Dawid Copperfield. Tom 1 recenzja

Powróciłem do Dickensa po wielu latach, słuchałem audiobooka w dobrej interpretacji Wojciecha Adamczyka. Tym razem mniej mnie interesowały przygody Dawida, bardziej wspaniale opisane stosunki społeczne i ekonomiczne w Anglii w pierwszej połowie XIX wieku, co ciekawe, niewiele się do dzisiaj w tym kraju zmieniło.

Mamy po pierwsze ówczesny system szkolny, zimny, twardy, nieczuły: wysyłanie chłopców z klas wyższych w młodym wieku (8 lat!) do szkół z internatem, a w samej szkole atmosfera terroru i powszechne kary cielesne. Ten system produkował twardych, bezwzględnych, ale i nieszczęśliwych ludzi. Niemniej swoje obowiązki spełniali: wyjeżdżali do brytyjskich kolonii i świetnie umieli trzymać za twarz pół świata. Zresztą pod tym względem w Anglii niewiele się od czasów Dickensa zmieniło, dalej mamy (drogie) szkoły prywatne, do których trafia młodzież we wczesnym wieku, a które są prawdziwą szkołą twardego życia, zainteresowanych odsyłam do 'Jak wytresować lorda' Rentona.

Daje Dickens w książce prawdziwy przekrój społeczeństwa XIX-wiecznej Anglii, mamy odstręczających (państwo Murdstone) lub czarujących (Steerforth) próżniaków, którzy dobrze żyją z procentów z kapitału; mamy drobnych handlowców tonących niedostatku i lądujących w więzieniu za długi jak państwo Micawber którzy „tak przyzwyczaili się do swych kłopotów, że bez nich było im markotno.” . Wreszcie z nędzarzami, którzy gotowi są ograbić Dawida z ostatniej koszuli. I znowu w dzisiejszej Anglii rozwarstwienie klasowe jest bardzo wyraźne: dalej są elity i plebs, nadal lordowie, robociarze i bezrobotni, bardzo różne światy.

A sam Dawid to taki trochę prostaczek w często nieprzyjaznym świecie, idzie przez życie naiwny i wciąż poszturchiwany. Wierzy ludziom, zwierza im się ze wszystkiego, nie raz jest za to bity po głowie, ale na końcu jakoś zawsze dobrze kończy, wiedział Dickens, że happy end to podstawa, nieprzypadkowo za życia był wielkim celebrytą.

Bardzo lubię delikatny humor Dickensa, przepojony miłością do swoich bohaterów, wystarczy przeczytać, jak pisze o przygodach miłosnych Dawida. Jest tu Dickens prekursorem Czechowa, który pisanie z humorem przepojonym miłością i łagodnością doprowadził do szczytów.

Słuchałem audiobooka w niezłym tłumaczeniu Karoliny Beylin, z pewnością lepszym od archaicznych i pełnych błędów translacji Wilhelminy Zyndram-Kościałkowskiej czy Cecylii Niewiadomskiej (do kupienia jako ebooki). Niemniej przydałoby się nowe tłumaczenie tego arcydzieła, może Znak coś wyda?