Brzemię rzeczy utraconych recenzja

Powieść o Indiach w latach 80. słuchana w doskonałym wykonaniu Jacka Kissa przypominała mi wielobarwny, mieniący się kolorami, egzotyczny strój hinduski, bo mamy tu wiele smaczków, gadżetów, potraw, krajobrazów rodem z National Geographic (czasopismo wspomniane w książce). Ale w dalszej części zrozumiałem, że to książka o daremności ludzkiego losu, o naszym nieuchronnym cierpieniu na tym padole.

Książka ma pięciu głównych bohaterów: emerytowanego sędziego, mieszkającą z nim nastoletnią wnuczkę Sai, gotującego i usługującego im kucharza, syna tegoż kucharza – Bidźu, który wyjechał do Ameryki i wreszcie Dżana, korepetytora Sai. Wszyscy to ludzie na swój sposób nieszczęśliwi, czujący się źle tu i teraz, chcący zmienić swoją sytuację życiową. Weźmy sędziego, pochodzący z ubogiej rodziny, ale zdolny, aby zdobyć pieniądze na studia, wydany został za dziewczynkę, której nie znał, to typowe w Indiach zaaranżowane małżeństwo. A na studiach w Anglii boleśnie odczuwał dyskryminację i odrzucenie. Od tego czasu jest pełen nienawiści, goryczy i agresji do świata i ludzi, jedyną jego prawdziwą przyjaciółką jest suczka Mutt. Weźmy Sai, która chce się wyrwać z domu sędziego za wszelką cenę, bo czuje, że życie na zadupiu z odstręczającym dziadkiem to marnowanie czasu. Kucharz z kolei ma pretensje, że za mało zarabia i zżera go tęsknota za Bidźu. Z kolei Bidźu wyjechał za karierą i pieniędzmi do Ameryki, ale zamiast amerykańskiego snu doświadcza amerykańskiego piekła, pracując w nędznych knajpach, wyobcowany i biedny. A Dżan ma kompleksy z powodu biedy, w jakiej żyje i przyłącza się do ruchu niepodległościowego Nepalczyków, chociaż nie ma do tego przekonania.

A wokół mamy Indie z lat 80., kraj olbrzymich różnic majątkowych, wielkiej biedy, od której nie sposób uciec, niewydolnych instytucji, marnej infrastruktury. To wreszcie kraj targany olbrzymimi napięciami narodowościowymi, które w książce doprowadzają prawie do wojny domowej.

Z drugiej strony to kraj wielkiego piękna, wspaniałej, ale i agresywnej przyrody (znakomicie opisana pora monsunowa), kraj, w którym można się łatwo zakochać i jak się z niego wyjedzie za chlebem, jak Bidźu, to człowieka zżera nostalgia. Autorka świetnie oddaje tę dwuznaczność, z jednej strony bieda, napięcia i wojna, z drugiej piękno i wspaniała natura.

Piękna, zmysłowa opowieść.