Carmilla recenzja




Historia o toksycznym uczuciu niestabilnej jednostki, które niesie ze sobą jedynie krzywdę. Brzydkiej duszy zamkniętej w pięknym ciele. Wykorzystanej dobroci serca. Relacji dwóch kobiet, które balansują na granicy miłości a strachu.

Gotycka opowieść, o wampirach, które dopiero miały stać się obiektem lęku oraz pożądania ludzi spoza wschodniej Europy. Ubrana w zgrabną formę oraz gęsty klimat, z jakiego dzieła Le Fanu słyną. Przyozdobiona próbą wniknięcia w umysły bohaterów oraz relacje, jakie dzielą.

Całość zaczyna się niewinnie, od dziecięcego wspomnienia, które początkowo wiąże się z przyjemnością, a następnie przemienia w źródło wieloletniego strachu. Wszystko za sprawą nocnej mary, która nawiedziła pokój dziewczynki, by po wielu latach ponownie wejść w progi zamku. Tym razem jako piękny gość, który ma zostać wspaniałą towarzyszą, nie źródłem zagrożenia. A jednak. Carmilla, której wygląd nęci, a słowa czarują, co jakiś czas ukazuje swoją drugą stronę. Bywa emocjonalnie niestabilna i przesadnie zaborcza, ma tendencję do wpadna w melancholię, a najgorsze jest to, że nawiedza Laurę w koszmarach. Wysysa z niej życie, uzależnia do siebie.

Mówienie, że tekst Le Fanu to „perełka literatury gotyckiej“ nie jest przesadą. Nie jest nią również podkreślanie, że autor w nietypowy dla swoich czasów sposób spojrzał na kobietę oraz kobiecość jako taką. W końcu to „Carmilla“ stała się jedną z inspiracji Brama Strokera, a Josepha Sheridan Le Fanu uważa się za jednego z ojców literatury gotyckie oraz powieści wampirycznej. Opowiadanie to jest szczególne w jego dorobku, choć spośród przeczytanych przeze mnie tekstów (zbiór „W ciemnym zwierciadle“) wypada najsłabiej. Ale. W tym wypadku „najsłabiej“ to wciąż bardzo dobry poziom kreacji świata, piękna narracja, gęsty klimat, ciekawy pomysł i warci uwagi bohaterowie. Le Fanu bowiem jest niesamowitym pisarzem.

Miałam wiele wątpliwości, gdy usłyszałam, że za wznowienie „Carmilli“ zabiera się wydawnictwo, które na co dzień zajmuje się młodzieżówkami, ale Uroboros udźwignęło zadanie. Postawiło na nowy przekład oraz estetyczny wygląd, czyli coś, na co Le Fanu zasługuje. Zabrakło mi w tym jedynie posłowia, gdzie zostałby nakreślony pełen kontekst kulturowy, ale brak ten nie jest dotkliwy. Żyję nadzieją, że owo wznowienie zmotywuje inne wydawnictwa do działania i autor nareszcie zyska więcej uwagi oraz że wydawnictwo Uroboros niejeden raz jeszcze tak miło nas zaskoczy.



przekł. Paulina Braiter
(Z ciekawości porównałam przekład z tym Miry Czarneckiej, a pracę obu tłumaczek oceniłam względem fragmentów oryginału i z ulgą doszłam do wniosku, że nie ma tu lepszego oraz gorszego tłumaczenia. Osobiście wolę to starsze, Miry, ale to tylko indywidualne preferencje, jako że Le Fanu w jej wykonaniu staje się dla mnie bardziej klimatyczny, a przez narracje przyjemniej mi się płynie.)



Psst, oryginalnie „Carmilla“ jest opowiadaniem wchodzącym w skład zbioru „W ciemnym zwierciadle“, gdzie nigdy mi nie pasowało. Mało tego — wypadało blado w porównaniu do reszty tekstów. Osobne wydanie natomiast pozwala w pełni skupić się na tym ważnym dziele, co działa na jego plus.

Pssst, „W ciemnym zwierciadle“ to pierwszy tytuł, o którym na bookstagramie pisałam. A Le Fanu to jeden z najważniejszych dla mojego serca autorów.