Dracula recenzja

Aby nacieszyć się tym pierwszym z pierwszych „Draculą”, trzeba wejść w skórę dziewiętnastowiecznych czytelników. Kim oni byli? Co robili, czytając? Pamiętajmy, oni nie mieli do dyspozycji telewizji i internetów. Oni nie mieli w ogóle pojęcia o tym, co kryje się za wschodnią ścianą Karpat. To brzmi idiotycznie, ale dla statystycznego czytelnika w wiktoriańskiej Anglii Rumunia jawiła się jako kraj tak tajemniczy jak serce Afryki, czy głębokie lasy Amazonii. Bram Stoker wykorzystał to absolutnie w stu procentach.

Po pierwsze, wykreował demoniczną postać, która opuszcza pokryte mrokiem ziemie i rusza w podróż, aby podbić tę bezpieczną, te spokojną przecież Anglię u szczytu brytyjskiego Imperium. Normalnie strach się bać. 

Po drugie, autor sprytnie skonstruował gamę bohaterów swojej powieści, których  można potraktować jako przekrój przez społeczność czytaczy końca wieku, dzięki czemu faktycznym czytaczom łatwo było się z nimi utożsamić.

Po trzecie i chyba najważniejsze, Stoker dokonał genialnego wyboru, formując swoją powieść w postaci zapisków z dziennika oraz listów między poszczególnymi bohaterami. Dziś wiele osób może drażnić taka narracja, ale ówczesny czytelnik korzystał z listów na codzień, przez co forma „Draculi” stała się dla niego czymś jakby okazją do zerknięcia w  korespondencję sąsiadów. Szok był więc tylko formalnością.

Połączenie tych trzech elementów w efekcie poruszyło nie tyle Anglików, co cały „cywilizowany” świat. Łatwo jest to poczuć samemu, o ile będzie się umiało spojrzeć na książkę z perspektywy czasów minionych. Trzeba więc zapomnieć o tym wszystkim, co z hrabią Dracula zrobiła popkultura. O filmach zapomnieć, o komiksach, o innych powieściach wampirycznych też koniecznie trzeba tutaj zapomnieć. Dopiero wtedy będziemy mogli w pełni docenić pracę Brama Stokera, który wykorzystał niewiedzę rodaków i wszedł między korytarze ich podświadomości, skąd wyprowadził tę jakże intrygującą postać, która zawładnęła wyobraźnią Zachodu. 

Stoker zasłużył sobie na rozgłos, bez dwóch zdań. Napisał powieść przemyślaną, z szacunkiem do czytelnika, i śmiem nawet twierdzić, że włożył w nią też sporo samego siebie, choć to literatura czysto komercyjna. Dlatego przykro patrzeć, jak nieustannie deformują ją fachowcy z show-biznesu. Najnowszy serial Netflixa to tego przykry dowód i aż zdumiewa fakt, że brało w nim udział BBC. Spodziewałem się czegoś dużo lepszego, mówiąc szczerze. Hrabia jest tam sztuczny, bez motywacji... szkoda gadać. Nie oglądajcie, czytajcie Stokera, to bowiem jedyny słuszny „Dracula”.