Miasta pogromów. Nie tylko Jedwabne recenzja

Sąsiad, brat, kamrat, widzisz go codziennie. Mówisz mu dzień dobry, życzysz miłego dnia, a czasem ucinasz krótką pogawędkę o życiu, pogodzie i nowym aucie. Znacie się latami, latami wymieniacie uprzejmości. Niby żyjecie razem w małej ciasnej społeczności, a jakby oddzielnie. Każdy prowadzi inny styl życia, czymś innym się zajmuje. A jednak jest coś, co was łączy. Tym czymś jest braterstwo, uprzejmość i życzliwość. Co więc stało się w pewien letni wieczór, że więzi zostały zerwane? A uśmiech zamieniony został na nienawiść i pogardę?

"Miasta pogromów. Nie tylko Jedwabne" to drugie, rozszerzone wydanie książki Mirosława Tryczyka. Poszerzone o nieznane fakty, relacje i nowe ustalenia. Autor nie boi się brać na warsztat trudnych, bolesnych i wywołujących sporo kontrowersji tematów. Tym razem za pomocą faktów, ogromnej pracy historyków i opowieści świadków opowiedział czytelnikom o pogromie Żydów, nie tylko w Jedwabne, ale też w Szczuczynie, Radziwiłowie, Wąsaczu i Jesionówce.

Powiedzieć, że ta pozycja jest doskonała, to jakby nic nie powiedzieć. Pozycja to prawdziwe arcydzieło. Merytoryczna, wieloaspektowa, konkretna i poruszająca wiele obszarów i kontekstów. A przy tym nie oceniająca, nienapisana pod tezę i niewybielająca żadnej ze stron. Jest to rzeczowa praca badacza i znawcy tematu, która z powodzeniem mogłaby stać się książką akademicką. I nie jest to komplement na wyrost, bo "Miasta pogromów", to perełka na rynku wydawniczym. Wszystkie fragmenty, przesłuchania, czy fakty poparte są zwartą i rzeczową bibliografią. Nic tu nie jest dziełem przypadku, ani też fantazją autora. Nie ma tu miejsca na gdybanie, czy ukryte fantazjowanie podszyte strachem, czy lękiem. Twarde dane i tylko dane, bez kolorowania i ubarwiania rzeczywistości.

Nie jest to łatwa i prosta lektura i to nie tylko ze względu na przerażającą treść i brutalność opisów, ale język. Historyczny, typowo badawczy i dokumentujący fakty. Nie jest to minus, jednak trzeba mieć to na uwadze, sięgając po "Miasto pogromów". Jest to lektura tak doskonała, że powinna znaleźć się na liście lektur obowiązkowych.

Książka z Klubu Recenzenta serwisu nakanapie.pl.