Historia pszczół recenzja

Bardzo zmyślnie i pięknie napisana książka dziejąca się w trzech planach czasowych: ponad sto lat temu, współcześnie i za 60 lat. Mamy zatem trzy wątki a wspólnym ich motywem są pszczoły. Bohater XIX wieczny, William, próbuje skonstruować nowy typ ula, narrator ze współczesności, George, hoduje pszczoły, a bohaterka z przyszłości, Tao, usiłuje wykonywać zadania pszczele. Każdy z tych wątków jest bardzo ciekawy i psychologicznie pogłębiony, ale najciekawszy wydaje się wątek futurologiczny. Oto w latach 80. XXI wieku wszystkie pszczoły już dawno wyginęły, nastąpił wielki upadek rolnictwa i w Chinach olbrzymie rzesze ludzi (w tym Tao) zagoniono do katorżniczej pracy polegającej na ręcznym zapylaniu drzew: to jedyny sposób na uzyskanie owoców.

Ten apokaliptyczny scenariusz nie jest wcale taki nieprawdopodobny: obecnie obserwuje się znaczący spadek światowej populacji pszczół, który uzyskał nawet nazwę: 'zespół masowego ginięcia pszczoły miodnej' (ang. Colony Collapse Disorder); proces ten jest prawdopodobnie wynikiem rosnącej chemizacji rolnictwa. Skutki dla ludzkości mogą być katastrofalne, bo jak mówi George: „Bez pszczół rolnictwo nie ma szans.” Rzeczywiście, wystarczy poczytać, co się stało w wątku futurystycznym.

Wątek chiński jest też najbardziej przejmujący z innego powodu, bohaterka żyje w systemie totalitarnym, z wielką ilością kontroli, skanów, odcisków palców, życie obywateli jest dokładnie zaprogramowane od początku do końca. To nie całkiem fantastyka, bo w Chinach już wprowadza się elementy wszechobecnej kontroli obywateli, czy taka jest nasza przyszłość? N cóż, kto dożyje, to zobaczy...

Ale nie chodzi tylko o futurystykę. Główne przesłanie autorki jest następujące: winniśmy żyć w zgodzie z naturą, być ostrożni w ingerowaniu w biosferę, bo to skomplikowany system zależności, w każdym razie slogan 'czyńcie sobie ziemię poddaną' nie ma już racji bytu. Mówi prof. Pawłowski w książce 'Nagi umysł'”: „Już teraz każdego roku przejadamy o połowę więcej zasobów, niż Ziemia jest w stanie odbudować”. Dlatego jestem przekonany, że jeśli nie powstrzymamy rabunkowej eksploatacji globu to prędzej czy później doprowadzi nas to do katastrofy, takiej jak obecnie przeżywana pandemia, która wywraca nasze życie do góry nogami. A co będzie potem: czy wyginięcie pszczół, czy okropny efekt globalnego ocieplenia?

Książka ma miły polski akcent, wspomina się w niej o wybitnym XIX-wiecznym polskim pszczelarzu, Janie Dzierżonie.

Na końcu książki trzy pozornie niezależne wątki pięknie się zazębiają.

Słuchałem audiobooka w doskonałym wykonaniu Magdy Schejbal, Leszka Filipowicza i Adama Baumana.