„Pisarz nie k…a, nie musi wszystkich zadowolić” – niegrzeczny wywiad z Hanną Greń.

Hanna Greń: Poznaj mojego przyjaciela Jacka. Przykro mi Cię rozczarować, ale nawet gwiazd naszych wina nie są w stanie sprawić, bym nagle odmieniła swoje zwyczaje. Wina nie przyjmuję żadnego, i nie ma tu znaczenia, że jest to wino gwiazd. Uznaję tylko twarde alkohole, ze wskazaniem właśnie na Jacka D.

HG: A writer's work is never done, że pozwolę sobie sparafrazować słowa piosenki Sonny'ego i Cher. Czas, jaki upłynął od napisania „Więzów Krwi” wykorzystałam na dokładne przerobienie jednego z wcześniejszych tekstów, napisanie trzeciej części cyklu o Dionizie Remańskiej i napisanie opowiadania do antologii kryminalnej. Obecnie zaczęłam pisanie czwartej części.

HG: Czytam recenzje zaraz po premierze, gdyż jestem ciekawa, jak książka została przyjęta. Mam też nadzieję, że znajdę w nich jakąś wskazówkę, dzięki której następne książki mogłyby być lepsze. Co do niezadowolonych czytelników – niestety merytoryczna krytyka to rzadkość, najczęściej jest tylko stwierdzenie, że książka jest słaba, a bohaterowie infantylni. To ostatnie słowo od pewnego czasu robi prawdziwą furorę, niestety najczęściej używane jest niezgodnie ze swoim znaczeniem. Dlatego gdy je widzę, wiem, że czytanie opinii będzie stratą czasu. W ogóle staram się nie przejmować zbytnio krytyką, w myśl zasady, którą moja bohaterka przekazała pisarzowi – debiutantowi: „Pisarz nie kurwa, nie musi wszystkich zadowolić”.

HG: To prawda. Kazałam im zamieszkać w środku lasu, żeby móc pokazać czytelnikom, że i na takim odludziu można być szczęśliwym. Do najbliższego sklepu mają jakieś 3 kilometry. Dokładnie ile, to nie wiem, jakoś nigdy nie przyszło mi do głowy, żeby to zmierzyć. Jest to typowy sklep spożywczo - przemysłowy, więc po większe zakupy czy do banku, przychodni lekarskiej lub urzędu muszą jeździć do centrum, czyli kolejne 10 kilometrów. Za to na grzyby mają blisko.

O rany... Ależ tam pięknie! Tylko ci seryjni mordercy trochę okolicę psują ;)

HG: Pisać chciałam zawsze. To bardziej ekonomia wzięła się z przypadku. Po roku przebywania na urlopie wychowawczym czułam, że duszę się, wykonując ciągle te same obowiązki. Nadmienię, że prace domowe do dziś niewymownie mnie nużą. Potrzebowałam jakiejś odskoczni, a taką mogły być studia. Obojętne jakie. W Bielsku-Białej była filia Akademii Ekonomicznej w Katowicach, więc wybór padł na ekonomię. Zresztą pracowałam w księgowości i lubiłam tę pracę, toteż nie było to tak całkiem od czapy.

Sporo zwierząt występuje w Twoich książkach, jako Małpa zwróciłam na to baczną uwagę. Koty, szczur, królik i pewnie znajdą się jakieś jeszcze. Lubisz zwierzęta?

HG: Tak, bardzo lubię zwierzęta, a te bliskie sercu Petry miały swoje pierwowzory.

Szczur Jonatan pojawił się kiedyś na schodach prowadzących do mojego biura. Był przerażony i głodny. Nakarmiłam go i tak zostaliśmy przyjaciółmi. Reagował na swoje imię i zawsze przybiegał, gdy go wołałam. Niestety ktoś go otruł.

Jednooki kocur często pojawiał się w moim ogrodzie i po pewnym czasie czuł się tam jak u siebie. Któregoś dnia zniknął, a ja postanowiłam uwiecznić go w książce.

