Ich czworo recenzja

Zapolska w swoich utworach obnaża i wykpiwa hipokryzję mieszczaństwa nie szczędząc nikogo. W dramacie pt. „Ich czworo” dodatkowo piętnuje głupotę. Akcja rozgrywa się w wigilijny wieczór. Przy stole zasiadają: żona, z twarzą bez wyrazu, nadąsana i wiecznie ironiczna, mąż, człowiek wiedzy, ale głupi życiowo i uczuciowo oraz dziesięcioletnia córka tej pary, Liliana.

Już pierwsze słowa dialogu wskazują na nieustanną żonglerkę słowną między małżonkami. Okazuje się, że chodzi o wszystko: dziecko, które nie chce jeść, świąteczną wizytę u teściowej, sąsiada zaglądającego do domu pod nieobecność męża itd. Dialog staje się coraz bardziej irytujący, aż eskaluje do absurdu. Szybko postępuje niszczenie szlachetnych myśli i stwierdzeń, przepychanki słowne, czepianie się słówek, zero empatii. Osoby dramatu nie potrafią się do siebie normalnie odezwać. Podejmują nieracjonalne, niekorzystne decyzje godzące w dobro dziecka i rodziny, aby tylko dokuczyć adwersarzowi. W swym zacietrzewieniu mylą pojęcia, powiedzenia, np. „życzę ci, ażebyś kiedyś dorósł choć do obcasa Napoleona”.

W końcu pojawia się kochanek żony, sympatyczny lowelas, który nie zamierza wiązać się z nikim, a już na pewno nie z głupią sąsiadką. Przychodzi też szwaczka Mania, wyraźnie sympatyzująca z mężem pod płaszczykiem współczucia „takiej żony”. W ten sposób tworzy się „ich czworo”.

Mania początkowo próbuje rozsądnie podejść do tematu, słysząc kłótnię o prezent, który ma ewentualnie otrzymać dziecko od babci: „Państwo takie piekło o takie głupstwo. Może starsza pani nic Lilusi nie da”. Niestety, ten głos rozsądku zostaje zignorowany.

Jest metoda w tej głupocie, powiedziałabym, parafrazując znane stwierdzenie. Okazuje się, że głupota jest zjawiskiem gorszym od zbrodni i zawiści.

„Ich czworo” to ponadczasowe przesłanie. I dziś nie brakuje krótkowzrocznych głupców. Sztuka stanowi "syntezę głupoty" wpisaną w tradycyjny na pozór trójkąt małżeński, rozrastający się jednak do czworokąta. Każda z postaci, stanowiących boki tej figury jest inaczej głupia i każda będzie ponosiła konsekwencje swojej głupoty.