Pokłon recenzja

Pokłon to druga książka pani Haliny Grochowskiej, którą miałem przyjemność przeczytać. Książka ta otwiera trylogię, na którą składają się jeszcze dwie lektury: Poklask i Poprawiny.

Autorka jest emerytką. Właśnie w tym czasie zaczęła pisać, czego efektem jest pięć powieści. O trzech już wspomniałem, dwie kolejne stanowią cykl: Październikowa pralnia i Marcowy strych. Pani Halina jest zielonogórzanką, ale od momentu przejścia na emeryturę mieszka pod Siedlcami, gdzie znalazła idealne dla siebie miejsce, by móc oddać się pasji pisania. O czym tak właściwie pisze? Przede wszystkim w swoich tekstach chce przekazać współczesnemu czytelnikowi prawdę. Prawdę o czasach, w których przyszło jej żyć, jakie pamięta, i o jakich kiedyś się nie mówiło. To czasy PRL-u. Praktycznie każda jej książka nawiązuje do tych czasów, a także częściowo do drugiej wojny światowej i do tego, co było jej wynikiem.

Pokłon ma bardzo trudną do interpretacji okładkę. Mamy na niej dwie ręce, które wyglądają jak wykręcone z manekina. Wyglądają na damskie. Sam tytuł nawiązuje do podziękowań dla rodziców, którym przyszło wychowywać dzieci w trudnych czasach realiów komunizmu.

Pani Grochowska przenosi nas osiemdziesiąt lat wstecz. Znajdziemy się na tzw. Ziemiach Odzyskanych, do których prowadziła ciężka, kilkutygodniowa, czasami dłuższa, droga z Kresów Wschodnich. To czas biedy, ludzkiego poniżania, braku możliwości przeciwstawienia się rządzącym. To wychowywanie potomstwa w czasach, gdy o chleb było bardzo trudno. Maria, główna bohaterka, szlachcianka, musi ciężko pracować, by utrzymać się na powierzchni. Mimo swojej wrażliwości i braku wykształcenia próbuje przeciwstawić się temu i chce udawać kogoś lepszego. Czy jednak osiągnie skutek?

Autorka przedstawia ówczesne realia w mocny sposób, bez żadnego owijania w bawełnę. Pokazuje okrucieństwo i przemoc wobec dzieci, jak i samego systemu ogólnie wobec wszystkich, gdzie szerzy się analfabetyzm, gdzie panuje strach przed władzą. Głód, bieda, brak higieny jest na porządku dziennym.

Powieść ta nie jest napisana łatwym językiem. Nie ma tutaj dialogów, więc dla wielu osób może być niezrozumiała, jednak pani Halina pokazuje w niej świat, taki jakim go widziała, takim, w jakim przyszło jej żyć.

Za egzemplarz książki dziękuję Wydawnictwu Novae Res.