Stulecie Jakowa recenzja

Dobrą chwilę krążyłam dookoła tej książki - ,,najlepsza powieść dekady'', nieznany mi autor... Wiecie, z zasady sceptycznie podchodzę do takich zachwytów.

Ale tym razem... tym razem były one w pełni zasłużone.

,,Stulecie Jakowa'' to książka dość cienka, niepozorna. Możecie pomyśleć, jak i ja pomyślałam, że na tak niewielu stronach nie będzie można zawrzeć czegoś głębokiego, poruszającego i rozrywającego serce. Nic bardziej mylnego. O kunszcie Wołodymyra Łysa najlepiej chyba świadczy to, że kończąc czytać jego powieść miałam wrażenie, jakbym kończyła naprawdę potężne dzieło, jakbym właśnie przeczytała coś, co stron miało tysiąc, a nie nieco ponad dwieście.

Historia życia Jakowa Mecha ze wsi Zahorieny (albo Zagoriany, jak teraz mówią młodzi), ongiś przezwanego Ćwirkunem jest historią pełną miłości, namiętności, poświęcenia, oddania i okrucieństwa. To historia człowieka – zwykłego człowieka, który żył najlepiej, jak potrafił i który czasem dokonywał prawdziwie dramatycznych wyborów.

To również opowieść o starości, o powolnym odchodzeniu z tego świata, o samotności, o wspomnieniach, które cały czas są z nami, są żywe, nie pozwalają odejść umarłym. To prawdziwe studium życia. Życia niewybielonego, nieubarwionego – życia takim, jakim jest ono rzeczywiście.

To opowieść składająca się w dużej mierze z retrospekcji – z nagłych powrotów do przeszłości wywołanych w zasadzie niewinnym pytaniem przygarniętej bezdomnej dziewczyny, narkomanki Ołenki. Died, a ty lubił kogda-nibud'?

Właśnie. Czy Jakow kochał? Jaka to była miłość? Miłość do Ulanki, do Zosi? Do swoich dzieci? To pytanie przywołuje wspomnienia – wspomnienia młodości, wspomnienia z pułku ułanów, z mgły pamięci wyłania się piękny czerwony koń.

Koń, którego wszyscy mu zazdrościli. Który towarzyszył mu podczas pierwszego spotkania z Zosią. Koń, którego musiał oddać, zostawić, porzucić gdy odchodził z wojska i wracał do Zahorien.

Wracają wspomnienia życia we wsi, życia rodzinnego, szczęścia – chwil w których jego córki zaczęły dorastać. Wspomnienia o banderowcach i Polakach przechodzących przez Zahorieny. Wspomnienia o wojnie, o przymusowych robotach, o bolszewikach i o tym co stało się pewnego zimowego wieczora, gdy akurat nie było go w domu.

Styl Wołodymyra Łysa jest jednocześnie oszczędny i poetycki – autor za pomocą kilku słów jest w stanie wzbudzić w czytelniku taką gamę emocji, jakiej inni pisarze nie są w stanie oddać przez całe swoje życie. Na tym polega jego kunszt, w tym tkwi jego talent.

,,Stulecie Jakowa'' faktycznie jest powieścią dekady, nie ma w tym stwierdzeniu ani krztyny zbędnej reklamy. To książka która nie pozostawi Was obojętnymi, to powieść do której będziecie chcieli wracać, bo tak naprawdę w najgłębszych pokładach znaczeń jest to historia o umiłowaniu życia.