Tak blisko, tak daleko. Bieszczady po drugiej stronie granicy recenzja

Odkąd zaczęła się wojna, dużo mówi się i pisze o Ukrainie. Ta książka też jest o Ukrainie. Ale nie o tej dalekiej, na wschodzie. Tylko o tej najbliższej. Tuż za miedzą. Jak czasem mówimy: rzut beretem. Po drugiej stronie rzeki San.

Nie zawsze granica biegła wzdłuż Sanu. Przed drugą wojną światową była dużo dalej na wschodzie, a te ziemie były zaludnione i, choć trudno dziś w to uwierzyć, rozwijały się gospodarczo i turystycznie.

Nad Sanem było dużo wiosek. Rozpościerały się na obu brzegach. Były to np. Sianki, Sokoliki, Dźwiniacz, Łokieć. Dalej na wschodzie leżały Boberka, Rozłucz, Lubuchora, Dobromil, Sambor, Turka i Chyrów słynący ze swego prowadzonego przez jezuitów gimnazjum. W tych polskich wtedy miejscowościach mieszkała ludność mieszana. Byli Polacy, ale też i Rusini (dzisiejsi Ukraińcy) oraz Żydzi.

Sianki i Rozłucz były znanymi kurortami. Przyjeżdżało tu wielu turystów i narciarzy. Ze Lwowa, z Warszawy. O Siankach mówiono "Bieszczadzkie Zakopane". Dziś prawie nikt o tym nie pamięta. Polacy nie wiedzą. Ukraińcy nie chcą wiedzieć. To teraz ich ziemia. Wymazali z pamięci polską przeszłość.

W swojej książce autor pisze, że ukraińskie przygraniczne miejscowości tkwią w pustce. Czas się tam zatrzymał. Jest niemoc, marazm, poczucie beznadziei. Dziurawe drogi lub zupełny brak asfaltu, ludzie robiący pranie w rzece, dzieci pasące krowy, handel artykułami spożywczymi wprost z chodnika.
Jak u nas przed wejściem do Unii Europejskiej.

Najsurowiej los obszedł się z miejscowościami nad Sanem. Nowa powojenna granica przecięła wioski na pół. Niektóre, jak Sianki, przetrwały po ukraińskiej stronie. Po polskiej nie ma nic. Ludzi wysiedlono.
Zostały tylko nazwy na mapie, stare drzewa owocowe i czasem jakiś metalowy krzyż w lesie.

W Bieszczadach jest wytyczony szlak do źródeł Sanu. Można iść poszukać śladów przeszłości. Można stanąć nad tzw. Grobem hrabiny i porozmyślać nad tym, jak dziwnie toczą się koła historii.

Mieszkam niedaleko Sanu.
Mam ok. 35 km do granicy.
To tak blisko.
A jednocześnie tak daleko.

Autor świetnie dobrał tytuł do swojej książki. Zachęcam do jej przeczytania. Mnie zachwyciła. Jak zwykle dużo się dowiedziałam o przeszłości, o dzisiejszej Ukrainie, o Bieszczadach, o mojej małej ojczyźnie.
Rewelacja.