Rdza recenzja

Dałam się oszukać. Dałam się oszukać nie tylko wydawcy, ale i innym czytelnikom. Wybrałam Rdzę, bo chciałam zostać emocjonalnie zgnieciona, wyzuta i wyciśnięta. Nie zostałam.

W kontekście Małeckiego tyle się mówi o emocjonalnych rollercoasterach, o prostocie w trudnych, ale dotyczących codzienności, tematach. I tak, doceniam język, styl. Proste dialogi czy opisy, trafiające w punkt. Nie raz i nie dwa pewne zdania dokładnie odbijały to jak sama odbieram rzeczywistość. A jednak czułam, że to nie to, że nie dotyka mnie ta historia tak jak powinna.

Fabuła jest prowadzona dwutorowo - mamy czasy współczesne skupiające się na postaci siedmioletniego Szymka oraz powrót do przeszłości Tośki (babci wyżej wymienionego chłopca), czyli do okresu drugiej wojny światowej. Moja pierwsza myśl, gdy kalkulator w głowie wyliczył 1939 rok? „O nieee”. Bo muszę się przyznać, że rzadko z własnej woli sięgam po książki opowiadające o tamtych czasach. Do tej pory pamiętam historie prababci o przyjeździe Niemców do jej wsi, o aresztowaniach i rozstrzeliwaniach mieszkańców. Ten smutek na twarzy, niekończące się łzy, przeżywanie na okrągło dramatu wojny w jej wąskim zakresie. O dziwo, w Rdzy autor w zasadzie nie wykorzystał „potencjału” tych czasów. Wojna była, ale jakby jej nie było. Nie czuć, żeby w jakiś sposób bohaterka została nią naznaczona, choć teoretycznie wpływ na jej życie ma. Paradoks, nie chciałam czytać o okrucieństwie wojny, ale jednak mi tego zabrakło.

Problemem na pewno byli też bohaterowie. A raczej to jak mi przedstawiono fabułę. Bo miałam zagłębić się w historię trudnej relacji wnuka z babcią, to jak się poznają, stają się sobie bliscy. Nie zagłębiłam się. Gorzej, nagromadzono tu tylu bohaterów, których choć trochę chciał nam przybliżyć autor, że w końcu nie napisał o żadnym wystarczająco. Wygląda to tak, jakby pragnął nam sportretować całą wieś. Wiadomo, poszczególne osoby wpływają na siebie nawzajem. I rozumiem, że Pan Jakub chciał to pokazać. Niestety, w którymś momencie i Szymek, i Tośka poszli w odstawkę na rzecz drugo- i trzecioplanowych postaci. Nagle te 14 lat ukazujących współczesne czasy galopują, a bohaterowie nie dostają odpowiedniego czasu na dorośnięcie (Szymek) i zestarzenie się (Tośka). Po prostu przyjmij to czytelniku w tych kilku zdaniach. A do tego wszystkiego niewiele jest o relacji babci i wnuka, są obok siebie i nie są. A tego właśnie oczekiwałam!

Być może zawiniło moje nastawienie, a to nie był właściwy czas na lekturę. Być może potrzebowałam innych emocji, historii uderzającej w inne tony. I na pewno powrócę do Małeckiego, ale po tym doświadczeniu literackim nie określę go mianem geniusza.