Nędznicy. Tom 1 recenzja

„Nędznicy” Viktor Hugo

Niektórym wydawać się może, że klasyka jest marną lekturą. Że samo sięganie po nią bliskie jest desperacji, bo w zalewie nowości jest tyle bestsellerów rankingowych, że jest w czym wybierać. Ale, jak się okazuje przy głębszym zainteresowaniu, owe nowości są marnizną w kontakcie z wiecznie żywą klasyką. Ta często towarzyszy nam od lat, począwszy od dzieciństwa, gdy wkraczamy w świat „Alicji w Krainie Czarów”, czy w krainę baśni braci Grimm. Potem są inne dzieła czytane z przymusu lub z własnej ochoty i wówczas, gdy jesteś starszym odbiorcą, okazuje się, że owa klasyka jest perłą pośród zalewu niczego. Że klasyka ma niepodważalną wartość, sens i piękno. Klasycy zachwycają i stylem pisania, i ujęciem i postrzeganiem tematu, a także – co najważniejsze – tworzeniem fabuły.

Tak zachwyciłam się „Nędznikami” Viktora Hugo.

Zaczęłam czytać bez jakiegoś zaangażowania, lecz w miarę odwracanych kartek, zostałam magicznie omamiona pięknem treści i historią. Odnalazłam się we Francji w 1815 roku, w miasteczku prowansalskim Digne. A tu, przeinaczając słowa dobrodusznego biskupa Myriela owej mieściny, ta powieść to dzieło Jezusa. Jej okładki nie pytają pojawiającego się bohatera, jak się zowie, ale co mu dolega. Czytelnik może cierpieć i chcieć więcej szczegółów, więcej wiadomości o tym kimś, więc autor zaprasza. Wejdź, mówi, usiądź, posil się. Zaprasza do wygodnego fotela stojącego tuż obok rozgrzanego pieca i mówi, czytaj strudzony wędrowcze. A ty, z „Nędznikami” w dłoniach, zaczytany, oszołomiony, czujesz się tu, jak u siebie w domu. Bardziej niż sam Viktor Hugo, twórca owego dzieła.

Cokolwiek jest tutaj, jest twoje.

Viktor Hugo daje nam do rąk, ba, wręcza niemalże jak trofeum swoją literacką pracę. To powieść wszech czasów.

„Nędznicy” to wspaniała lektura. Według mnie idealnie skomponowana, mistrzowsko nakreślona historia nie tyle jednego człowieka, ile wielu ludzi. W powieści bohaterowie pojawiają się, jak aktorzy na scenie. Wchodzą, schodzą, powracają. Każdy jest potrzebny, bo ich role rozpisał Hugo do samego końca.

Najpierw w prowansalskiej mieścinie Digne poznajemy księdza wraz z siostrą. Pojawiają się mieszkańcy, karczmarze, przejezdni goście. Przychodzi też strudzony Jean Valjean, którym każdy gardzi. Są Fantyna i Kozeta. Jest inspektor policji Javert. Tych ludzi jest sporo, ale każdy do tej powieści coś wnosi, coś w niej buduje, coś zmienia. Viktor Hugo perfekcyjnie rozpisał osobowość każdej z nich. To wachlarz ludzkich charakterów. Plastyczne ujęcie tego, co widzą oczy i przeniesienie tego na strony powieści.

Czytanie „Nędzników” jest rozkoszą, jest przywilejem. Bytowanie z takim dziełem to czas bezcenny.

Do tego piękne detali rysunki, które przyciągają wzrok. Sprawiają, że zatrzymujesz się i oglądasz te pełne detali szkice. Łapiesz się na tym, że uśmiechasz się do nich, choć sama treść powieści ma niewiele wspólnego z radością. Jest smutna, do tego pełna biedy, ludzkiej nędzy i upodlenia. Ale to tak oszałamiająca powieść, że jesteś nią urzeczony.

I buntuję się nagonce na Wydawnictwo MG. „Nędznicy” I tom już na początku ma adnotację o wersji skróconej zgodnej z wydaniem z 1954 roku, z przedwojennego tłumaczenia, jakiego dokonała Biblioteka Arcydzieł Literatury. I wielu recenzentów czepia się tego i wytyka Wydawnictwu MG takie okrojenie. Ale nie zwrócą uwagi na siebie i do siebie nie kierują pretensji, że sami tego nie doczytali. Przy okazji nadmienię, że ta wersja powieści na wersję taką, jak jej wersja z 1954 roku. Jakby nie było, nie jest to nic nowego. To nie jest trzecia wersja trzeciego przekładu. Sam sobie czytelniku wytykaj własną opieszałość i niedopatrzenie. Pretensje miej do siebie. Nie czytałam innej – pełnej – wersji, ale ta jest bardzo dobra. Nie porównuję jej, a oceniam. Po rozszerzoną sięgnę... ale dzięki temu, że ta wersja mnie do tego zachęciła. A warto, bo „Nędznicy” to ponadczasowa klasyka.

@wydawnictwoMG
#agaKUSIczyta