Mówcie mi Kasandra recenzja




Raúl to kubański chłopiec o delikatnej urodzie, piękna Nancy, słodka Wendy i antyczna Kasandra. Od najmłodszych lat wie, że nie jest to jego pierwsze życie i że zginie młodo. Że tak naprawdę jest kobietą i że w oczach mężczyzn budzi pożądanie lub wstręt. Poddaje się losowi w myśli zdania „Nikt nie uniknie przeznaczenia“ i zdaje się wszystko obserwować jakby z boku. Jest w nim wiele tęsknoty do bliskich z pierwszego życia i wiele akceptacji dla zachowań bliskich z tego następnego. Przemoc przyjmuje w ciszy, molestowanie z pozorną obojętnością. Lubi ubierać kobiece stroje, pozwala matce traktować siebie niczym laleczkę, by ukoić cierpienie po stracie, jaka ją dosięgnęła, żyje jakby nie żyjąc własnym życiem. Pozwala decydować o sobie ludziom oraz bogom.

Przeszłość, teraźniejszość oraz przyszłość nie istnieją jako tako, bo wszystko dla czytelnika dzieje się tu i teraz. Raúl jednocześnie jest Kasandrą pod koniec jej życia, dorastającym nastolatkiem, rekrutem na wojnie w Angoli oraz kośćmi po swojej śmierci. Używa form męskich i żeńskich, często zmienia w narracji czas i miejsce. Ma dużą wiedzę na temat przyszłych, przeszłych oraz teraźniejszych wydarzeń, choć nie zawsze jest ich bezpośrednim świadkiem. Przez to kompozycja powieści jest chaotyczna i nietuzinkowa. Wyjątkowa. Potrafi wybijać czytelnika z równowagi, wrzucać go w niewygodne miejsca, zmuszać do skupienia. Jest nietuzinkowa i na swój sposób piękna.

Świat komunistycznej Kuby przełomu lat 70. i 80. przedstawiony został brutalnie. Przemoc psychiczna, fizyczna oraz seksualna jest na porządku dziennym, a społeczeństwa pełne są nieszczęśliwych jednostek, które miotają się w codzienności. Tłem historycznym jest mit kubańskiej rewolucji oraz wsparcie walk w Angoli, które stanowiły kontynuację konfliktu między USA a ZSRR w czasie zimnej wojny. Uchwycone więc jest, jak ludzie giną, choć nie zrobili nic złego i nie są swoimi wrogami. Po prostu stali się marionetkami w rękach systemu. Komunizmu, który zamykał usta obywatelom i zmuszał ich do potulnego kiwania głowami. Który uczył nienawiści i strachu. Rául wychowuje się w społeczeństwie, gdzie wciąż wiele jest pogardy dla osób czarnoskórych, gdzie widać pozostałości kultu Europejczyka, a obrzydliwe komentarze są na porządku dziennym. W miejscu, gdzie homofobia i transfobia przybierają swoją okrutną, brutalną formę. Codzienność jest dla niego wypełniona cierpieniem, więc ucieka w świat fikcji.

Uwielbiam powieści, które można odczytywać dosłownie oraz jedynie jako metaforę. Gdzie urojenie miesza się z rzeczywistości, a przedstawione wydarzenia wywołują silne emocje. Bohaterowie są barwni, a całość zostaje ujęta zgrabnie...
Znajduje tutaj to wszystko.
Od „Mówcie mi Kasandra“ nie mogłam się oderwać, a posłowie tłumacza dało mi widzę potrzebną, by jeszcze lepiej zrozumieć to, co zostało ukryte wśród stron tekstu. By jeszcze mocniej móc przeżyć życie (życia) bohatera.
Lektura więcej niż dobra.


przekł. Wojciech Charchalis



TW: przemoc psychiczna, fizyczna oraz seksualna, grooming, gwałt, molestowanie, maczyzm, homofobia, rasizm, klasizm, wojna, zabójstwo, morderstwo, mizoginia