Panna recenzja

Ciekawa opowieść z czasów Bolesława Krzywoustego, fundatora klasztoru benedyktynów na Świętym Krzyżu. Wiemy, że wiarę na terenach dawnej Polski wprowadzano siłą, nie szczędząc przy tym pogańskich miejsc kultu, depcząc miejsca święte dla Prasłowian, zadając gwałt i tortury kapłanom i kapłankom, nie licząc się z ich odczuciami.

Historia przedstawiona została z perspektywy Nawojki, wnuczki miejscowej wiedźmy Mieły. Opisani są mieszkańcy Opola- dawnej osady pod Łysą Górą, będącej miejscem kultu prastarych bogów. To tam zbierała się ludność okolicznych osad i mniejszych wiosek rozsianych wśród gór, dzisiaj nazwanych Świętokrzyskimi.

W cieniu Łysej Góry toczy się walka z katolickimi mnichami, walka o zachowanie zwyczajów i wierzeń ludu nie rozumiejącego nowej wiary, a potrzebującego oparcia. Mnisi nie byli dobrym i zachęcającym przykładem przejścia na nową wiarę. Stare bóstwa były najlepsze, a zdradzone mogły się mścić. Przynajmniej taką interpretację przyjmowali miejscowi wieśniacy, bo to o nich głównie chodziło. Ludzie, którzy mieli lżejsze życie, bardziej zamożni, posiadający władzę, mogli pozwolić sobie na zmiany, przejście na chrześcijaństwo. Uciskany, biedny lud potrzebował opieki bóstw.

Z historii znamy piękną opowieść o wprowadzaniu chrześcijaństwa przez Mieszka I. Oczywiście nie obyło się bez buntu i ofiar przemocy z tym związanych. Musimy mieć jednak świadomość, że ówczesna rzeczywistość i stan państwa polskiego, oficjalnie chrześcijańskiego, nie była taka różowa. Żaden władca nie był w stanie schrystianizować ludów zamieszkujących nieprzebyte puszcze i bory. Kiedy Bolesław Chrobry i kolejni Piastowie tworzyli państwo, Polska wróciła do praktyk pogańskich na prawie 100 lat. Nic dziwnego. Brutalne narzucanie komuś czegokolwiek tak się właśnie kończy. Później dopiero wracano do umacniania wiary. Właśnie w tej powieści mamy taki moment, w którym kolejny władca, zwany przez lud Bolesławem Wielkim, a przez współczesnych Krzywoustym, wspiera budowę klasztoru na Łysej Górze, miejscu pogańskiego kultu. Aby uświęcić tę ziemię i wypędzić demony, zmienia nazwę góry na Święty Krzyż.

Autorka świetnie oddała atmosferę tamtych czasów. Pojawia się wiele starych słów, nazw miejsc, miejscowości i opisy obrzędów. Ciekawe i piękne połączenie starego z nowym. Okraszone niezbyt dużą dawką magii. Wszystko pokazane z perspektywy prastarego ludu broniącego swoich wierzeń.