Bezrożec

Książka może i nie dorównuje "Młynowi do mumii", ale jest utrzymana w tym samym stylu i stanowi skondensowaną mieszankę thrillera, komedii i erotyki (pornografii?) dających w efekcie szaloną jazdę bez trzymanki po współczesnych Czechach z licznymi dygresjami dotyczącymi prawdziwej i fikcyjnej historii naszego kontynentu. Punktem wyjściowym fabuły jest tajemnicza zbrodnia lub wypadek polegający na równoczesnym samozapłonie 12 samic nosorożca białego, hodowanych przez sprytnego przedsiębiorcę w celu sprzedaży ścieranego regularnie z ich rogów proszku jako leku na potencję. Śledztwo prowadzi do zadziwiających odkryć dotyczących historii, wolnomularstwa, spisków wojskowych, ekoterroryzmu, handlu dziećmi, szpiegostwa i polityki. Wszystko to zanurzone jest w oparach absurdu charakteryzującego kolejne przygody erotyczne, kulinarne i pijackie inspektora Lavabo, który wspomniane śledztwo prowadzi. Wątki kulinarne i alkoholowe (które swoje największe natężenie niewątpliwie osiągnęły w "Młynie do mumii") mają spore znaczenie i możemy tu podziwiać inwencję i wiedzę autora, który np. prowadzi nas śladem trunków wszelakich (nie mam pewności czy wszystkie z nich istnieją naprawdę) po całym globie. Humor i groteska opisywanych sytuacji czynią książkę łatwą i przyjemną lekturą.

Przyznaję, że P. Stancik imponuje mi swobodą z jaką korzysta z atutów i walorów swojego pięknego kraju. Nie znam takich polskich książek (być może dlatego, że nie czytuję polskich autorek i autorów zbyt c...

Trudno mi ocenić tę książkę, bo mnie się takie utwory po prostu nie podobają. Zmyliło mnie zaliczenie „Bezrożca” do kryminałów. Faktycznie, jakaś tam intryga kryminalna jest, ale na pewno nie ona gra tu główne skrzypce. Istotne są tu raczej nonsensowne sytuacje, w które co rusz ładuje się główny bohater. Mnie się nawet podoba wplecenie w fabułę pewnej dawki absurdu, bo to świadczy o dystansie autora do siebie, świata i swojej twórczości, ale tu było tego za dużo. Są fragmenty zasługujące na najwyższe pochwały, co do mistrzostwa języka – dotyczą one zwłaszcza spożywania alkoholu. No i wynalazek gloglobusa – aż przykro, że nie ma takiego w sprzedaży. Ale cała reszta to morze dziwacznych sytuacji, postaci, miejsc i wydarzeń. Dla miłośników tego rodzaju literatury „Bezrożec” to zapewne perełka. Mnie nie urzekł.

„Bezrożec” to zanurzenie w wodach najczystszego absurdu. Przepełniony humorem i groteską rodem prosto znad Wełtawy kryminał z nosorożcami jako ofiarami szajki przestępców to coś, czego z pewnością jeszcze w swej literackiej karierze czytelniczej nie doświadczyliście.

Petr Stančík to mistrz łączenia wątków i mrugnięć okiem. No bo któż, na świętego Jana Nepomuckého, połączyłby Goethego z producentem pasz i teorii spiskowych, a trupa niejakiego Wilhelma Kołduna z mężczyzną w płaszczu z wielbłądziej sierści? Tymczasem Aspirant Libor Lavabo, człowiek oddany zwykłym przyjemnościom życia, stoi przed niełatwą zagadką detektywistyczną. Jego sytuacji nie poprawiają ani kolejne dawki przyjmowanego w kulturalny skądinąd sposób trunku, z którego czeski naród jest znany w świecie, ani również przedstawicielki płci piękniejszej, które w aspirancie widzą obiekt, nad którym można wzdychać i który do wielokrotnych westchnień nadaje się wprost idealnie. Namiętności namiętnościami, ale powieść rozwija się jak niekończący się rulon, który z kolei wysuwa się ze szkatułki zamkniętej w nieco większej szkatułce (i końca nie widać). Zatem gońcie króliczka, polecam, choć nie ma pewności czy go znajdziecie. Piekielnie warto wybrać się za nim w drogę.

Ale bądźcie czujni! Stančík to łotrzyk – nie dajcie się ponieść cytatom z Kafki, Poego, Haska czy de Sade’a – może być tak, że są prawdziwe ale tylko na pierwszy rzut oka (a w rzeczywistości kompletnie wyssane z palca). Na szczęści...