Solaris recenzja

W ramach wyzwania czytelniczego przeczytałam książkę Stanisława Lema-Solaris.
Solaris nie jest pierwszą powieścią pisarza, jednak to ona przyniosła Lemowi światowy rozgłos i sprawiła, że wpisał się na stałe w poczet klasyków fantastyki.

Opisując treść jednym zdaniem, powiedziałabym, że jest to książka o kontakcie człowieka z obcą formą życia. Chociaż wydana po raz pierwszy 60 lat temu, nie trąca naftaliną. Jest stale świeża i aktualna.
Na stacji orbitującej wokół Solaris przebywa trzech naukowców. Wszyscy oni zostają skonfrontowani z najskrytszymi wytworami swojego umysłu, z wizjami które gościły czasami tylko przez chwilę na powierzchni świadomości, by od razu zostać zepchnięte na samo dno niepamięci.

Główny bohater wypada dość pozytywnie na tle swoich kolegów, a wydobyty z podświadomości obraz nie przeraża, tylko pozwala przepracować dawną traumę. Jest to bolesny proces podzielony na kilka etapów — zaprzeczenia, akceptacji, pogodzenia się ze stratą. Równocześnie zaakceptowanie ograniczeń człowieka wobec fenomenu kosmosu.
W Solaris zawarł autor wiele przemyśleń na temat człowieczeństwa, granic poznania i umiejętności zrozumienia zjawisk wychodzących poza ludzkie kryteria.
Jednak Lem pisze nie tylko o obcej formie życia, równie dużo uwagi poświęca człowiekowi jako jednostce, która nie potrafi zrozumieć zawiłości własnego umysłu.
Poznanie siebie jest trudne, poznanie drugiego człowieka, również, a mimo to ludzkość łudzi się, w swojej ignorancji, że zrozumie obcą inteligencję.

Każdy miłośnik fantastyki zastanawiał się chociaż raz, jak by się zachował, stając przed obcą istotą. Lem próbuje znaleźć odpowiedź na to pytanie i dochodzi do wniosku, jak bardzo człowiek jest nieprzygotowany do takiego kontaktu. Podświadomie oczekujemy jakiegokolwiek podobieństwa do nas samych, nie tyle w wyglądzie ile w sposobie myślenia.
Trudno jest wyjść poza ramy swojego umysłu i zrozumieć coś, co w żadnym aspekcie ludzkie nie jest.

Czytanie Solaris to był początek mojej przygody z Lemem (dotąd ograniczałam się do ekranizacji) lecz na pewno będę kontynuować tę znajomość.