Szklany ogród recenzja

Tatiana Țîbuleac "Szklany ogród", przełożył Kazimierz Jurczak,

"Całe życie porwałam na kawałki, które podzieliłam między ludzi, a oni nakarmili nimi psy. By przypomnieć sobie niektóre rzeczy, potrzebuję pomocy: zapachów, gestów, alkoholu. Albo, proszę, dwóch dziewczyn śmiejących się w deszczu. Minęło tyle lat, a ja wciąż wyczekuję na przystanku obcych, którzy podpowiedzą mi drogę."

Czy samotne życie dziewczynki wziętej z naznaczonego biedą i przemocą sierocińca przez kobietę, która nie pretenduje nawet do nazywania się matką, ma szansę na jakąkolwiek odmianę? Może stać się choć odrobinę barwniejsze niż pogmatwana tożsamościowa rzeczywistość kraju, do którego rościli sobie prawa jego sąsiedzi, znajdującego się teraz u progu przemian społeczno-ustrojowych? Rozdartego pomiędzy podszytym biedą komunizmem, a marzeniami o lepszym bycie? Stojącego na rozdrożu pomiędzy chcącymi go zatrzymać za wszelką cenę sowieckimi rękami, a narodowościowymi przepychankami pełnej roszczeń Rumunii. Nie ma łatwo Mołdawia. Trudne życie czeka też Łastoczkę (Jaskółkę), dziewczynkę, nastolatkę, wreszcie dorosłą kobietę, przewrotnie nazwaną w ten sposób pierwszego ranka w nowym domu przez nową matkę.

Nie ma ani krzty piękna duchowego, cielesnego ani moralnego w naznaczonym brudem, surowością i samotnością życiu dziewczyny. Nie jest łatwo dążyć do upragnionego celu, kiedy zewsząd wyziera bieda, a czasy transformacji ustrojowej dodatkowo zabijają tak trudną do pielęgnowania tożsamość. Nie ułatwia dorastania brak wzorców, a traumy przeszłych lat wbijają się w ciało niczym ciernie.

A jednak naładowany mnóstwem wibrujących emocji "Szklany ogród" mieni się przeróżnymi odcieniami ludzkich niedoskonałości i przeżyć, z którymi zmuszeni są bytować jego bohaterowie. Ludzie wyrzuceni poza margines, którym autorka poświęca szczególną uwagę. Naznaczeni przez życie, odarci z marzeń, bytujący "tu i teraz", nie potrzebujący litości od innych. Samotni. Samowystarczalni.

Jestem pod wrażeniem języka, którym posługuje się autorka, pieknie balansującego w odmętach ludzkiej egzystencji, budującego emocje, nie bojącego się meandrować pomiędzy niełatwymi wirażami skomplikowanej, wieloma czynnikami, rzeczywistości. A przy tym mam wrażenie, że "Szklany ogród"
jest jeszcze lepszy i dojrzalszy niż debiut Tatiany Țîbuleac "Lato, gdy mama miała zielone oczy."