Nierozłączne recenzja

„Jeśli mam w oczach łzy dziś wieczorem, to czy dlatego, że ty umarłaś, czy dlatego, że ja żyję?"


Są takie przyjaźnie, gdzie przywiązanie i fascynacja znajduje się jakby krok od miłości, choć nigdy nie wychodzą poza ramy przyzwoitości. Gdzie dwie osoby zawsze są obok siebie, ale nie zawsze doceniają swojej obecności, a choć dobrze się znają, to niewiele wiedzą na swój temat. Relacja Sylvie oraz Andree zaczyna się, gdy dziewczynki mają około dziewięciu lat i trwa przez całą ich młodość, a przyjaźń, jaka ich łączy, opiera się na ciągłej obecności i nie wyjawianiu targających nimi uczuć. Jedna nie potrafi zdradzić drugiej jak ważna jest dla niej, a szczere rozmowy niekoniecznie cokolwiek zmieniają. Ich życia jednak toczą się wspólnie, co bywa frustrujące, ale ma w sobie piękno.

I choć ich przyjaźń znajduje się w centrum tej minipowieści, to jej ogromnym atutem jest nakreślenie sytuacji kobiet w Francji pierwszej połowy dwudziestego wieku. Kajdany konwenansów zmuszają je do szukania męża i to takiego, którego zaakceptują rodzice, a o samorealizacji mogą zapomnieć. Wciąż nie wywalczyły praw wyborczych i wciąż żyły dla rodziny, nie dla siebie. Jednostki, które potrafiły być pewne siebie i wyróżniały się upartością, należały do rzadkości, a gdy już się pojawiały, to społeczeństwo (czy to nauczycielki, czy rodzice) próbowało je stłamsić. Wiele musiały, niewiele mogły i nic nie zapowiadało zmian.

Simone de Beauvoir to pionierka feminizmu drugiej fali i już od pewnego czasu dochodziły do mnie słuchy o jej twórczości, ale zupełnie nie spodziewałam się po „Nierozłącznych" takiej wrażliwości. Tyle miłości zmieszanej z bólem. Tyle starannie odmalowanych portretów. Miłe było to zaskoczenie, a wszystko uderzyło we mnie mocniej dzięki świadomości, że losy Sylvie i Andree bazują na relacji autorki i jej przyjaciółki Zazy. Może akurat ta nowela nie zostanie we mnie na długo (choć kto wie?), ale czas spędzony podczas jej lektury był przyjemnie bolesny i nawet się cieszę, że poświęciłam jej fragment mojego życia.


przekł. Regina Gromacka


Psst, we Wprowadzeniu Margaret Atwood zdradza swój stosunek do tekstów Simone de Beauvoir i wręcz broni „Nierozłącznych" przed oceną Sartre'a, prawdopodobnie przez którego nowela ta długo nie mogła doczekać się swojej premiery. I choć czyta się to przyjemnie, to na większą uwagę zasługuje Wstęp Sylvie Le Bon De Beauvoir, która w pięknych słowach wyjaśnia okoliczności powstania utworu.