej wody, choć tak bogato i pieknie napisany, przy czym jednocześnie, niestety, nieprawdopodobnie rozwleczony. Taka konstrukcja może powodować lekkie zamieszanie w czytelniczym rozumie, a nawet rozmyć czy zniknać wątek kryminalny, który jest przeciez osią fabularną powieści. Jest to niewątpliwie też powieść w jakimś sensie historyczna, i jako taka się świetnie broni. Fabuła jest osadzona w realiach 1327 roku, na scenie opactwa benedyktynów w północnych Włoszech. Książka jest napisana przepięknie, bardzo, jak to już wielu napisało, kunsztownie i z niesamowitą dbałością o szczegóły. Moje wydanie zawierało rysunki autora, dodatkowe notatki, i bardzo obszerny komentarz. Niestety w dzisiejszym świecie, gdzie umysły, nawet czytelnicze, są przebodźcowane tiktokami i instagramami (lub, o losie! bookstagramami) lektura takiej powieści będzie trudna, wymagająca, i przede wszystkim… nudna. O ile bohaterowie główni, prowadzący dochodzenie kolejnych zgonów mniszych w opactwie są charakterami wybitnie sympatycznymi, których da się lubić, książka potrafi zmęczyć. Do niekończących się dysput między mnichami...

Franciszkanin Wilhelm z Baskerville otrzymuje misję do wykonania, więc wraz ze swoim pomocnikiem i uczniem Adsonem wyrusza w podróż. Gdy docierają do kolejnego opactwa okazuje się, że dzieją się tu rzeczy niepokojące. Śmiercią nagłą i tragiczną ginie jeden z mnichów, Adelmus, a w związku z niewyjaśnionymi okolicznościami zgonu, opat zwraca się do Wilhelma o pomoc w rozwiązaniu zagadki. Wilhelm z Baskerville jest bowiem człowiekiem znanym ze swojej przenikliwości, a także jest byłym inkwizytorem. Rozpoczyna się śledztwo, którego tropy prowadzą do klasztornej biblioteki, a jak się okaże, jest to miejsce tajemnicze i niebezpieczne. Czy książki mogą zabijać?

Mam takie książki, które chciałabym móc przeczytać jeszcze raz po praz pierwszy, żeby na nowo odkrywać wszystkie tajemnice i dać się porwać historii. "Imię róży" jest jedną z nich.

Pamiętam jakie wrażenie podczas pierwszej lektury zrobiła na mnie scena, w której Wilhelm i Adso trafiają do biblioteki i próbują rozwikłać jej tajemnice. Cały ten pomysł na zagadkę wzbudził mój zachwyt. Teraz, kiedy już znam zakończenie, trudno jest aż tak się tym emocjonować, ale miło spędziłam czas słuchając audiobooka w wykonaniu pana Krzysztofa Gosztyły. Już od dawna planowałam wrócić do "Imienia róży".

 Tydzień! Jedynie siedem, opisanych szczegółowo, dni, które na pewno zmienią życie każdego, kto zdecyduje się prześledzić losy tej zbrodni. Choć z drugiej strony jeśli ktoś szuka "mocnych wrażeń" niech raczej odstawi tą pozycję z powrotem na półkę - Eco to nie Nesbo a średniowieczny Adso i Willhem to nie Harry Holle. W "Imieniu róży" tajemnicą pachną mury klasztorne a śmierć chodzi spokojnie zżyta z jego mieszkańcami do tego stopnia, że aż niezauważalna.. W tej książce jest mnóstwo uczucia. Różnego rodzaju. Ona po prostu romansuje z czytelnikiem odsłaniając na każdej ze stron inny skrawek "nagości" - odsłania się z każdej strony pozostając jednocześnie osłonięta całunem tajemnicy. Jeśli ktoś lubi takie klimaty - polecam gorąco.

Uff! To było prawdziwe wyzwanie! Siadałam do książki z nastawieniem, że okaże się lekturą marzeń. Byłam kilkakrotnie w opactwie w Melku (ależ to cudo!), z którego pochodził narrator, a poza tym jeśli kilkanaście tysięcy osób ocenia książkę pozytywnie, a prawie wszystkie opinie są entuzjastyczne, to wiadomo - musi być dobrze.

Nie było, męczyłam się okrutnie, choć od połowy jakby mniej. Nie wiem czy to w książce coś się poprawiło, czy autor przyzwyczaił mnie do chrześcijańsko-filozoficznych dysput. Ich nadmiar i rozwodniona forma skutecznie przesłoniła mi przyjemność z klasztornych klimatów i mroczności opowieści ( co bardzo lubię) oraz z wątku kryminalnego, tak bardzo zepchniętego na drugi plan, że momentami o nim zapominałam. Słuchałam rzetelnie (znakomity lektor), ze skupieniem, nie odpuszczając nudniejszych fragmentów, nie pozwalając sobie, żeby mi myśli uciekały i to mnie wykańczało. Może miałam wziąć wersję papierową lub mniej ambitnie podejść do treści?

Nie boję się wymagających powieści, ale muszą być na moją miarę. Bez obaw i respektu podeszłam do Tokarczuk, Bruno Schultza, czy Marqueza, ale „Imię róży" (nota bene, nawet nie umiem powiedzieć skąd ten tytuł) mnie pokonało, zostawiło po sobie ulgę, że doczytałam i trochę wpędziło w kompleksy.
- Dziwię się, że Ci się nie podoba! - Moja ulubiona książka! - Ale arcydzieło! - Nie walcz, Ewka, tylko czytaj! - Jak to, Tobie się nie podoba? - słyszałam zewsząd.
Miłośnicy „Imienia róży”, rozum...

Umberto Eco „Imię róży” Akcja powieści rozgrywa się w roku 1327 we Włoszech, w świecie pełnym szarości i zgnilizny Średniowiecza – takie odniosłem wrażenie. Kryminał z akcją dostosowaną do wieku XIV. Po tajemniczej śmierci jednego z mnichów, do opactwa przybywa ceniony badacz, Wilhelm z Baskerville, któremu asystuje uczeń, Adso z Melku. Wkrótce trupów robi się coraz więcej, zaś morderstwa dokonywane są w oprawie apokaliptycznych proroctw. Trop prowadzi do biblioteki, gdzie znajdują się także zakazane dzieła. Przeczytałem po raz drugi. I po raz drugi mam podobne odczucia. Przebrnąłem przez prawie 700 stron fabuły osadzonej w mrocznych wiekach średnich, ale nie było łatwo. Ze względu na mnogość opisów i skomplikowana akcję, zajęło mi to ponad dwa tygodnie. Pierwsze 130 stron przeczytałem jednym tchem, a później po 30 – 50 stron, robiąc przerwy w lekturze. Nieco ubogaciłem swoje wnętrze (także o nowe obrazy „przerażenia” – ot wyobraźnia). Film był prostszy w odbiorze. W powieści, człowiek żyjący w trudnych, dość prymitywnych warunkach, pokazany jest od rzeczywistej strony. Dobro tak trudno odróżnić od zła, zaspokajanie potrzeb ciała i ducha to często wyzwanie – granicę tę przekraczają zakonnicy, którzy ślubowali czystość i posłuszeństwo. Osoby, które powieści nie przeczytały, zachęcam do intrygującej, aczkolwiek dość trudnej lektury.