Wielki Marsz recenzja

"Garraty przyglądał się temu apatycznie i myślał, że nawet groza powszednieje. Nawet śmierć bywa płytka."

Powiedzieć o Kingu, że jest mistrzem nie tylko jednego gatunku literatury, to nic nie powiedzieć. Jednak powiedzieć, że oznaki mistrzostwa wykazywał już w pierwszych swoich powieściach, to już jest coś. Bo powieść "Wielki Marsz", napisana i wydana jeszcze pod pseudonimem (Richard Bachman), to prawdziwe mistrzostwo świata i w mojej ocenie, zasługuje na komplet wszystkich dostępnych gwiazdek, który ja sama całkowicie subiektywnie, przyznaję bardzo, bardzo rzadko. Powieść ta, ma już swoje lata, swoją premierę miała w 1979 roku, w Polsce (z wiadomych przyczyn) dopiero w roku 1992, lecz mimo to, a może właśnie dlatego, tym bardziej przeraża i poraża swoją aktualnością.

"Wielki Marsz", to opowieść o setce młodziutkich chłopców, zdrowych i sprawnych, którzy biorą udział w organizowanym corocznie, wielokilometrowym marszu, zaś jego meta jest tam (jak podaje opis) "gdzie padnie przedostatni z nich". Ostatni z żywych, zostaje zwycięzcą. Wielkie marsze (czytaj: Marsze śmierci) są znane i zaznaczyły krwawo, swoją niechlubną obecność na mapie historii świata, więc wydawałoby się, że King nie wymyślił tu niczego nowego. Jednak, w przypadku tamtych marszów, ich uczestnicy byli zniewoleni, brali więc w nich udział, czy chcieli, czy nie. W Wielkim Marszu, Kinga, natomiast uczestnictwo jest całkowicie dobrowolne. Mało tego, trzeba przejść kilkuetapowy proces rekrutacji, by się do niego zakwalifikować. Chętnych jednak, co roku, wcale nie brakuje. Wszak, nagroda, jest naprawdę, tą z wysokiej półki.

Zasady uczestnictwa w tej imprezie są bardzo proste i jasne, jednak najważniejszą z nich jest ta, która mówi, że musisz iść i iść i nie wolno ci się zatrzymać, proste prawda? Mało tego, nie tylko nie możesz się zatrzymać, nie możesz nawet zwolnić na tyle, by odczyty na specjalnych urządzeniach, żołnierzom na transporterze, nie pokazały, że idziesz wolniej niż 6 km/h. Od tej zasady nie ma ŻADNEGO odwołania, złamania jej NIC nie usprawiedliwia. Nie ważne, czy wpadł ci kamień do buta i chcesz go wyjąć, czy zachciało ci się kupę, czy dostałeś udaru słonecznego, zapalenia płuc, czy grypy jelitowej. Pamiętajmy, że oni wciąż idą, czy pada deszcz, czy praży słońce.

Trzeba być prawdziwym mistrzem pokroju Stephena Kinga, by w powieści dziejącej się właściwie w jednym miejscu, na drodze, zawrzeć tyle wspaniałej treści. Tyle mądrości, nie tej górnolotnej wypowiadanej z patosem i uduchowieniem. Tylko tej zwykłej, ludzkiej, wypowiadanej ustami zmęczonych do granic możliwości młodych ludzi, którzy w tym właśnie marszu, dojrzewają, rozumieją i stają się zupełnie innymi osobami, niż byli ci młodzieńcy, którzy patrzyli nieufnie na siebie nawzajem, na starcie. Chłopcy idą, rozmawiają, śmieją się, płaczą, opowiadają o swoich motywacjach i marzeniach, o swoich rodzinach i dziewczynach. Jednak każdy z nich wcześniej czy później dostrzega tę prostą prawdę, że kiedy przyjdzie "czas usiąść ", to "nieważne, z kim spędzasz czas, na końcu jesteś sam". Sam, bo następuje:

"Absolutna nicość. Zmarli są sierotami. Nie mają ojca, matki, dziewczyny, kochanki. Towarzyszy im tylko cisza, cisza jak skrzydełko ćmy. Koniec rozdzierającego bólu przy każdym ruchu, koniec długiego sennego koszmaru marszu drogą. Ciało w spokoju, w bezruchu. Cisza. Idealny mrok śmierci."

Na osobne wspomnienie i uznanie zasługuje również, zakończenie, jakie King wymyślił dla swojej książki, jest ono tak otwarte jak to tylko możliwe. Zakończenie, które wywołało na różnych portalach i stronach czytelniczych zażarte dyskusje. Zakończenie takie, które nasuwa przynajmniej kilka możliwych interpretacji.

Książka jest niedługa (zważając, chociażby na to, jak wielostronicowe cegły ten pisarz potrafi tworzyć), jednak "treści" w niej cały ogrom. Treści strasznych i dających do myślenia, wszak wszelkiej maści reality show, coraz częściej, chętniej i coraz odważniej przekraczają wszelkie możliwe granice przyzwoitości i dobrego smaku, a tłuszcza wrzeszczy i klaszcze w dłonie, niemal zapluwając się z radochy, że ktoś gdzieś "zajada" się żywymi robalami, albo robi jakiś inny podobnie kretyński wyczyn. Jak więc długo będziemy czekać na "Wielki Marsz" ? Na to pytanie, niech każdy odpowie sobie sam....