Cień sułtana recenzja

"Każdy z nas jest tylko przemijającą cząstką wiecznej całości." (str.198)

Jest to pierwsza część trylogii przedstawiająca końcówkę życia sułtana Imperium Osmańskiego Sulejmana Prawodawcy. Władcę mądrego, sprawiedliwego, rozważnego i uwielbianego przez poddanych. Dobro Imperium przedkładał nad sprawy osobiste. Powieść oparta na materiałach źródłowych, w której rzeczywistość miesza się z literacką fikcją.
To także historia bośniackiego chłopca, zwerbowanego na dwór sułtana, by pozostać tam na zawsze. Stopniowo piął się po szczeblach dworskiej kariery i po wielu latach zdobył bogactwo i sławę i został wielkim wezyrem, prawą ręką i przyjacielem sułtana. Proroczy sen jego matki o pozostaniu wielkim i sławnym spełnił się.

Wojska osmańskie atakują imperium Habsburgów, prowadząc świętą wojnę przeciwko niewiernym. Po drodze do Wiednia stanęła wojskom sułtana na przeszkodzie niewielka warownia zarządzana przez chorwackiego księcia, który srodze się zawiódł licząc na wsparcie wojsk cesarza Maksymiliana, a został osamotniony w walce. Z jednej strony śledzimy przemarsz wojsk tureckich w kierunku twierdzy Szigetver, z drugiej przygotowania załogi do jej obrony. W końcu dochodzi do walki. Mieszkańcy twierdzy dzielnie stawiają opór, a zdrowie sułtana z dnia na dzień pogarsza się, aż w końcu umiera. Śmierć sułtana przybiła wezyra, dla niego Sulejman był wzorem , kochał go. Zdał też sobie sprawę, że odszedł człowiek, któremu wszystko zawdzięczał, to kim był i co osiągnął w swoim życiu. Tęsknota za zmarłym towarzyszyła mu do końca życia. Misterna intryga uknuta przez wezyra miała chronić Imperium Osmańskie i nie dopuścić do upadku morale wśród żołnierzy.

Po miesięcznym oblężeniu twierdzy w szeregi armii sułtana wkradło się zwątpienie i brak nadziei na zwycięstwo. Okrutna to była walka, dla jeńców nie miano litości po obu stronach.
Jest też historia córki księcia pojmanej przez wezyra. Miedzy nią a wezyrem po czasie rodzi się wzajemna sympatia i przywiązanie. Ona dwukrotnie uratowała mu życie i ten fakt jeszcze bardziej ich związał.

Po śmierci Sulejmana na tron wstępuje jego syn, będący przeciwieństwem ojca. Uwielbiał zabawy, pijaństwo. Nad wszystko przekładał uciechy ziemskie. Okazał się egoistycznym, butnym władcą, niedbającym o swoje imię , sprawy państwowe i swoje wojsko. Ignorował rady i ostrzeżenia wielkiego wezyra.

Poznajemy też wielką miłość wezyra do kobiety z którą nie mógł być, a która trwała całe życie.

" Była jak sen, z którego od lat nie mógł się obudzić." (str.387)

Przepiękny opis przepychu i bogactwa siedziby sułtanów, w którym trwała walka o władzę, pałacowe intrygi, skrytobójstwa. Ludzie sułtana musieli być bezwzględnie mu podporządkowani, za nieposłuszeństwo groziła śmierć. Otoczeni bogactwem nie mogli decydować o swoim losie.