Jerzy Urban recenzja

Absolutnie wybitna książka. Postać Jerzego Urbana od dekad wzbudza emocje ludu, najpierw PRL, przez upadek tzw. komunizmu, aż do czasów współczesnych, gdzie nie brakuje tak sympatyków i ludzi mu życzliwych jak i plujących w jego stronę nienawistnym jadem wrogów komunizmu.

Kim jest Jerzy Urban i jak prowadził swoje 87 letnie już życie? (książka wydana w 2013, więc natenczas 80) Co sobą reprezentuje i czy poza łatką piewcy komunizmu i rzecznika prasowego Towarzysza Generała jest w nim coś więcej niż wyśmiewający wszystko i wszystkich klaun, nie mający poszanowania dla żadnej świętości pajacujący w internecie i żyjący w luksusie? Uważam, że przedstawione w powyższych pytaniach postrzeganie Jerzego Urbana jest mocno krzywdzące dla tej postaci, mimo że sam (średnio) zainteresowany ma już to wszystko, jak sam mówi, w d… .

Wywiad rzeka przechodzi od chłopięcych lat żydowskiego chłopca po stare lata dzisiejszych czasów. Urban opowiada jak przeżył wojnę, co się działo z jego rodziną, jak wpadł w socjalistyczne nastroje i jak zmieniał się jego stosunek do komuny, socjalizmu. Niemalże opozycjonista, zafascynowany Jaruzelskim, rzecznik PZPR, aż do naczelnego magazynu „NIE”. Całe życie dziennikarz i publicysta z wieloletnimi zakazami pisania do prasy od samych komunistów. Ale sam życiorys Urbana bez tego jak opowiada o swoim życiu, uwielbienia dla salonowego blasku nie byłby tak ciekawy gdyby nie opowiadał drugiego dna, a właściwie kulis historii, polityki którą znał, życia z innymi dziennikarzami, relacji z artystami, postrzegania takich osób jak Hłasko czy Osiecka. Przyjaźń z Passentem oraz wiele innych, moim zdaniem „smaczków”, których nie przeczytam w podręcznikach do historii czy innych sztywnych z góry nastawionych na tezę opracowaniach, jest to na swój sposób także bardzo ciekawe źródło historii Polski, czy elementów biograficznych osób, z którymi się Jerzy Urban zadawał czy po prostu miał styczność.

Redakcyjnie bardzo dobrze zlepione, nie jest to chaotyczny ciąg pytań i odpowiedzi. Wywiad podzielony na okresy życia, z bardzo trafnymi tytułami obrazującymi zarówno okresy historyczne jak i tematyczne zagadnienia dotyczące samego Urbana. Całość zręcznie ubrana w trzy części: Kontestacja, Akceptacja, Prowokacja (niekoniecznie chronologicznie!) z odpowiednimi podtytułami.

Do tego zachwyca inteligencja adwersarza autorki, która zadaje mu pytania prowokujące, nie kryje swojej niechęci do niego, pytania do z góry założonej tezy. Starszy pan z właściwą sobie gracją kulturalnie wyjaśnia „jak było”. Zakładam, że oczywiście nie mówi wszystkiego, nie jest to „spowiedź Urbana”, a jedynie (i aż!) biograficzna rozmowa, w rytm pytań zadawanych przez Martę Stremecką. Niezwykle błyskotliwy obserwator, snuje opowieść, przytacza anegdoty, dementuje, poprawia, wspomina. Postać bez wątpienia fascynująca. Zapewne jest jeszcze kilka spraw, które nie wybrzmią głośno, Urban za uszami pewnie ma niejedno, a ma gdzie chować.

Nie opowiadając już dalej tego streszczenia, uważam, że naprawdę warto przeczytać, co Jerzy Urban mówi. A mówi dużo, konkretnie i interesująco.

11.09.2020 r.