Kwantechizm, czyli klatka na ludzi

Krótkie wykłady o podstawach mechaniki kwantowej dr Andrzeja Dragana, cieszą się w internecie niebywałą popularnością i w sumie nic dziwnego, bo pan doktor potrafi podać wiedzę w sposób niezwykle atrakcyjny, prosty i klarowny, dlatego też na Kwantechizm rzuciłem się niczym dzik na świeże szyszki i generalnie się nie zawiodłem.
Generalnie, bo jeśli chodzi o przekazywanie skomplikowanej i hermetycznej wiedzy, zarezerwowanej dla naukowców, Dragan jest niezrównany, były jednak w Kwantechiźmie rozdziały, które mnie irytowały.
Sam autor określa swoją książkę jako "zupę śmietnik" i to się zgadza. Autor skacze od kwantów do darwinowskiej teorii ewolucji, od teorii względności do manifestu ateisty - naukowca, od pogardy dla filozofii do osobistych przygód z młodości. Gdyby autor na siłę nie próbował robić z rosołu pomidorowej, to byłaby świetna (bardzo)popularnonaukowa pozycja, a tak jest "zaledwie" bardzo dobra.
Polecam wszystkim nieukom chcącym się czegoś dowiedzieć o naszej wspólnej 'klatce na ludzi".

Pozycja popularyzatorska (a może nawet gawęda), nie wymagająca znajomości matematyki, ale, za to z prostymi, schematycznymi wykresami, przeznaczona dla czytelnika, który chciałby się jakoś z mechaniką kwantową zakolegować, ale nie zamierza się zagłębiać w przekształcenia matematyczne, napisana z pasją, żywym bezpośrednim językiem (może w pierwszej chwili nieco razić). Czyta się rewelacyjnie, podane przykłady są bardzo obrazowe, autor płynnie przechodzi od jednego zagadnienia do kolejnego, praktycznie bezkolizyjnie przeprowadzając czytelnika przez meandry skomplikowanych przecież zagadnień. Przeczytałam, oceniam wysoko i chętnie posłuchałabym wykładu na żywo.

O Andrzeju Draganie polska społeczność fizyków dowiedziała się, gdy jego pracę magisterską nagrodzono w 2001. Przekroczywszy ostatnio 40-tkę, ma na koncie ciekawą karierę akademicką i medialną rozpoznawalność. Prowadził wykłady z fizyki razem z Szymonem Majewskim (co dla tego ostatniego było nobilitacją, choć wiadomo, że w mediach to nie takie oczywiste), zdobył kilka nagród za prace fotograficzne. Istny człowiek renesansu - farbuje włosy, ma tatuaże, nigdy podobno nie pił kawy, eksperymentował z hipnozą. No i oczywiście zastanawia się nad próżnią kwantową w otoczeniu czarnych dziur. Taki jest autor książki "Kwantechizm, czyli klatka na ludzi". Nietuzinkowość postaci fizyka dopełniają osoby, których opinie o publikacji i autorze pojawiły się na okładce książki, a którym przewodzi profesor Obirek.

Samą treść publikacji świetnie podsumował autor, więc po prostu na początek przytoczę jego słowa (str. 7):

"To nie jest typowa książka popularno-naukowa. To jest zupa-śmietnik zawierająca moje prywatne i niezbyt ortodoksyjne spojrzenie na najciekawsze aspekty mechaniki kwantowej, teorii względności oraz współczesnej fizyki, którymi się od lat zajmuję. Czasem przytaczam rozumowania i argumenty, które uważam za smakowite, a częściej po prostu opowiadam historyjki, które sprawiły, że coś do mnie dotarło."

W pełni się zgadzam. Te kilka zdań pokazuje styl autora i istotę przekazu książki. Dragan na nic się nie napina, nie używa wyszukanych słów, stara się być t...

Świetny przykład literatury popularno-naukowej podanej w iście amerykańskim stylu, czyli przeplatając trudne fragmenty z anegdotkami z życia autora. W tym przypadku nie raził mnie ten sposób przedstawiania materii książki, myślę, że bez lekkich momentów byłoby trudno przyswoić tyle informacji, które w zasadzie są nieprzyswajalne. Mowa bowiem o fizyce kwantowej, tych wszystkich dziwolągach, typu że elektron jest wszędzie i nigdzie, że zachowanie kwantów zależy od tego czy są obserwowane (w badaniach społecznych zachowań ludzkich to mnie nie dziwi, ale w przypadku cząstek fizycznych?) i innych zjawiskach, od myślenia o których mózgi się grzeją.

Autor ma talent do jasnego tłumaczenia poszczególnych elementów logicznej układanki. Czytając rozumiałam jego wywód w pojedynczych kawałkach. Niestety kiedy dochodziło do wyciągnięcia wniosków z całego toku rozumowania, dochodziłam do punktu, w którym czułam się zagubiona i nie mogłam uwierzyć w całość układanki. Niemniej ta trudność w ogarnięciu świata kwantowego jest fascynująca. Że też istnieje coś tak odjechanego, wymykającego się zdrowemu rozsądkowi, tak trudnego w badaniu a jednak realnego.

W miesiąc po lekturze w głowie nie zostało mi wiele, gdybym miała te pozostałości zwerbalizować to najbliżej im do poczucia pokory wobec innych umysłów i świadomość własnych ograniczeń. Nie wiem, czy taki był zamysł autora, ale cóż zrobić :)