Naseby 1645

Wspaniałe opracowanie poświęcone bitwie pod Naseby, w której wojska Olivera Cromwella pokonały siły rojalistów. Klęska sił wiernych królowi przesądziła o upadku monarchii w Anglii i proklamowaniu w tym kraju republiki. Atutem książki jest szersze spojrzenie na ten okres historii. Miłośnicy historii poznają okoliczności, które doprowadziły do tej bitwy, jej przebieg, lecz książka jest poniekąd również monografią angielskiej wojny domowej, łącznie z konfliktem ze Szkocją i inwazją na Irlandię. Żywy opis odnosi się do toczonego w tle militarnych działań sporu między Parlamentem i królem. Nie poprzestaje na opisie bitwy. O godz. 10.30 król, ponaglany przez Ruperta, dał wojskom sygnał do natarcia. Pierwsza zeszła w dolinę piechota lorda Astleya. Żołnierze, każdy z łodygą fasoli przy kapeluszu, głośno wykrzykiwali bojowe zawołanie kawalerów: God and Queen Mary! [Bóg i Królowa Maria!]. Ledwie brygady rojalistycznej piechoty wyrównały szyki na Broad Moor i ruszyły na wroga, niecierpliwy Rupert dał sygnał do szarży kawalerzystom. Z właściwą sobie galanterią przegalopował przed frontem oddziału prawego skrzydła, wymachując mieczem nad głową i wykrzykując hasło bojowe. Pęd powietrza rozwiewał poły czerwonego płaszcza, a długie pióro zwisające z kapelusza dumnie furkotało na wietrze. God and Queen Mary! – powtarzały za nim gromkie głosy. Książę nie wierzył, aby wróg miał odwagę przyjąć jego szarżę – zanotował Clarednon – Tak więc weszliśmy do walki, zanim zdążyły nadejść działa (...).