Jeden dzień Iwana Denisowicza recenzja

Debiut Sołżenicyna, prawdziwa klasyka literatury łagrowej i ważne świadectwo czasów totalitaryzmu. To w gruncie rzeczy dłuższe opowiadanie przedstawiające jeden dzień z życia więźnia łagru, tytułowego Iwana Denisowicza Szuchowa, rozpoczynający się od pobudki a kończący zapadnięciem w sen. A wszystko to napisane zwięźle i bez ozdobników, co tym bardziej potęguje artystyczne wrażenie.

Szuchow dostał się w czasie wojny do niewoli niemieckiej i po powrocie do ZSRR skazano go z automatu na 10 lat łagru, odbywa karę gdzieś na Syberii w trudnych warunkach klimatycznych.

Autor świetnie oddał ciągły stres życia w obozie: znajdą u ciebie nożyk w czasie rewizji: idziesz do karceru, a potem to już może czeka cię śmierć. Nie dopchasz się do żarcia w stołówce: stracisz siły i staniesz się cieniem człowieka powoli umierającym z głodu. I jeszcze to postępowanie władz obozowych, znajdujących wręcz upodobanie w tym, aby jak najbardziej więźniom utrudnić życie. Zatem życie w łagrze to codzienna walka o przetrwanie, o ochłap jedzenia, o ciepłe miejsce do spania, iście darwinowski świat. Bardzo trudno w takich warunkach zachować godność i przyzwoitość.

Paradoksalnie, jedynym wytchnieniem jest praca, która daje zadowolenie i poczucie sprawczości, ale to praca niewolnicza, nie dla siebie. I jeszcze, przeczytajcie jak Szuchow się napawa plasterkiem kiełbasy podarowanym przez współwięźnia, po takim opisie człowiek widzi jak mu się dobrze żyje i zaczyna inaczej jeść różne frykasy...

Bardzo ciekawa jest historia publikacji tego opowiadania przedstawiona w biografii Sołżenicyna pióra Borysa Sokołowa. Otóż zachwycił się utworem Aleksander Twardowski redaktor naczelny miesięcznika 'Nowyj Mir', poszedł do ówczesnego władcy ZSRR, Chruszczowa, który osobiście dał zgodę na publikację; opowiadanie ukazało się w listopadzie 1962 r. i wzbudziło niebywałą sensację; wtedy to zaczął się rozkwit literatury łagrowej w ZSRR, zresztą szybko zahamowany przez władze sowieckie.

Sołżenicyn napisał potem bardzo wiele opowiadań i powieści, ale moim zdaniem ta rzecz jest jego najlepszą.

Słuchałem audiobooka w świetnym wykonaniu Ksawerego Jasieńskiego.