Podobnie było z królikiem Zenobiuszem. Dzikie króliki nie występują w naszym regionie, więc bardzo się zdziwiłam, gdy któregoś dnia zauważyłam go zjadającego mój groszek. Zenobiusz do tego stopnia polubił nasz ogród, że niemal w nim zamieszkał. Sypiał pod liśćmi ogromnej funkii, w ciągu dnia wylegiwał się na wprost drzwi wejściowych, pełniąc funkcję królika stróżującego. Po dwóch latach przestał się pojawiać. Albo znalazł inną miejscówkę, albo odszedł między królicze anioły.

HG: Oczywiście. Mam psa, i to już od 33 lat! Wprawdzie od pewnego czasu jest na emeryturze, ale nie darmo się mówi, że policjant to nie zawód, tylko stan umysłu.

HG: Mąż pomaga mi bardzo dużo. Nie dość, że przez 24 godziny na dobę pełni funkcję konsultanta, to jeszcze jako pierwszy czyta wytwór finalny i wyłapuje wszystkie błędy. Jest bardzo surowym krytykiem i czepia się najmniejszego szczegółu. Ja oczywiście się z nim wykłócam, ale finalnie i tak stosuję się do jego uwag. Zdarzyło się też kilka razy, że uznawał jakieś rozwiązanie fabularne za głupie czy nieprawdopodobne i podpowiadał takie, które po zastanowieniu uznawałam za lepsze. Często w trakcie pisania dyskutuję z nim o jakimś pomyśle, którego nie jestem pewna. Wiem, że Rysiek oceni go nie tylko z punktu widzenia policjanta, ale i z punktu widzenia czytelnika. Dla autorki kryminałów taki mąż jest prawdziwym skarbem. Może dlatego czasami mam ochotę zakopać go bardzo głęboko.

HG: Czytam głównie kryminały. Lubię też polską literaturę obyczajową i science fiction. Nie pogardzę także ciekawie napisaną biografią czy romansem. Nie przepadam natomiast za fantasy i zdecydowanie nie lubię erotyków. Nasza biblioteczka liczy sobie obecnie 6305 pozycji, z czego większość to kryminały i fantastyka. Ulubionych autorów mam kilku i ich książki kupuję w ciemno. Z polskich są to Ryszard Ćwirlej, Robert Małecki, Anna Klejzerowicz, Agnieszka Lis… i jeszcze wielu innych. Nie sposób wymienić wszystkich. Z zagranicznych na czoło wysuwają się Ann Cleeves, Jo Nesbo i Nora Roberts.

HG: Czy ja wiem? Tu raczej mój mąż powinien się wypowiedzieć :D Mnie się wydaje, że pod tym względem jestem całkiem przeciętna. Konrad i Petra okupują sypialnię, bo jakoś mi to do nich pasowało. Chodziło mi też o ukazanie, że policjant to normalny człowiek ze zwykłymi ludzkimi pragnieniami, a nie zaprogramowany do walki z przestępczością cyborg. Poza tym skądś przecież muszą brać się mali policjanci. :D

HG: Kocham zwierzęta, dlatego w moich książkach nie ma drastycznych opisów ich dręczenia czy zabijania. Są tylko wzmianki na ten temat – na przykład w „Cynamonowych dziewczynach” Yellowknifer zaczyna karierę seryjnego zabójcy od wyobrażania sobie, że dźga nożem kota. Później wprowadza to wyobrażenie w czyn, ale celowo pominęłam opis tej czynności. Podobnie było z wymordowaniem króliczej rodziny. Tam też tylko wspomniałam, że zabił króliki, traktując to jako substytut. Ludzi kocham zdecydowanie mniej, dlatego zabijam ich bez wyrzutów sumienia.

HG: Paskudne pytanie! To tak, jakby pytać matkę, które ze swoich dzieci najbardziej kocha. W każdą z moich książek włożyłam kawałek własnej duszy i chyba dlatego są takie pokręcone. Choć muszę przyznać, że gdzieś tam w głębi największy sentyment mam do "Wilczych kobiet". Może dlatego, że napisanie tej książki kosztowało mnie najwięcej wysiłku, gdyż musiałam zagłębić się w świat przestępczości zorganizowanej, który znałam przedtem tylko z kronik policyjnych.

