"Jeśli bywają łzy smutku, to są i łzy szczęścia. Jeśli jest czas walki, to przyjdzie czas wyzwolenia". (str. 125)
Rewelacyjna biografia Aleksandry Szczerbińskiej drugiej żony Piłsudskiego oparta na " Wspomnieniach" autorstwa bohaterki, wywiadach i rozmowach osób ją znających i materiałach źródłowych z różnych miejsc.
Jej postać została przedstawiona niesamowicie ciepło, jako osoba niezwykle skromna, wrażliwa na cierpienia i krzywdę innych, która całe swoje życie poświęciła ojczyźnie, rodzinie i ludziom w potrzebie. Była kobietą niezwykłą, lubianą i szanowana przez otoczenie. Kobietą walczącą, kurierką, feministką, sufrażystką, łączniczką. Działającą z przekonaniem w konspiracji,zaangażowaną w działalność PPS, partii łączącej idee społeczne z walką o odzyskanie niepodległości. Patriotyzm wpoiła jej babcia.
Po osiągnięciu pełnoletności pragnęła odmienić swój los, odbiec od przyjętych standardów, że rola kobiety sprowadza się do domowego królestwa.
Z błogosławieństwem babci rozpoczęła studia w Warszawie i tutaj zaczęła się jej przygoda z konspiracją.
"Szukała swojej własnej drogi, autorytetów, które przemówiłyby do jej rozumu i uczuć". (str. 59)
Jej związek z Marszałkiem, który połączyła walka o wolność, a później doszła jeszcze miłość. Związek o tyle trudny, że Komendant był żonaty, a jego połowa nie wyrażała zgody na rozwód.Poznajemy jego blaski i cienie, radość i zwątpienie, spotkania i rozstania. Znosiła z pokorą oszczerstwa i plotki na temat jej związku z Naczelnikiem. Kiedy związek został w końcu zalegalizowany spełniła się jako żona, matka, gospodyni domowa i sekretarka męża. Kiedy zamieszkała w Belwederze aktywnie włączyła się w życie polityczne, społeczne, w działalność filantropijną poprawiając byt bezdomnych i biednych. Z pokorą i w milczeniu znosiła zdrady męża.
Józef Piłsudski (Ziuk, Wiktor, Dziadek, Marszałek, Komendant) jest tutaj przedstawiony w dosyć łagodnym świetle (w przeciwieństwie do wielu
historyków )jako silny strateg, marzyciel, wielbiciel poezji Słowackiego, herbaty i pasjansów. Jego początkowa działalność to zamachy na carskich urzędników, napady na banki, pociągi i dyliżanse pocztowe, celem pozyskania finansów na uzbrojenie oddziałów bojowych, a także pomoc więźniom politycznym, szczególnie tym zesłanym na Sybir.Zamachy te przynosiły korzyści finansowe, a także tragiczne porażki w postaci wywózki na Sybir.
Kochał wojsko, a ono kochało jego. Przewidział obie wojny. Paradoksalnie wybuch I Wojny Światowej przyniósł Polakom nadzieję na wolność. I tak zaczęła się walka o niepodległość. Sukcesy Legionów Polskich pod dowództwem Marszałka walczących o wyzwolenie spod jarzma zaborców.
Wzruszający obraz polskich kobiet kurierek, łączniczek, sanitariuszek, kwestorek, walczących o prawa dla kobiet i wolność kraju. Z narażeniem życia przenoszące broń i materiały wybuchowe w ubraniach, walczące na równi z mężczyznami o niepodległość.
Dzięki staraniom i upartości kobiet w roku 1912 postała pierwsza w historii Polski kobieca służba w wojsku.
"Kobiety polskie, to one dbały, by nie zaginęła pamięć o ojczyźnie". (str. 35)
Poznajemy też życie kulturalne, obyczajowe, ówczesną modę, atmosferę Suwałk (rodzinne miast bohaterki), Warszawy i Lwowa.
Lektura tej biografii jest wspaniałą lekcją historii.