SonderKommando recenzja

Klika miesięcy. Tyle zazwyczaj trwała "praca" więźniów oddelegowanych do Sonderkommanda. Po tym czasie byli oni likwidowani a na ich miejsce przybywali następni. Miało to zagwarantować Niemcom, że świat nigdy nie dowie się o machinie śmierci którą stworzyli w obozach koncentracyjnych: niezwykle wydajnej, ciągle udoskonalanej która za pomocą komór gazowych systematycznie zabijała dziesiątki tysięcy ofiar. Jednak niewielkiej grupie więźniów z komanda specjalnego z Auschwitz-Birkenau udało się przeżyć i opowiedzieć o tym piekle na ziemi.

Jednym z ocalałych z Sonderkommanda był węgierski żyd Shlomo Venezia który zgodził się opowiedzieć o swoich przeżyciach w obozie. "Sonderkommando. W piekle komór gazowych" ma formę wywiadu w którym były wiezień Auschwitz opowiada o swoich traumatycznych doświadczeniach członka Sonderkommanda, które było specjalnym oddziałem składającym się z żydowskich więźniów, których SS zmuszało do obsługiwania całego procesu eksterminacji: od wprowadzenia ludzi do komór gazowych po spalanie ich ciał w piecach krematoryjnych.

Ta relacja jest niezwykle drobiazgowa opisująca nie tylko sam proces unicestwiania ludzi ale też warunki życia członków tego komanda, ich wzajemne relacje i próby sprzeciwienia się Niemcom co doprowadziło do buntu krwawo stłumionego przez kierownictwo obozu.
Ta opowieść pełna jest też refleksji Shlomo Venezii i pytań które wciąż sobie zadaje: czy jest odpowiedzialny za śmierć ludzi którym pomagał rozbierać się w przebieralni by następnie otworzyć klapę włazu przez który wsypywany był cyklon b? Czy mógł zrobić coś aby ulżyć skazanym na śmierć? Czy jest tylko ofiarą czy jednak ma na rękach ludzką krew?

To bardzo poruszająca książka. Szczerość jej autora i chęć podzielenia się swoim przeżyciami sprawia że dostajemy niezwykle szczerą, pełną realizmu relację.
Zrobiła ona na mnie tak duże wrażenie jak węgierski film (nagrodzony Oskarem w 2016 roku) "Syn Szawła" który opowiada o losach więźnia będącego członkiem Sonderkommanda.
I książkę i film szczerze polecam.