Nawet jeśli wszystko się skończy recenzja

W mojej i pewnie Waszej pamięci jeszcze żywo rozbrzmiewają echa niedawnej pandemii, która przewartościowała na chwilę nasz świat, pokazała na jak kruchych podstawach się opiera i pozbawiła poczucia bezpieczeństwa całe społeczeństwa. W powieści postapokaliptycznej „Nawet jeśli wszystko się skończy” autor nieokiełznanymi siłami natury doświadcza mieszkańców Szwecji zmuszonych do zmierzenia się ze skutkami katastrofy klimatycznej. Czy to wizja niemożliwa? Wydaje się jak najbardziej realna i dlatego tak bardzo przerażająca.

Narracja czworga bohaterów ujawnia skrajnie odmienne zachowania i poglądy w obliczu bezpośredniego i pośredniego zagrożenia trawiącymi tysiące hektarów pożarami. Nadmierne zaufanie do technologii i systemu państwa i pogrążeniu się w totalnym chaosie, gdy te zawodzą. Obwinianie, umniejszanie realności tego, co się dzieje, przy jednoczesnym przekuwaniu tragedii w słupki popularności w mediach społecznościowych. Wewnętrzne przyzwolenie na działania destrukcyjne, przestępcze, pogłębiające chaos.

Autor skupia się nie tyle na samej katastrofie klimatycznej i jej przyczynach, a czyni ją wyzwalaczem emocji i zachowań, do których w warunkach niewymuszających walki o przetrwanie zakładamy, że nie bylibyśmy zdolni. Obnaża płytkość relacji, życie mrzonkami, niepohamowany konsumpcjonizm i egoizm, zaklinanie rzeczywistości. Ojca marzącego o życiu innym niż jego nudna, rodzinna egzystencja tracącego grunt pod nogami w obliczu zagrożenia. Jego kochanki nastawionej na korzystanie z życia, kryjącej swoje prawdziwe emocje za fasadą lukrowanej na użytek mediów społecznościowych maski. Dorosłego syna zabiegającego o aprobatę sławnego ojca i jednocześnie pałającego do niego nienawiścią. I nastolatki, która wcześniej musiała dorosnąć.

Niektórzy z bohaterów znajdują się dosłownie w ogniu wydarzeń, inni przyglądają mu się z dalszej perspektywy, a ich losy luźno splecione tworzą obraz totalnego chaosu. Czy jak nastoletnia Vilja możemy optymistycznie wierzyć, że rozwiążemy problem klimatyczny? Czy jednak skłonić się do pesymistycznej konkluzji, że człowiek permanentnie i autodestrukcyjnie niszczy własne możliwości życia na Ziemi? „Natura nie negocjuje”, a trwać będzie, nawet jeśli nasz gatunek skażemy na zagładę.

Autor nie narzuca narracji, nie sugeruje, która postawa jest właściwa czy lepsza dając pole do własnych przemyśleń. Dynamiczna akcja, z którą koresponduje styl autora wciągnęła mnie od pierwszych stron, a tak realnie nakreślony problem zostawi na długo ślad w mojej głowie. Książka warta przeczytania i dla rozrywki i ku przestrodze.