Miecz i habit

Jak zawsze w przypadku tego autora, jestem bardzo zadowolona z lektury. We wstępie po raz kolejny powtórzył i utwierdził mnie w przekonaniu, że krucjaty miały tylko przykrywkę duchowo-mistyczną, a służyły wyłącznie zdobyciu władzy, wpływów, terenów i mamony, o czym świadczy choćby fakt, że nie uczestniczyli w nich księża mający nawracać innowierców. Zdobyte tereny miały zmienić właściciela, a podbita ludność zostać sprzedana w niewolę, bez jakichkolwiek prób pokazania im wspaniałego boga chrześcijan.
Rozdział pierwszy, poświęcony templariuszom, nie był dla mnie szczególnie interesujący, bo czytałam publikację autora w całości poświęconą temu tematowi, natomiast im dalej, tym było lepiej.
Historia joannitów, calatravensów czy braci dobrzyńskich - to opowieści dla mnie całkowicie nowe (jako że nie jestem mediewistą, o wielu wzmiankowanych zakonach nie miałam pojęcia), a fakt ich pojawienia się na ziemiach polskich był zaskoczeniem. Inaczej odebrałam rozdział o krzyżakach - ręce mi opadły, że można być tak naiwnym i krótkowzrocznym. Węgierski król wiedział, co robił, kiedy się ich pozbywał, a u nas? Jeden ich sprowadził, inni wspierali w wyprawach, a potem kiedy zwrócili się przeciw polskiemu księciu - nikt nie zaprotestował i pozwolono im zagarnąć Gdańsk! Władysław Łokietek też się nie popisał, a dopełnił całości Zygmunt Stary, zgadzając się na hołd pruski. Szkoda, że nie posłuchał żony, bo Bona była przeciwna takiemu rozwiązaniu i okazała się władcą myślącym i dale...

Historię uwielbiam, więc pochłaniam prawie wszystko. Połączenie habitu i miecza fascynuje: „Zabijajcie w imię Boga, w obronie Ziemi Świętej” – mnich-rycerz wydaje się w obecnych czasach anachronizmem, ale stare średniowieczne zakony odżywają, zajmują się wprawdzie działalnością charytatywną, ale otacza je mur tajemniczości i wyjątkowości.
Autor w sposób skrótowy, wynikający też z braku źródeł opisuje dzieje zakonów powstałych podczas wypraw krzyżowych, które potem znalazły swoje miejsce na ziemiach polskich. Mamy więc: bożogrobowców, braci dobrzyńskich, joannitów, kalatrawensów, krzyżaków, krzyżowców z czerwoną gwiazdą, templariuszy, Zakon Rycerzy Świętego Łazarza. W każdym rozdziale mamy krótką historię powstania danego zakonu, jego działalność, moment przeniesienia na ziemie polskie, nadania i działalność w Polsce, informacje o końcu działalności i reaktywacji danego zakonu w czasach współczesnych.
Trochę czuję niedosyt, ale bardziej w kwestii braku źródeł, niż niedopracowania przez autora. O kalatrawensach dowiedziałam się po raz pierwszy, niektóre znane mi były z poprzedniej pozycji autora – templariusze i joannici. Brakowało mi jedynie większej ilości materiału ikonograficznego.