HG: Jak picie kawy, to oczywiście z Petrą i Konradem, choć inni też wykazują objawy uzależnienia od czarnego płynu. Fajnie byłoby pokłócić się z Dionizą, bo ja też często jestem taka wrednie uparta i niecierpliwa. No i oczywiście chętnie popijałabym piwko z Danielem, gdyż Wolverine jest bardzo niekonwencjonalny i rozmowa z nim z pewnością byłaby bardzo interesująca. O ile nie wbiłby we mnie swoich szponów.

HG: Pewnie, że baby są wredne i zawistne. Jestem kobietą, więc wiem to doskonale :D A już na poważnie, to mężczyźni wcale nie są lepsi. W każdej zbiorowości trafi się szuja, burak czy fałszywiec. Przez dwadzieścia lat pracowałam z tą samą kobietą i mogę powiedzieć, że stanowiłyśmy świetny duet. Dlatego wiem, że atmosfera w domu czy w miejscu pracy nie zależy od płci, tylko od charakteru. Starałam się przedstawić różne typy kobiet i wykazać, jak bardzo ich charaktery wpływają na rzeczywistość, w której kazałam im zaistnieć.

HG: Takich informacji mogłabym podać bardzo wiele. Jedną z nich jest na przykład, że fobia, którą obdarzyłam Petrę, to moje własne skrzywienie. Mam tu na myśli lalki. Jako dziecko bałam się ich panicznie i przez wiele lat święcie wierzyłam w to, że gdy tylko spuszczę lalkę z oka, ona ożyje i będzie próbować mnie zabić. Nie potrafiłam zasnąć, jeśli w pokoju znajdowała się lalka. Muszę też przyznać, że do dziś spoglądam na lalki nieufnie i traktuję je jak przedstawicieli obcej, wrogo nastawionej cywilizacji.

HG: Jako dziecko nienawidziłam mojego imienia, gdyż w tamtych czasach było nietypowe. Wszystkie znane mi Hanie miały na imię Anna, bez tego nieszczęsnego „H” z przodu. Dla poprawy humoru wynajdywałam różne niezbyt popularne imiona, które uważałam za brzydkie i pocieszałam się, że taka na przykład Petronela ma gorzej. Kiedy zastanawiałam się nad imieniem dla pierwszej bohaterki, odkurzyłam mieszkający w zakamarkach pamięci ten zbiór, wymyśliłam całkiem zgrabne zdrobnienia i w ten sposób powstały Petra i Zena. A potem poszłam za ciosem.

HG: Przez osiemnaście lat mieszkałam w wiślańskich górach. Tam się wychowałam, tam jako dziecko bawiłam się z kolegami, a mój pierwszy chłopak był góralem z dziada pradziada. Jakżebym więc mogła nie znać wiślańskiej gwary? W domu mówiliśmy czystą polszczyzną (mama pochodziła ze Śląska, a ojciec z poznańskiego), ale gdy tylko wychodziłam na pole (my nie wychodzimy na dwór :D), od razu przełączałam się na gwarę. Nawet teraz, gdy odwiedzam Wisłę, automatycznie się przestawiam i gwarowe wyrażenia same wychodzą mi z ust.

HG: Dyć wiym, że wy nie znocie wiślańskigo rzóndzenio, ale skyrs tego, że Małpa mnie upytała, napisałach to dlo srandy. Pozdrowióm wos pieknie. Miyjcie sie dobrze i byjcie zdrowi.

HG: Małpeczko kochana, był czas, kiedy śpiewałam w chórze i trochę mi tego brakuje. Ale utrata głosu ma swoje dobre strony – teraz płacą mi, żebym nie śpiewała. Liczyłam na to, że też sypniesz kasą, ale prawdziwa z Ciebie małpa. Nie wymiękłaś, tylko zacisnęłaś zęby i wytrzymałaś do końca. Szacun, twardzielko!