Alex recenzja

To moje pierwsze spotkanie z Lemaitrem, sięgnąłem po tę książkę po lekturze entuzjastycznego artykułu o francuskim pisarzu pióra Piotra Kofty zamieszczonego w numerze 27/2024 Tygodnika Powszechnego.

Rzecz zaczyna się tak, że młoda kobieta, pielęgniarka imieniem Alex zostaje porwana w biały dzień z jednej z ulic Paryża. Śledztwo w tej sprawie prowadzi komisarz Camille Verhoeven, który wyróżnia się bardzo niskim wzrostem – 145 cm oraz trudnym charakterem, od razu konfliktuje się z młodym sędzią śledczym, niezłym bufonem. Tu ładne zdanie o sędzim: „Jak wszyscy próżni ludzie, to, co zawdzięcza szczęściu lub okolicznościom, przypisuje własnemu talentowi.” Współpracownicy inspektora to też ciekawe typy: elegant i bogacz Louis oraz patologiczny skąpiec Armand.

Na początku książki szczegółowy opis cierpień Alex przetrzymywanej przez porywacza w ukryciu przeplatany jest sprawozdaniem ze śledztwa, które toczy się wolno. Policjanci nie są nawet w stanie odgadnąć tożsamości porwanej kobiety.

A potem mamy pojedynek na dystans między seryjnym mordercą zabijającym swe ofiary w dosyć okropny sposób, (w ogóle w książce nie brakuje okropieństw, jakby autor napawał się nimi) a inspektorem Verhoevenem, sprawca przemieszcza się po kraju, on jest coraz bliżej. Napisane to sprawnie i z nerwem, trudno się oderwać od lektury. Niemniej ta część książki to nie kryminał, ale powieść akcji, bo tożsamość sprawcy jest znana, idzie o to, by go złapać.

W następnej części książki dowiadujemy się wreszcie o motywach sprawcy, o tym co popchnęło go to tak strasznych czynów. To może najciekawszy fragment, mamy tu krytykę opresyjnego systemu patriarchalnego, potwornej przemocy w rodzinie, która skutkuje straszną zemstą skierowaną w stronę społeczeństwa. Ten silny wątek społeczny stanowi o wartości książki. Więcej nie chcę ujawnić, aby nie zepsuć przyjemności z lektury.

Pan Kofta twierdzi we wzmiankowanym artykule, że krytycy francuscy porównują Lemaitre'a do Dumasa czy Balzaka, uważam to za dużą przesadę, to sprawny autor kryminałów, ale nic ponadto; porównałbym go raczej do Georgesa Simenona czy Jeana-Christophe Grangé'a, że wymienię tylko autorów francuskojęzycznych. Piszę to z zastrzeżeniem, że nie znam innych jego książek, chętnie po nie sięgnę.