„Granica to nie tylko kamienne słupy dzielące to, co kiedyś było całością ”.
Zaledwie chwilę temu na rynek wydawniczy z wielkim przytupem wkroczyła najnowsza powieść Zofii Mąkosy „W świetle latarni”. Powieść rozpoczynająca cykl „Pomiędzy”. Kiedy skończyłam czytać tę książkę przypomniała mi się rozmowa, którą odbyłam z jedną z czytelniczek biblioteki, w której pracuję. Mianowicie, zapytała mnie o to, dlaczego sięgam po taką a nie inną książkę? Dlaczego wybieram tego, a nie innego autora. Odpowiedziałam wówczas, że książka po którą sięgam musi być nie tylko dobra. Musi być też mądra. Jej lektura musi wnosić w moje życie coś wartościowego. Dlaczego o tym wspominam? A to dlatego, że taką właśnie książką jest powieść „W świetle latarni”.
„W świetle latarni” to poruszająca powieść tocząca się w dwudziestoleciu międzywojennym. Autorka skupia się na przeżyciach zwykłych ludzi, którzy starają się radzić sobie i przetrwać w trudnych czasach. Splata ze sobą losy Polaków, Niemców i Żydów. Zwraca uwagę na zmiany, które odcisnęły swój ślad na historii Trzciela, miasta złodziei i przemytników. Miasta w Wielkopolsce, które w wyniku postanowień Traktatu Wersalskiego w 1920 roku, zostało przecięte polsko-niemiecką granicą. A tych granic w powieści autorki jest o wiele, wiele więcej.
Nie chcę opisywać fabuły tej książki. Napiszę tylko, że nie jest ona prosta. Ma wiele wątków i wiele płaszczyzn. „Pomiędzy” codziennością, obyczajami, kulturą i religią. Pomiędzy uczuciami, oczekiwaniami, nadziejami i potrzebami. Pomiędzy tolerancją a uprzedzeniami. Mostów pomiędzy bohaterami stawia autorka w powieści bardzo wiele. W rzetelny, ujmujący i sugestywny sposób szkicuje przed czytelnikiem złożoność trudnych relacji i budzących się mimo wszelkich przeciwności i złowrogich uprzedzeń uczuć. Autorka dopuszcza do głosu Polaków, Żydów i Niemców. Poznajemy ich punkty widzenia i przekonania.
Zofia Mąkosa z pieczołowitością zadbała o każdy nawet najdrobniejszy detal. Począwszy od przemyślanej, wciągającej fabuły, poprzez piękny styl i kulturę języka. Doskonale naszkicowała kreacje bohaterów. Ich emocje, uczucia i pragnienia. Każda z postaci naznaczona jest piętnem wichrów przeszłości i historii. Każda nich skrywa w sobie głęboko swój własny ciężar i tajemnicę. Autorka splata losy bohaterów i wikła ich w wyjątkowy obraz codzienności, w której przyszło im żyć. W tej powieści wszystko jest niezwykle istotne i interesujące. Autorka odmalowuje pięknymi i skrupulatnie dobranymi słowami pejzaż pełen smaków, zapachów, namiętności, frustracji i lęków. Zofia Mąkosa pisze w tak obrazowy sposób, że stajemy się niemalże uczestnikami opisywanych przez nią wydarzeń. Przeżywamy losy bohaterów. Dzielimy ich dobre i złe chwile.
„W świetle latarni” rozpoczynający cykl „Pomiędzy” to z całą pewnością lektura dla uważnego czytelnika. W opisach trzcieleckiej codzienności kryje się nie tylko ogromna wiedza historyczna. To również zwrócenie uwagi na temat różnorodności ludzkich relacji i funkcjonowania w tyglu narodowościowym. Przedstawiony obiektywnie i rzetelnie. Wrócę teraz do tego co napisałam na początku swojej recenzji. To właśnie tak dobre książki powinno się wydawać i czytać. Tak dobre książki kształcą i zostawiają ślad w sercu i pamięci.
Bierzcie i czytacie!