Podpalacz recenzja

W czasie lektury debiutu Wojciecha Chmielarza miałem całkiem pozytywne impresje. Myślałem wręcz, że narodził się polski Wallander. No bo patrzmy: komisarz Jakub Mortka – bohater książki Chmielarza – ma, tak samo jak Kurt Wallander (bohater cyklu powieści Henniga Mankella) bardzo nieciekawe, a raczej zabagnione życie osobiste, tak samo jest cholerykiem i typem, prawdę mówiąc, mało sympatycznym, ale to świetny glina, który jak pies goni za przestępcami i osiąga rezultaty, niemniej jadąc po bandzie. I tak samo jak Wallanderowi, często Mortce się zdarza, że coś przeoczył w czasie śledztwa.

Prawdę mówiąc, trudno polubić Jakuba Mortkę. Ale z pewnością jest to postać z krwi i kości. Poza tym autor realistycznie pokazuje naszą policję: alkohol, przemoc domowa, agresywność, konflikty w pracy. Intryga kryminalna w książce jest w sumie dość wątła: dochodzi do serii podpaleń i Mortka szybko wpada na trop tytułowego podpalacza. Niemniej rzecz cała jest sprawnie napisana i jak zwykle świetnie czytana przez Andrzeja Mastalerza. Ma on dobry głos do czytania kryminałów.

Niestety, z czasem okazało się, że się pomyliłem co do autora. Wojciech Chmielarz na początku cyklu o Mortce jeszcze trzymał poziom, napisał kilka dobrych kryminałów, ale w ostatnich latach mocno obniżył loty. Wydaje dość sporo książek, ale już ich nie czytam, bo opinie czytelników, których cenię, są mocno krytyczne.

Ale czemu się tu dziwić, oto pan Chmielarz mówi w ostatnim wywiadzie dla Magazynu Książki do czytania, nr 1/2024, że „nie ma sensu teraz pisać dobrych książek kryminalnych w Polsce”, że „najlepiej pisać dużo i szybko”, bo „Autor nie może pozwalać czytelnikowi o sobie zapomnieć.” No cóż, tak postępuje wielu polskich twórców kryminałów: równają w dół do Mroza, a publika to kupuje. Ja nie. To w ogóle ciekawy fenomen, moim zdaniem świadczący o specyficznej jakości rynku czytelniczego w naszym kraju. No cóż, zapotrzebowanie czytelnicze jest, jakie jest, a sprytni autorzy się do niego przystosowują. Na szczęście są jeszcze i w Polsce i za granicą pisarze wydający po bożemu: raz na rok albo rzadziej. Może nie są tak popularni w naszym kraju jak pan Chmielarz czy Mróz, ale zdecydowanie ich wolę.